Thursday, 28 03 2024
Ռուսաստանցիները կորցնում են հետաքրքրությունը Դուբայի նկատմամբ
Ադրբեջանը հրաժարվում է սահմանազատումից՝ Հայաստանին ներկայացնելով ահաբեկիչ և օկուպանտ
Հայկական լեռնաշխարհը պատմականորեն եղել է համաշխարհային քաղաքակրթությունների խաչմերուկ. ՀՀ նախագահ
ԿԳՄՍ նախարարն ու փոխնախարարն այցելել են «Թատրոն տանիքում» այլընտրանքային թատրոն
20:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
ԱԺ պատգամավորներն աշխատանքային այցով կգործուղվեն Բեռլին
ՀՀ կառավարության ուղարկած մարդասիրական օգնությունը հասել է Եգիպտոս. 1– 2 օրում կփոխանցվի Գազայի բնակիչներին
Հայաստանի տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Եվրոպական խորհրդի քաղաքական եւ անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան
Սահմանամերձ գյուղերում բնակարան կառուցելու համար պետական աջակցության ծրագրով նախորդ տարի հաստատվել է 280 շահառուի հայտ
Լրատվական-վերլուծական երեկոյան թողարկում
Ուղիղ. այսօր Ավագ Հինգշաբթի է. ոտնլվայի արարողություն և խավարման կարգ Անթիլիայում
18:50
Ռուսաստանը պատրաստվում է նոր մեծ հակահարձակման
«Կովկասի գերուհու» տնօրենը 11մլն․ դրամ է հափշտակել
Համոզված եմ մենք կունենանք սերունդ, որը կապրի ԵՄ անդամ Հայաստանում. Էդգար Առաքելյան
Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
18:40
ԵՄ-ը մինչև ապրիլ կներկայացնի Ուկրաինային սպառազինությունների մատակարարման պլանը
Իսրայելը ՀԱՄԱՍ-ի 200 զինյալ է լիկվիդացրել Աշ-Շիֆա հիվանդանոցում
«Աշխարհին նոր բազմակողմանի առևտրային համակարգ է անհրաժեշտ». Տոկաև
Գազայում սովը կարող է դիտվել որպես պատերազմի հանցագործություն. ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար
18:10
«Գերմանիայի հատուկ ծառայությունները չեն իմացել Մերձմոսկվայում նախապատրաստվող ահաբեկչության մասին». Շոլց
18:09
ԱՄՆ-ն 228 մլն դոլար է հատկացրել Բալթյան երկրներին 2024 թ. պաշտպանության համար
Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել
18:06
Ֆրանսիայում դադարեցվել է գնացքների երթևեկությունը «Նելսոն» փոթորկի պատճառով
«Սիրիայում, Լիբիայում, Ղարաբաղում կամ այլ տեղ բախվում էինք գլոբալ դաշինքի հակազդեցությանը». Էրդողան
Լրատվական-վերլուծական երեկոյան թողարկում
Վանաձորում հղի կնոջ մահվան համար մեղադրանք է առաջադրվել 3 բժշկի
18:01
Նվիրված ու պրոֆեսիոնալ թիմ, ճկուն աշխատելաոճ և գործունեության թափանցիկություն. սա է Հայէկոնոմբանկի հաջողության բանաձևը. Արտակ Առաքելյան
Ալի Նաղիեւը ԵՄ դիտորդական առաքելությունը համարում է «ահաբեկչական»

Կիևյան Ռուսիայի ժառանգությունը. Սբ. Սոֆիայի մայր տաճարը՝ Կիևում

Կիևյան Ռուսիա

Սուրբ Սոֆիայի մայր տաճարը կառուցվել է 1011-1018թթ.՝ Կիևյան Ռուսիայի երկու հզոր առաջնորդների՝ իշխան Վլադիմիր Սվյատոսլավիչի (կառավ. 980-1015թթ.) և նրա որդու՝ իշխան Յարոսլավ Իմաստունի (կառավ. 1016-18 և 1019-54թթ.) օրոք: Իշխան Վլադիմիրի օրոք է Կիևյան Ռուսիան ընդունել ուղղափառ քրիստոնեությունը՝ 988-989թթ.: Ըստ ավանդության՝ Դնեպր գետում կատարվել են մկրտության զանգվածային ծիսակատարություններ: Քրիստոնեությունը ընդունելուց հետո Վլադիմիրը սերտ կապեր է հաստատել այլ քրիստոնյա ժողովուրդների հետ, հատկապես՝ Բյուզանդական կայսրության: Ընդունված է համարել, որ բյուզանդական վարպետներն են մասնակցել Սուրբ Սոֆիայի կառուցման և հարդարման աշխատանքներին: Կիևյան Ռուսիան տարածաշրջանի քաղաքական, տնտեսական և գեղարվեստական կենտրոնն էր 11-12-րդ դդ. և ուներ իր կարգավիճակին համապատասխան հսկայական տաճար: Նորաստեղծ պետության ինքնաներկայացման մեջ արդեն կայացած կայսրության մոդելի ընդօրինակման ձգտումը լայն տարածում է գտել թե՛ անտիկ աշխարհում, թե՛ միջնադարում:

Սուրբ Սոֆիայի տաճարը Կիևում

Սուրբ Սոֆիայի տաճարը Կիևում ունի անսովոր, ազդեցիկ տեսք: Կառուցված լինելով միջնադարում՝ այն ուներ հունական խաչի ձև՝ բաժանված հինգ նավերի, որոնք խաչվում էին տրանսեպտներով ու ավարտվում խորանանման աբսիդներով: Կային նաև միահարկ ու երկհարկանի գալերեաների շարքեր, խաչաձև տախտակամածներ ու 13 գմբեթներ (այս ամենի մի մասը հետագա վերակառուցումների ժամանակ ենթարկվել է փոփոխության): Արտաքինից եկեղեցին ունի արտահայտված բրգաձև կառուցվածք, որը առաջանում է գմբեթների աստիճանական, ցած իջնող անցումների միջոցով:

Թեև Սուրբ Սոֆիան անվանակից է Կ.Պոլսի (Ստամբուլ) Այա Սոֆիային, այնուամենայնիվ, այն ոչ թե կրկնօրինակում է բյուզանդական մոդելները, այլ ուրույն ձևով է մեկնաբանում բյուզանդական ճարտարապետության ասելիքը: Խաչաձև հատակագծով եկեղեցիները այդ շրջանում տարածված էին Բյուզանդիայում, բայց ո՛չ Սուրբ Սոֆիայի այդօրինակ եզակի մեկնաբանումը, ո՛չ էլ բրգաձև կտրվածքը չունեն բյուզանդական զուգահեռներ: Դրանք, ավելի շատ, արդյունք են բյուզանդական ճարտարապետության և ուկրաինական տարրերի միախառնման, քան ներմուծված մոդելի: Ուստի դրա ազդեցությունը տեսանելի է ողջ Կիևյան Ռուսիայի տարածքում: Օրինակ, Նովգորոդը ունի Սուրբ Սոֆիայի՝ ավելի պարզեցված տարբերակը:

Հարուստ հարդարանքը

Տաճարի ներքին հարդարանքը ճոխ է, բայց ոչ՝ անհարկի շռայլ։ Այն վերագրվում է միջին դարերին: Պատերը հարդարված են 3000 սմ² մակերես զբաղեցնող որմնանկարներով, թաղերն ու գմբեթները ունեն ոսկեզօծ ետնախորշի վրա խճանկարներով ծածկված 260 սմ² մակերես: Երկու տեսակներն էլ վերականգնել են իրենց երբեմնի փառահեղ տեսքը 19-րդ դարում՝ կորսված հատվածներում յուղաներկով կատարված լրացումներով: Մինչ որմնանկարները պատկերում են տարատեսակ բնույթի տեսարաններ, խճանկարները ներկայացնում են ուղղափառ քրիստոնեական ավանդույթի ամենանշանակալից տեսարանները: Դրանք ներառում են Քրիստոս Ամենակալի, Օրանտայի դիրքով Տիրամոր, Առաքյալների հաղորդության, Դեհիսուսի (Քրիստոսին, Հովհաննես Մկրտչին և Տիրամորը պատկերող մեդալյոններ) և Ավետման տեսարանները: Հիերարխիկ դեկորատիվ համակարգում առաքյալներով շրջապատված Ամենակալի պատկերը զբաղեցնում է ամենաբարձր գմբեթի ներքին մակերեսը:

Որմնանկարները պատկերում են Քրիստոսի կյանքից տեսարաններ՝ համադրված Ռուսիայի արքայական ընտանիքի հետ, ինչպես նաև մոտ 500 սրբերի տեսարաններ: Հարդարանքի հարստությունը ի հայտ է գալիս համարյա յուրաքանչյուր մակերեսի վրա:

Ուկրաինական բարոկկոյի ոճով ավելացումները

18-րդ դարում տաճարը ենթարկվել է բարոկկոյի ոճով լայնածավալ վերափոխումների՝ և՛ ներսից, և՛ դրսից: Արտաքին փոփոխությունները, ներառյալ՝ կառուցվածքային փոփոխություններն ու պատերի սպիտակեցումը, ձևավորեցին նրա ներկայիս բարոկյան տեսքը: Այս տարրերը դարձնում են մայր տաճարը ուկրաինական բարոկկո ոճի ճարտարապետական հուշարձան: Ներտարածքը նույնպես սպիտակեցվել է, 19-րդ դարի սկզբին իրականացված վերականգնման աշխատանքների արդյունքում վերականգնվել է որմնանկարների ու խճանկարների միջնադարյան տեսքը: Փորագրված և ոսկեզօծ խորանապատնեշը (սրբապատկերները ցուցադրելու փայտե կառույց) և զարդարված դռները բարոկկոյի ոճով ներտարածքի երկու նշանակալի մնացուկներն են:

Սուրբ Սոֆիայի մայր տաճարի ոչ շատ հեռու անցյալը

Կիևի Սուրբ Սոֆիայի մայր տաճարը խուսափել է սովետական շրջանի հակակրոնական ավերածություններից և նույնիսկ դարձել ուսումնասիրությունների և պահպանության կենտրոն: Սակայն, 1934-ից սկսած, այն չի գործել որպես եկեղեցի՝ փոխարենը կատարելով թանգարանի դեր: Մայր տաճարը ներառված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում 1990-ից՝ առանձին գործող Կիև-Պեչերսկյան Լավրա վանքի հետ միասին, և համարվում է Ուկրաինայի յոթ հրաշալիքներից մեկը:

Հուսանք, որ այս հիասքանչ տաճարը, տոկունությամբ անցնելով այսքանի միջով, կհաղթահարի այս փորձությունը ևս:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում