Հայաստանի հարևան երկրներում տեղի ունեցող իրադարձությունները մեզ, մեղմ ասած, հեշտ իրավիճակի առջև չեն դնում։ Մի կողմից պաշտոնական Երևանը վարում է զուսպ քաղաքականություն, աշխատում գոնե հրապարակային հայտարարություններում չմիջամտել ռուս-վրացական հերթական էսկալացիային, ինչպես նաև ԱՄՆ-Իրան լարված իրավիճակին, մյուս կողմից՝ ամբողջությամբ ձեռնպահ մնալն ու այդ իրադարձություններին ուշի-ուշով չհետևելը կարող է նաև մեզ համար անցանկալի հետևանքներ ունենալ։
Քաղաքագետ Ռուբեն Մեհրաբյանի կարծիքով՝ նախ և առաջ պետք է որոշենք, թե ինչ չենք անելու։ «Բնականաբար, մենք Ռուսաստանին պատերազմ չենք հայտարարելու՝ չնայած այն խայտառակ վարքին, որ կա Վրաստանի նկատմամբ՝ այն մանր վրեժխնդրությունը, ռուս չինովնիկի պարզապես հիմարությունը և դրան հետևած անհասկանալի հիստերիան ռուսական պրոպագանդայի բարձրախոսների կողմից, դրան հետևող վրացական գինիների որակի հանկարծակի «անկումը»։ Կարծես Ռուսաստանում սպասում էին, որ նման բան լինի։
Միանշանակ է, որ սա ակնհայտ ռուսական սադրանք էր, և որ դա տեղի ունեցավ վրացական որոշ իշխանական շրջանակների թողտվությամբ՝ նույնպես ակնհայտ էր։ Հայաստանն իր բարոյական ներգործությունը պետք է ունենա այդ կոնֆլիկտի շուտափույթ հանգուցալուծման, գոնե էմոցիոնալ մթնոլորտի լիցքաթափման հարցում»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Դեռ 2007 թվականին գրված Հայաստանի ազգային անվտանգության հայեցակարգը այդպես էլ չթարմացվեց՝ չնայած վերջերս մի խումբ փորձագետներ, այդ թվում և մեր զրուցակիցը, Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի հրավերով մասնակցել էին հայեցակարգի փոփոխության շուրջ ընթացող քննարկումներին։ Մեր այն հարցին՝ այս փաստաթղթի՝ մեր արդիական իրողություններին չհամապատասխանելն է պատճառը, որ Հայաստանը նմանատիպ իրավիճակներում արագ չի կողմնորոշվում, Ռուբեն Մեհրաբյանը պատասխանեց. «Ես չէի ասի, որ հայկական կողմը առանձնապես մեծ սխալներ է գործել և այնպես չէ, որ եթե փաստաթուղթը լինի՝ մենք սխալվելուց ապահովագրված կլինենք։ Բայց մյուս կողմից այդ փաստաթղթի անհրաժեշտությունը պայմանավորված է ոչ միայն նման իրավիճակներում ճիշտ կողմնորոշվելու հանգամանքով, այլ մեզ անհրաժեշտ է ակտիվ քաղաքականություն վարելու և տարբեր իրավիճակներում մեր պլան Բ կամ պլան Ց ունենալու համար։ Մեր շրջապատը խիստ անկանխատեսելի է և կախված է դրան նախորդող պահին անկանխատեսելի ֆորս-մաժորներով, և դա չպետք է Հայաստանի համար կատաստրոֆիկ հետևանքներ, այսինքն՝ այդ պրոբլեմը չպետք է փլուզվի մեր գլխին։ Հայաստանն այդ իմաստով պետք է իր պահեստային տարբերակները միշտ մշակած ունենա՝ թե որ իրավիճակում ինչպես գործի»։
Ըստ նրա՝ Ազգային անվտանգության խորհրդի վերջին նիստը, որ տեղի ունեցավ վարչապետ Փաշինյանի նախագահությամբ՝ ճիշտ ժամանակին էր. «Ես ողջունում եմ այդ նախաձեռնությունը և կարծում եմ, որ Ազգային անվտանգության խորհուրդը հենց այդպիսի առիթներին պետք է հավաքվի, և հենց այն հարթակն է, որ այդ հարցերը պետք է քննարկվեն, ու այդ պահեստային տարբերակները հենց այդ հարթակում պետք է մշակվեն։ Դրան գումարած՝ ոչ կառավարական, փորձագիտական շրջանակները այդ հարցում նաև իրենց խոսքն ունեն ասելու, իսկ կառավարությունն էլ, որ մասով, որ օգտակար կհամարի, դրանից ազատորեն պետք է օգտվի»։
Ինչքանո՞վ է Հայաստանը պատրաստ հարևան երկու պետություններում տեղի ունեցող զարգացումներին՝ մի կողմից ընդդեմ Ռուսաստանի, մյուս կողմից՝ ԱՄՆ-ի, Ռուբեն Մեհրաբյանը պատասխանեց. «Երբ այդ երկու ճգնաժամերն իրար հետ համընկնում են, իհարկե, դա Հայաստանի համար բոլոր հնարավորներից ամենավատ սցենարն է։ Այստեղ Հայաստանից պահանջվում է մաքսիմալ սթափություն ու հավասարակշռություն, ակտիվ դիվանագիտական շփումներ իրականացնել կոնֆլիկտող կողմերի հետ, որպեսզի մեղմվի հնարավոր բացասական ազդեցությունը։ Ասել՝ Հայաստանը պատրաստ էր կամ ոչ, իսկ ո՞վ էր պատրաստ այդ ամենին, ոչ մեկ էլ պատրաստ չէր՝ ո՛չ ԱՄՆ-ն, ո՛չ Իրանը, ո՛չ Վրաստանը, ո՛չ Ռուսաստանը։ Ի վերջո, սրանք գծային իրավիճակներ չեն, և այդ տուրբուլենտությունը դնել ու կանխագուշակել, իմաստ չունի։ Ամենահարմար տարբերակը այն է, որ մենք ունենանք պահեստային տարբերակներ ամենատարբեր իրավիճակների համար։ Նորից եմ ասում՝ Վրաստան-Ռուսաստան հարաբերությունների, ինչպես նաև ԱՄՆ-Իրան հարաբերությունների ճգնաժամը, երբ ժամանակի առումով համընկնում են, Հայաստանի համար բոլոր հնարավորներից ամենավատթարագույն սցենարն է»։
Գոնե հայտարարությունների մակարդակով հայտարարությունը պե՞տք է չեզոքություն պահպանի դիտարկմանն ի պատասխան Մեհրաբյանն ասաց. «Ես կարծում եմ, որ այստեղ Հայաստանը պետք է դրական չեզոքություն պահպանի, շատ գործի և քիչ խոսա։ Ցանկացած խոսք՝ այսպիսի լարված, էմոցիոնալ ֆոնի վրա մեզ ոչ բարեկամական պրոպագանդայի կողմից կարող է օգտագործվել մեր դեմ։ Ընդհանրապես, լռությունը ոսկի է, և չարժե խոսքեր շռայլել, եթե քո խոսքերը ոսկուց ավելի թանկ չեն»։