Friday, 29 03 2024
15:10
Ճապոնիայում կենսաբանական հավելումների օգտագործման հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի
Այո՛, օրենք են խախտել, երկրով մեկ օրենքի խախտումներ են հենց վարչապետի մասնակցությամբ
Խորհրդարանական լսումներ կհրավիրվեն Եվրաինտեգրման նոր հեռանկարները և մարտահրավերները թեմայով
Թող դատարանը որոշի ահաբեկչությո՞ւն էր, թե ապստամբություն.Պապյան
15:01
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ինչի՞ է նախապատրաստվում Ալիեւը
«Կրոկուս սիթի հոլ»-ում ահաբեկչության վիրավորների թիվը հասել է 382-ի, ևս 1 մարդ զոհվել է
«Մանրամասներ»․ Դավիթ Ստեփանյանի հետ
Պաղեստինի նոր կառավարության ԱԳ նախարարը ծագումով հայ է և կին
Պապոյանը Կորեայի պաշտոնյային ներկայացրել է Հայաստանի ներդրումային հնարավորությունները
Հայտնի են ձվի շուկայում միջանկյալ ստուգումների արդյունքները
14:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Լուրերի օրվա թողարկում 14։00
13:45
«Մենք ապրում ենք նախապատերազմական փուլում». Լեհաստանի վարչապետ
ՌԴ-ն պատրաստ է նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը․ Սերգեյ Լավրով
Ուղիղ. ԱԺԲ խորհրդի անդամների ասուլիսը
Իսրայելը շարունակում է նախապատրաստվել Ռաֆահ քաղաքում գործողությանը. Նեթանյահու
13:15
Ուկրաինան հայտնել է էներգետիկ օբյեկտներին ուղղված ռուսական զանգվածային հարվածների մասին
Իսկ եթե Ալիեւը լիբերալ աշխարհի դաշնակից դառնա՞
Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժին ներխուժելու դեպքով քրեական վարույթի շրջանակներում խուզարկություններ են անցկացվում շուրջ 4 տասնյակ վայրերում
Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազում է
Հորը բռնության ենթարկելու, հարևանի կնոջը սպանելու համար մեղադրվողը տեղափոխվել է հոգեկան առողջության կենտրոն
«National Geographic»-ը «գինու» շրջագայություն է իրականացրել Հայաստանում
Կաթնամթերքի արտադրամասի արտադրական գործունեության կասեցումը վերացվել է
«Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել
ՍԱՏՄ-ն ներկայացրել է ձվի արտադրության և իրացման շուկայի վերահսկողության միջանկյալ արդյունքները
ՌԴ իշխանությունները հայտնել են Բելգորոդի երկնքում 15 թիրախ ոչնչացնելու մասին
-
12:40
Գործ ունենք դավաճանական շղթայի հետ, որը կառավարում է Ռուսաստանը
12:30
ԱՄՆ կառավարությունը 60 մլն դոլար է հատկացրել փլուզված Բալթիմորի կամրջի վերակառուցման համար
-
12:20
Հայաստանը ազատագրական պայքար է մղում, ոչ թե՝ վեկտոր փոխում

Լինե՞լ, թե՞ չլինել այսպիսի ՀԱՊԿ-ին

Ասում են՝ ՀԱՊԿ-ը երիտասարդ կազմակերպություն է: Թույլ տվեք անվերապահ չհամաձայնել այս պնդման հետ: ԱՊՀ երկրները Հավաքական անվտանգության պայմանագիրը կնքել են 20 տարի առաջ Տաշքենդում, իսկ Հավաքական անվտանգության կազմակերպությունը ստեղծվել է ուղիղ տասը տարի անց:

Ընդունեք, որ ռազմա-քաղաքական դաշինքի համար տասը տարին քիչ ժամանակ չէ: Չի կարելի պնդել, որ ՀԱՊԿ-ը լրիվ վիրտուալ, անգործունակ կազմակերպություն է եղել: Ի վերջո, կազմակերպության անդամները պարբերաբար խորհրդաժողովներ, իսկ զինվորականները նույնիսկ զորավարժություններ են անցկացնում: Այնուամենայնիվ, ՀԱՊԿ-ը ոչ մի կերպ այս տասը տարվա ընթացքում Կազմակերպության անդամ երկրների համար չի դարձել իրական անվտանգության համակարգ՝ ներքին և արտաքին իմաստով:

Այնպիսի տպավորություն է, որ Ռուսաստանի համար ՀԱՊԿ-ը Հյուսիսատլանտյան դաշինքին ընդդիմանալու, և ՀԱՊԿ անդամ առավելապես ռուսամետ բռնապետություններին՝ այդ երկու համակարգերի միջև դժվարին ընտրության առջև կանգնեցնելու համար է: Իմ համոզմամբ՝ ժամանակն է, որ ՀԱՊԿ-ի խնդիրը կայանա ոչ թե նրանում, թե ինչպես են անդամ երկրները համագործակցում առանձին-առանձին ՆԱՏՕ-ի և ԱՄՆ-ի հետ, այլ նրանում, թե ինչպես են նրանք կարողանում գործակցել միմյանց հետ: Ի վերջո, անվտանգության համակարգի կենսունակությունն ու դիմադրողականությունը հենց դրանով է չափվում: Այս տեսանկյունից արդեն անհասկանալի է Հայաստանի անդամակցության նպատակահարմարությունը ՀԱՊԿ-ին, որովհետև բացի Ռուսաստանի հետ արդեն իսկ գոյություն ունեցող պայմանագրային պարտավորություն-հարաբերությունից ՀԱՊԿ անդամ որևէ այլ երկրի հետ Հայաստանը ՀԱՊԿ շրջանակում հարաբերություն որպես այդպիսի չունի:

Փաստորեն և՛ Մոսկվան, և՛ նրա սատելիտ մայրաքաղաքները, այդ թվում՝ Երևանը, ՀԱՊԿ-ը ավելի շատ դիտարկում են որպես խորհրդանիշ: Առաջին՝ որպես նշան ռուսական ռազմա-քաղաքական ներկայության և ազդեցության, երկրորդ՝ որպես արտաքին վկայություն, որը երաշխավորում է Մոսկվայի լոյալությունը վերջինիս հետ սուր տարաձայնությունների ժամանակ, ինչպես դա պարբերաբար տեղի է ունենում օրինակ՝ Բելառուսի կամ խրոնիկ շարունակում է տեղի ունենալ Ուզբեկստանի հետ:

Մինչդեռ ժամանակն է կանգ առնել և լրջորեն խորհել: Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանագոտում տեղի ունեցած իրար հաջորդած զոհաբեր միաջադեպերը, ՆԱՏՕ-ի և ԱՄՆ ռազմուժի Աֆղանստանից դուրս բերելու առաջիկա գործընթացը և այդ՝ խնդիրներով առլեցուն երկրի անվտանգության ապահովումը Քաբուլին հանձնելը ՀԱՊԿ երկրներն ընդգրկող տարածաշրջանը կանգնեցնելու են լրջագույն մարտահրավերների առջև: Այդ նոր պայմաններում ինչպե՞ս է ապահովվելու Կենտրոնասիական տարածաշրջանի և որպես դրա հետևանք՝ Կովկասյան տարածաշրջանի անվտանգությունը: Ինչպիսի՞ աշխատող գործիքներ կան դա իրականացնելու համար: Ընդունա՞կ է արդյոք ՀԱՊԿ-ը մարել անդամ երկրների ներսում այնպիսի հակամարտությունները, ինչպիսին 2010 թվականին Ղրղզստանի Օշում էր: Կարո՞ղ է արդյոք ՀԱՊԿ-ը նպաստել ՀԱՊԿ անդամ ֆորմալ դաշնակից երկրների լարված հարաբերությունների թուլացմանը: Օրինակ` Տաջիկստանն ու Ուզբեկստանը գտնվում են սառը պատերազմի վիճակում:

Սրանք կենսական հարցեր են: Դրանց լուծումը շատ ավելի կարեւոր հարց է, քան ՆԱՏՕ-ի կողմից ՀԱՊԿ-ը ճանաչել-չճանաչելը, որը դարձել է ռուսական արտաքին քաղաքականության կարևորագույն ուղղություններից մեկը: Ամերիկյան ռազմական ներկայության հարցը Կենտրոնական Ասիայում, մեծ հաշվով, երկրորդական է դառնում, եթե ՀԱՊԿ-ն իր առջև դրված վերոշարադրյալ հարցերը կարողանում է լուծել: ԱՄՆ-ն գործել և շարունակելու է գործել իր ներկայությունը և՛ Կենտրոնական Ասիայում, և՛ Հարավային Կովկասում ամեն գնով պահպանելու ուղղությամբ: Ռուսաստանը պիտի համակերպվի այն մտքի հետ, որ ԱՄՆ-ն այս տարածաշրջանում երբեք հավասարը հավասարի պես չի հարաբերվելու իր հետ:

Սա արատավոր շրջան է, որից կարելի է դուրս գալ ՀԱՊԿ-ում ֆունդամենտալ բարեփոխումների ճանապարհով՝ կազմակերպությունը վերածելով Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում արդի անվտանգության համակարգի: Եթե Մոսկվան չկարողանա արդյունավետորեն իր առաջնորդությունը մշակել և իրացնել՝ առաջիկայում նրան սպասում են անկանխատեսելի անակնկալներ:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում