«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Լեհաստանի Միջազգային հարաբերությունների կենտրոնի տնօրեն Բարտեկ Նովակը:
– Պարոն Նովակ, ինչպե՞ս կմեկնաբանեիք ահաբեկչական հարձակումը Մոսկվայի «Դոմոդեդովո» օդանավակայանում: Ի՞նչ ազդեցություն այն կարող է ունենալ Ռուսաստանի ներքին կյանքի վրա։
– Այս պահին ոչ ոք չգիտի դա: Մենք չգիտենք՝ այդ ահաբեկչական գործողությունը ինչպես է պատահել, չգիտենք` ով է արել: Ուստի կարող ենք միայն կանխատեսումներ անել: Սա չեչենների կողմից առաջին ահաբեկչական գործողությունը չէ Ռուսաստանում, սա շղթայի մի մասն է, բայց կփոխի՞ այն որևէ բան Ռուսաստանում, թե՞ ոչ` գաղափար չունեմ: Ես հիշում եմ՝ Պուտինի ընտրություններից առաջ էլ նման բան պատահեց: Դա անկանխատեսելի է: Ես չեմ կարող ոչինչ ասել հիմա:
– Ռուսաստանի վարչապետ Վլադիմիր Պուտինը երեկ հայտարարեց, որ չեչենները կապ չունեն այս ահաբեկչության հետ:
– Հիմա հստակ ոչինչ չենք կարող ասել: Չափազանց շատ ինֆորմացիա կա, ընդ որում` ոչ միշտ ճիշտ: Չեմ կարծում, թե այն կանդրադառնա Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության վրա, կամ որևէ բան կփոխի միջազգային քաղաքականության մեջ:
– Այն, որ Ռուսաստանը չի կարող երաշխավորել իր քաղաքացիների անվտանգությունը, կազդի՞ արդյոք Ռուսաստանի տարածաշրջանային քաղաքականության վրա:
– Սա միայն Ռուսաստանի ներքին խնդիրն է` նրա ներքին ենթակառուցվածքների կառավարման խնդիրը: Բայց ես չեմ կարծում` այն կփոխի Ռուսատանի արտաքին քաղաքականությունը: Չեմ կարծում` այս հարցը կքննարկվի այլ երկրների հանդեպ Ռուսաստանի քաղաքականության համատեքստում: Ռուսաստանում այնքան շատ ահաբեկչական ակտեր են իրականացվել: Սա միայն ներքին խնդիր է:
– Կան փորձագետներ, որ կածում են, թե այս ակտը միայն իշխանության բարձր օղակներում ներքին խնդիրներ լուծելու նպատակ ունի:
– Հնարավոր է` այդպես է: Բայց ո՞վ է մեղավոր սրա համար: Մենք կարող են տարբեր մեկնաբանություններ անել: Մի մեկնաբանության համաձայն` նախագահ Դ. Մեդվեդևը կփոխի ներքին անվտանգության կառուցվածքը, մեկ այլ մեկնաբանության համաձայն` վարչապետ Վ. Պուտինը կհզորացնի իր դիրքը և այլն: Ես չեմ տեսնում որևէ հստակ ինֆորմացիա, որի հիման վրա կարելի կլիներ կանխատեսումներ անել:
– Տարօրինակ չե՞ք համարում, որ ամեն անգամ, երբ Վ. Պուտինի վարկանիշը իջնում է, Ռուսաստանում մի բան պատահում է:
– Ես կասեի՝ այս պահին Ռուսաստանում դա առաջին գործոնը չէ: Այն դե ֆակտո կլինի, երբ ունենանք այլ իրավիճակ Արևմուտքում, եվրոպական երկրներում:
Տնտեսական իրավիճակը, կարծում եմ, Ռուսաստանում ավելի կարևոր կլինի քարոզարշավի ժամանակ, քան անվտանգության հարցերը: Ահաբեկչական ակտերը պատահում են անընդհատ: Ո՞ւմ պետք է մեղադրել` նախագահի՞ն թե՞ վարչապտին: Կարծում եմ` սա ձեռնտու չէ Պուտինին, քանի որ նա է վարչապետը, և նա է պատասխանատու Ռուսաստանում անվտանգության համար:
– Ռուսաստանը երաշխավորում է նախկին ԽՍՀՄ որոշ երկրների, օրինակ՝ Հայաստանի անվտանգությունը: Ինչպե՞ս կարող է մի երկիր, որը չի կարողանում ապահովել իր սահմանների և իր քաղաքացիների անվտանգությունը, դառնալ մեկ այլ երկրի անվտանգության երաշխավոր։
– Ռուսաստանը այլ երկրների սահմանների պաշտպանը չի կարող լինել: Ռուսաստանը հիմա համագործակցում է ՆԱՏՕ-ի հետ: Ես չգիտեմ՝ արդյոք դա պարոն Մեդվեդևի քաղաքական որոշո՞ւմն է, թե՞ ոչ: Ռուսաստանը խնդիրներ ուներ Աբխազիայում և Հարավային Օսիայում: Եվ նա դիմեց ռազմական գործողությունների, ինչը զարմանալի էր, հատկապես հիմա, երբ Ռուսաստանը առավել ակտիվ է համագործակցում եվրոպական երկրների և ԱՄՆ-ի հետ, քան նախկինում: Հիմա իրավիճակը այլ է: Չես կարող անել` ինչ ուզում ես: Հիմա պետք է գործել միջազգային համատեքստում:
– Գաղտնիք չէ, որ Ռուսաստանը ցանկանում է ավելի հզոր ազդեցություն ունենալ նախկին ԽՍՀՄ երկրներում:
– Այո, Ռուսաստանը ունի արտաքին քաղաքական նկրտումներ, բայց նրա համար առաջնայինը ներքին իրավիճակն է: Ռուսաստանը պարտվեց Հարավային Օսիայում, որի անկախությունը աշխարհում, Ռուսաստանից բացի, ոչ ոք չճանաչեց: Դա Ռուսաստանի սխալն էր: Ռուսաստանը նախ պիտի զբաղվի իր ներքին խնդիրներով` հզոր արտաքին քաղաքականություն ունենալու համար: