Ինչպես իրենց հետազոտություններում գրում են Կարնեգի ինստիտուտի գիտնականները, այն տեսությունը, համաձայն որի՝ մարդը սկսել է բնության վրա ազդել արդյունաբերական դարաշրջանում, երբ սկսել են մեծ քանակությամբ ածուխ, նավթ օգտագործել, չի համապատասխանում իրականությանը. նման ազդեցություններն ավելի հին ժամանակներում էլ են եղել:
Մարդիկ սկսել են ազդել բնության վրա ավելի վաղ` հազարավոր տարիներ առաջ, երբ սկսեցին անտառները կտրել` օգտագործելով տարածքները որպես մշակվող հողեր: Էկոլոգիայի վրա իրենց բարեբեր ազդեցությունն են ունեցել (որքան էլ դա դաժան հնչի) Չինգիզ խանի արշավանքները, որի արդյունքում երկրագնդի մթնոլորտը մաքրվել է 700 մլն տոննա ածխաթթվից: Մոտավորապես այդքան ածծխաթթու գազ է առաջանում երկրագնդի վրա տարեկան կտրվածքով նավթի օգտագործումից:
Ավելի քան 40 մլն մարդու մահը նպաստել է, որպեսզի մինչև մոնղոլների արշավանքը մշակովի հողերի վերածված անտառները նորից վերականգնվեն: Երբ դրանք մնացել են առանց տերերի, ու մարդիկ հողը չեն մշակել, անտառներն արագ վերականգնվել են:
Փաստորեն, Չինգիզ խանը համարվել է աշխարհի էկոլոգիային ամենամեծ օգուտը տված մարդկանցից մեկը` նպաստելով գլոբալ սառեցման գործընթացներին:
Այսպիսի ազդեցություն բնության վրա եղել է նաև Մին տոհմի անկումից հետո Չինաստանում, ինչպես նաև եվրոպացիների կողմից Ամերիկայի հայտնագործության ժամանակ, երբ նկատվել է տեղի բնակչության կտրուկ նվազում:
Այս մասին գրում է KP.ru կայքը:
