Հարցազրույց` Ռազմավարական և միջազգային ուսումնասիրությունների վրացական հիմնադրամի նախագահ Ալեքսանդր Ռոնդելիի հետ
– Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին հունվարի 22-ին այցելելու է Հայաստան: Ձեր կարծիքով, ո՞ն հարցերն են հատկապես կարևոր երկու պետությունների համար, հանդիպման ժամանակ ի՞նչ հարցեր կքննարկեն երկու պետությունների ղեկավարները:
– Կարծում եմ` նման թեմաները շատ են երկու հարևան երկրների և արդեն հարյուրավոր տարիներ կողք կողքի ապրած ժողովուրդների միջև: Կարելի է ասել` մեր ճակատագրերը խաչվել են: Եվ բնականաբար, երբ մենք դարձանք անկախ, ժամանակակից ժողովրդավարական պետություններ, մեր շահերը ավելի մոտեցան ու հիմա շատ հաճախ նաև համընկնում են: Ինձ թվում է ` քննարկվելու են տնտեսական համագործակցության հարցերը, մեր բարիդրացիական հարաբերությունների ամրապնդումը, և իհարկե կշոշափվեն նաև քաղաքական հարցեր, քանի որ Վրաստանը մի քիչ այլ արտաքին քաղաքականություն է վարում , Հայաստանն` այլ: Լինելով գործընկերներ` մենք պետք է միմյանց հայացքները հարգենք , ինչն էլ անում ենք վերջերս: Մենք հասկանում ենք մեր ունեցած առաջնահերթությունները, խնդիրներն ու մարտահրավերները: Կարծում եմ, որ բազում հարցեր կքննարկվեն, քանի որ երկրների առաջին դեմքերն են հանդիպելու: Այսպիսի հանդիպումները կխորացնեն մեր հարաբերությունները: Կարծում եմ նույնքան լավ կլինի, երբ ձեր նախագահը գա մեր երկիր:
– Ակնհայտ է, որ Հայաստանը ավելի ու ավելի է խորացնում հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, մինչ Վրաստանը` ԵՄ-ի և ԱՄՆ հետ: Ի՞նչ դեր կարող է Հայաստանը խաղալ Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև կայանալիք երկխոսության հարցում:
– Լավ դեր խաղալը միշտ էլ լավ է: Հայաստանն ունի այդ անելու ներուժը: Սկզբում դուք ասացիք, որ մենք տարբեր կողմեր ենք գնում: Բայց մենք մոտ հարևաններ ենք: Մենք պետք է համագործակցենք: Անվտանգության հարցում մեր շահերը համընկնում են: Ահա թե ինչու, թեև մեր արտաքին քաղաքականությունները տարբերվում են, մեր սկզբունքային շահերը համընկնում են:
– Անցյալ շաբաթ մենք տեղեկություն ստացանք, որ Ադրբեջանը շարունակում է փորձերը` ստանալու այն գազատարի վրացական հատվածը, որն իրականացնում է Հայաստանի գազամատակարարումը: Եթե Վրաստանը վաճառի գազատարի իր հատվածը Ադրբեջանին, դա չի՞ անդրադառնա Երևանի և Թիբիլիսիի հարաբերությունների վրա:
– Ես, ճիշտն ասած, տեղյակ չեմ այդ բանակցություններից, բայց նույնիսկ եթե նման բան պատահի, կպայմանավորվենք նաև, որ ոչ ոք իրավունք չունի գազամատակարարումը դադարեցնելու: Եթե նման համաձայնություն ստորագրվի, որոշակի նախապայմաններ կնշվեն, որոնք ընդունելի կլինեն բոլորի համար:
– Վրաստանում Հայ առաքելական եկեղեցու գրանցման հարցը, կարծում եք, կքննարկվի՞ նախագահների հանդիպման ժամանակ: Եվ ձեր կարծիքով, այդ հարցը լուծելի՞ է:
– Գիտեք, դիվանագիտության մեջ միշտ կան գաղտնի պահվող հարցեր: Դա և՛ լավ է, և՛ վատ: Ես այս առումով ոչինչ չեմ կարող ասել: Կարծում եմ, որ բոլոր հարցերը, որ առնչություն ունեն մեր երկու պետություններին, հանդիպման ժամանակ կքննարկվեն, թեև հստակ չեմ կարող ասել:
– Հայ-թուրքական երկխոսության ձախողումից հետո նորից օրակարգ մտավ Բաքու-Թբիլիսի –Կարս երկաթգիծը և դարձավ քննարկումների թեմա. ինչպե՞ս եք գնահատում այդ փաստը, և ի՞նչ մասնակցություն կարող է ունենալ Հայաստանը այս ծրագրում:
– Յուրաքանչյուր ուղի հեռանկարներ է ստեղծում և՛ սոցիալական, և՛ տնտեսական զարգացման համար: Այնպես որ, այս ճանապարհը շահավետ է բոլորի համար: Ճանապարհը կառուցվում է, և կարծում եմ` Հայաստանն էլ միշտ կարող է օգտագործել այդ ճանապարհը: Ուղղակի Ղարաբաղի հարցը և հայ-թուրքական հարաբերությունների հարցը ազդում են տարածաշրջանի սոցիալ-տնտեսական կյանքի վրա: Սկզբունքորեն տարածաշրջանը պիտի հնարավորինս միասնական լինի: Հայ-թուրքական հարաբերությունները կարգավորվելու են վաղ թե ուշ, մի օր դա կկատարվի: Երբ Ղարաբաղի հարցն էլ լուծվի, ավելի լավ վիճակ կտիրի տարածաշրջանում: Ուստի նոր ճանապարհների կառուցումը միայն դրական է բոլոր կողմերի համար: