1923թ. այս օրը Մոսկվայում մահացավ Ամենայն հայոց բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանը:
Ծնվել է 1869թ. Դսեղում հոգևորականի ընտանիքում, նախնական կրթությունը ստացել է հայրենի գյուղում, այնուհետև Ջալալօղլուի դպրոցում։ 1883-ից շարունակել է ուսումը Թիֆլիսի Ներսիսյան Ճեմարանում, սակայն նյութական ծանր վիճակի պատճառով 1887թ. ստիպված թողել է դպրոցը և սկսել է աշխատել Թիֆլիսի հայ եկեղեցական դատարանում, այնուհետև Հայ Հրատարակչական միության գրասենյակում:
Թումանյանը սկսել է ստեղծագործել 1880-ականների կեսից, համագործակցել է հայկական տարբեր թերթերի ու ամսագրերի հետ։ Լայն ճանաչում է ձեռք բերում «Բանաստեղծություններ» հավաքածուի (1-2 հատոր, 1890-1892թթ.) լույս տեսնելուց հետո։ Թումանյանի գրական գործունեության ամենահայտնի շրջանն է համարվում XIX դարի վերջին տասնամյակը – XX դարի սկիզբը։
Իր ստեղծագործություններից շատերում, նա նկարագրում է նահապետական օրենքներով ապրող գյուղացիների կյանքը, որը լի է ներքին ու հաճախ ողբերգական հակասություններով։ Այդ թեմային են նվիրված Թումանյանի այնպիսի պոեմները, ինչպիսին են «Մարոն» (1887թ.), «Լոռեցի Սաքոն» (1889թ.), «Անուշը» (1890թ.):
Թումանյանի պոեմներից, բալլադներից ու հեքիաթներից շատերի հիմքում ընկած է ժողովրդական բանահյուսությունը («Թմկաբերդի առումը», «Ախթամար», «Փարվանա», «Սասունցի Դավիթ»):
1899թ. բանաստեղծը կազմակերպում է «Վերնատուն» գրական խմբակը, որի անդամ են դառնում բազմաթիվ հայ նշանավոր գրողներ ու բանաստեղծներ:
XX դարի սկզբին Թումանյանը հայտնի է դառնում նաև որպես հասարակական գործիչ։ 1905-1907թթ. մասնակցում է Բաքվի հայ-թաթարական ընդհարումների հաշտեցմանը։ Ցարական կառավարության կողմից երկու անգամ ձերբակալվում է (1908թ. և 1911թ.) ու բանտ ընկնում:
1912–1921թթ. նախագահել է Հայ գրողների կովկասյան միությունը։ Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո դարձել է Հայաստանին օգնության կոմիտեի նախագահը (1921-1922թթ.):
