1865թ. այս օրը Նախիջևանի Աստապատ գյուղում ծնվեց լեզվաբան, գրականագետ, հայագետ, հասարակական գործիչ, գրականագետ, բառարանագիր, բանահավաք, պրոֆեսոր (1926), բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1935), ՀԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս (1943), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1935), պրոֆեսոր Մանուկ Աբեղյանը:
Սկզբնական կրթությունը ստացել է Կարմիր վանքի դպրոցում։ 1876-ին ընդունվել է ԷջմիածնիԳևորգյան ճեմարանը և ավարտել է 1885-ին: Երկար տարիներ ուսուցչություն է արել Շուշիում և Թբիլիսիում: 1893-ին մեկնել է արտասահման և եղել է ունկնդիր Ենայի, Լյապցիգի, Բեռլինի և Փարիզի համալսարաններում:
1898-ին ավարտել է Ենայի համալսարանը՝ ստանալով փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան։ Մինչև 1914 թիվը եղել է Գևորգյան ճեմարանի դասատու, որից հետո չորս տարի դասավանդել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում, իսկ համալսարանը բացվելու օրից պրոֆեսորի պաշտոն է վարել և պատրաստել է հայոց լեզվի և գրականության գծով բազմաթիվ մասնագետներ։
Գրել է հայոց լեզվի, գրականության և ժողովրդական ստեղծագործության վերաբերվող բազմաթիվ գիտական աշխատություններ, շրջել է Հայաստանի գյուղերը՝ հավաքելով հայ ժողովրդական առասպելներ, գուսանական տաղեր, հայրեններ, գրի է առել հայկական էպոսի բազմաթիվ տարբերակներ։
Որոշ ժամանակ խմբագրել է «Նոր-Դար» թերթը։ Հանդիսանում է հայոց տաղաչափության առաջին ուսումնասիրողն ու փաստացի, ամբողջական հետազոտության հեղինակը:
Վախճանվել է 1944թ. սեպտեմբերի 25-ին:
