1709թ. այս օրը Կ. Պոլսում Գրիգոր Դպիրի տպարանում Աստվածատուր Վարդապետի ջանքերով առաջին անգամ տպագրվեց հայ պատմագիր Ագաթանգեղոսի «Պատմութիւն հայոց» գիրքը:
Ագաթանգեղոսը հայ առաջին մատենագիրներից է: Նրա անունով մեզ է հասել «Պատմութիւն Ագաթանգեղեայ» խորագրով երկասիրությունը, որը դեռևս միջին դարերում համաշխարհային տարածում է ունեցել, թարգմանվել է հունարենի, արաբերենի, վրացերենի, եթովպերենի,լատիներենի, սլավոներենի և այլն։
Հնագույն ստույգ տեղեկությունը Ագաթանգեղոսի մասին հաղորդում է 5-րդ դարի պատմիչ Ղազար Փարպեցին, որն իր Պատմության հենց առաջին տողերում խոսում է նրա գրքի բովանդակության մասին` այդ երկն անվանելով «Գիրք Գրիգորիսի»։ Նույն անունով է հիշում նաև Սեբեոսը։ Հետագայում այս գրքի մասին խոսելիս մատենագիրները այլևս չեն հիշում «Գրիգորիսի գիրք» անվանումը, այլ պարզապես կոչում են «Ագաթանգեղոս» և այդ անունը ստուգաբանում հունարենով` «բարի հրեշտակ»։
Ագաթանգեղոսի Պատմութիւնը հայ մատենագրության անդրանիկ երկերից է։ Մեծ է նրա պատմական արժեքը իբրև 3-րդ դարի և 4-րդ դարի սկզբի հայոց պատմության կարևորագույն աղբյուրի և թեպետ լի է վկայաբանական ու վիպական տարրերով, այսուհանդերձ, պատմական ստույգ փաստերը նրանում կարևոր տեղ են գրավում։ «Պատմութիւն Հայոցը» բաղկացած է 3 մասից և ամփոփում է 226–325թթ. կարևոր իրադարձությունները: Երկի աշխարհաբար լիակատար թարգմանությունը լույս է տեսել 1983թ. Երևանում:
