2011 թվականի քաղաքական առաջին հարցերից մեկը, բնականաբար, վերաբերում է նախորդ տարեվերջին տեղի ունեցած կադրային փոփոխությունների շարունակությանը: Բոլորին հետաքրքրում է հարցը, թե արդյոք լինելո՞ւ է շարունակություն, ե՞րբ է լինելու, ո՞ր ոլորտներում, ի՞նչ տեմպով: Տարբեր լրատվամիջոցներում հայտնվում են կադրային սպասվող փոփոխությունների մասին ոչ պաշտոնական տարբեր տեղեկություններ, որոնք երբեմն հակասում են իրար: Շատ հաճախ, դատելով նախորդ փորձերից, այդ տեղեկությունները չեն դառնում իրականություն, և կատարվում է գրվածների այսպես ասած՝ հակառակը: Այսինքն՝ ինչպես մի անգամ առիթ ունեցել եմ ասելու, հաճախ հենց ինքը՝ իշխանությունը, մարդկանց անուններ է դնում շրջանառության մեջ, իրականում դրանց թեկնածությունները այսպես ասած «վառելու» համար: Իհարկե, շատ դժվար, գրեթե անհնար է պարզել, թե հատկապես որ անունն է այդ նպատակով դրվում շրջանառության մեջ, և որ անունն է շրջանառության մեջ դրվում որպես իրական թեկնածու: Այդ իսկ պատճառով ավելորդ է, թերևս, հրապարակվող անունների մեջ խորամուխ լինելը: Պարզապես փորձենք հասկանալ կադրային փոփոխությունների տրամաբանությունը, միտումները:
Գրեթե աներկբա է, որ այդ փոփոխությունների հիմնական շարժառիթներից մեկն այն է, որ իշխանությունը պատրաստվում է գալիք ընտրական փուլին, որի առաջին հանգրվանը 2012 թվականի խորհրդարանի ընտրությունն է: Բանն այն չէ, որ իշխանությունը փորձում է կադրային փոփոխություններով քարոզչական էֆեկտ ստանալ և հասարակությունից ձայն կորզել:
Դա իհարկե կա, ընդ որում, գուցե բավական զգալի մասով, սակայն հիմնական խնդիրը թերևս այն է, որ Սերժ Սարգսյանը փորձում է ընտրական փուլից առաջ բյուրեղացնել իշխանությունը, որ ժառանգել էր Ռոբերտ Քոչարյանից: Այն ժառանգությունը, որ նա ստացել էր Քոչարյանից, Սերժ Սարգսյանին երբեք թույլ չի տալու ընտրական փուլում իրեն զգալ ինքնավստահ և լինել դրության տերը: Ինչքան էլ որ ընդհանուր լինի նրա և Ռոբերտ Քոչարյանի շահը, որի առանցքում իշխանական ներկայիս համակարգը և դրանում իրենց համար առկա անվտանգության երաշխիքները պահելն է, միևնույն է, կան հարակից բազմաթիվ գործոններ՝ թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին բնույթի, որոնք իրենց ազդեցությունն են թողնում շահերի ամբողջական համակարգի ձևավորման հարցում:
Ահա այդ տրամաբանությամբ էլ Սերժ Սարգսյանը ձգտում է ձևավորել իր համակարգը: Դա չի նշանակում, որ նա այդ համակարգը կտրականապես հակադրելու է, ասենք, Ռոբերտ Քոչարյանին: Ոչ, գուցե այդ համակարգով Սերժ Սարգսյանը Ռոբերտ Քոչարյանին անվտանգության շատ ավելի մեծ երաշխիքներ տա, շատ ավելի հուսալի պայմաններ ստեղծի Քոչարյանի համար: Բայց խնդիրն այն է, որ Սերժ Սարգսյանը պետք է ինքն իրեն զգա այդ համակարգի լիարժեք տերը, ոչ թե կիսի այդ «սեփականությունը» Քոչարյանի հետ: Ահա այդ տրամաբանությամբ կադրային փոփոխությունների առնվազն մեծ ցանկությունը թերևս աներկբա է: Այն կադրային կազմը, որ կա իշխող վերնախավում, ձևավորվել է Ռոբերտ Քոչարյանի գործուն մասնակցությամբ, ազդեցությամբ: Հետևաբար, սեփական համակարգին անցման ճանապարհին Սերժ Սարգսյանը պետք է փոխի այդ կադրային կազմը:
Այդ փոփոխությունն ունի երկակի նշանակություն` նախ նա պետք է դրանով ցույց տա, որ ի վիճակի է ինքնուրույն կադրային տեղաշարժեր կատարել և այդ իմաստով իրեն զգում է բավական կենսունակ, և բացի այդ էլ նա պետք է ձերբազատվի բոլոր այն պաշտոնյաներից, որոնք իր և Ռոբերտ Քոչարյանի փոխզիջման արդյունք են: Տարբերակ է նաև այն, որ այդ պաշտոնյաները լիակատար հավատարմության երդում կտան Սերժ Սարգսյանին: Բայց ով, եթե ոչ Սերժ Սարգսյանը լավ գիտե այդ մարդկանց երդման գինը:
Իրավիճակն այլ կլիներ, իհարկե, եթե Սերժ Սարգսյանը Ռոբերտ Քոչարյանից հստակ երաշխիք ստանար, որ նա հրաժարվել է իշխանական իր հավակնություններից: Բայց Քոչարյանն ակնհայտորեն չի ուզում տալ այդպիսի երաշխիքներ: Հետևաբար, Սերժ Սարգսյանը իր իշխանությունը պետք է կառուցի իր առաջարկած շահերի, ոչ թե այլոց երդումների վրա։ Ահա թե ինչու կադրային փոփոխությունների շարունակությունը, ընդ որում՝ լայն թափով, անխուսափելի է թվում: Պետք է ենթադրել, որ հերթն արդեն հասել է ուժային կառույցներին: Այստեղ է, որ Սերժ Սարգսյանը ամբողջովին կանգնած է Քոչարյանի հետ փոխզիջումների վրա: Թե՛ դատախազությունը, թե՛ ոստիկանությունը, թե՛ ազգային անվտանգության ծառայությունը, թե՛ զինված ուժերը գլխավորապես քոչարյանական «ճարտարապետության» կրողներն են:
Անշուշտ, ֆունդամենտալ փոփոխություններ չեն լինի, սակայն լայնածավալ կադրային լուծումներ չլինելու պարագայում Սերժ Սարգսյանը կարող է մշտապես լարված վիճակում լինել: Ի վերջո, նրա նախագահության անցած շրջանը դրա լավագույն վկայությունն է, երբ պարբերաբար խոշոր տապալումներ և արտակարգ իրավիճակներ էին լինում ուժային կառույցներում: Դրանք Սերժ Սարգսյանի «աքիլեսյան գարշապարն» են: Խոսքը, իհարկե, հասարակության հետ հաշվեհարդար տեսնելու մասին չէ: Երբ հերթը հասնում է դրան, ապա ուժայինները մեկ մարդու նման անցնում են իրենց գործին: Խոսքն այն մասին է, որ դրանցում կարող են տեղի ունենալ տարատեսակ սաբոտաժային երևույթներ, ինչպիսիք մենք տեսնում էինք տարվա ընթացքում:
Իսկ ընտրությունների մոտենալուն զուգահեռ, որքան կրքերը թեժանան, սաբոտաժներն էլ կարող են թեժ լինել և բավական խոցելի դրության մեջ դնել Սերժ Սարգսյանին: Հետևաբար, կարծես թե ակնհայտ է, որ նրա գերխնդիրը նոր տարվա ընթացքում պետք է լինի ուժային համակարգերը լիարժեքորեն «յուրացնելը»: Առանց կադրային լուծումների, այդ բանն անելը գործնականում անհնար է, քանի որ դրանք ձևավորված են Քոչարյանի հետ փոխզիջումային սկզբունքով: Եթե այդ ոլորտներում տարվա առաջին կեսին տեղի չունենան նշանակալից կադրային փոփոխություններ, ապա դա կլինի վկայությունն այն բանի, որ Ռոբերտ Քոչարյանը դառնում է գալիք ընտրական փուլի «բաժնետեր», ինչը կլինի Սերժ Սարգսյանի առաջին պարտությունը այդ փուլում: