1780թ. այս օրը հիմնադրվեց Նոր Նախիջևանի հայկական գաղթօջախը:
Նոր Նախիջևան (ռուսերեն՝ Нахичевань-на-Дону կամ Нор-Нахичеван) հայաբնակ շրջան է Դոնի Ռոստով քաղաքում, Ռուսաստան։
1778թ. Եկատերինա 2-րդը հրավիրել է հայ վաճառականներ Ղրիմից և նրանք հաստատել են գաղութ Դոնում, որը կոչել են Նոր Նախիջևան հայկական շրջանի՝ Նախիջևանի անունը գործածելով։
1928 թ, Նոր Նախիջևանը միացվել է Դոնի Ռոստովին։
1838թ. Երևանի նահանգի Նախիջևանից տարբերելու համար վերանվանվել է Նոր Նախիջևան: 19-րդ դարի սկզբին Նոր Նախիջևանը արհեստաարդյունաբերական և առևտրական կենտրոն էր: Քաղաքամերձ գյուղերում զարգանում էին անասնապահությունը և հողագործությունը:
Զարգացավ քաղաքաշինությունը: Քաղաքում կառուցվեց 6 հայկական եկեղեցի, արվարձանում` Սուրբ Նշան վանքը: Նոր հաստատված բնակչությանը արտոնություններ էին տրամադրվում: 1783թ. տպարան է բացվում: Գործում է հոգևոր ճեմարան, իգական և արական գիմնազիաներ, արհեստագործական և արևտրական ուսումնարաններ:
Ընդհանուր առմամբ 1819թ. Նոր Նախիջևանում գործում էին 9 բարեգործական և լուսավորչական հիմնարկություններ: 1900թ. կառուցվում է թատրոնի նոր շենքը:
