Բաքվի ջարդերի ժամանակ Ադրբեջանական ազգային ճակատի կարգախոսն էր` «մահ հայերին»: Այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտնեց ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը` անդրադառնալով 22 տարի առաջ Բաքվում տեղի ունեցած հայերի ջարդերին:
Ըստ նրա` Բաքվի ջարդերի տարելիցն այսօր չէ. ջարդերն սկսվել էին դրանից դեռ երկու տարի առաջ` պարզապես հունվար ամսին դրանք դարձել էին անընդմեջ և ավելի սրվել: Ազգագրագետը ցավով հիշեց, թե ինչպես էին հայերին պատուհաններից դուրս գցում, կողոպտում ու բռնաբարում:
«Հայերն արդեն ստիպված էին թաքստոց փնտրել: Բաքուն վերածվել էր փակ սպանդանոցի: Մարդիկ չէին կարող մուտք գործել օդանավակայան կամ գնացքներ: Ծրագիր կար` տեղահանելու, բայց մարդկանց դուրս չէին թողնում. Բաքուն վերածվել էր թակարդի: Այնտեղ էին մնացել խիստ անօգնական մարդիկ, և փակ էին բոլոր հնարավորությունները»,- նշեց Հ. Խառատյանը:
Անդրադառնալով Ռիժկովի հիշողություններին` Հ. Խառատյանն ասաց, որ այդ տարվա հունվարի 15-ին նրանք տեղեկություններ են ստացել ադրբեջանցիների կատարած դաժանությունների մասին: Հրանուշ Խառատյանը նշեց, որ ադրբեջանական մոլագարները վնգստացող ոհմակով իրար ձեռքից փախցնում էին հայերին: «Ադրբեջանական Գերագույն խորհրդի նախագահն ասել էր, որ իրենք սեփական ուժերով կլուծեն այդ խնդիրը: ԽՍՀՄ Գերագույն խորհուրդը որոշում է ոչ թե արտակարգ դրություն մտցնել Բաքվում, այլ ԼՂՀ և Ադրբեջանի ու Հայաստանի որոշ շրջաններում»,- մեկնաբանեց Հ. Խառատյանը` հավելելով, որ որոշում էր կայացվել Բաքվում ոչինչ չձեռնարկել:
Սա, բանախոսի կարծիքով, նշանակում էր` «շարունակեք ձեր գործը»: Նա նաև ցավով է հիշում, թե ինչպես էին «մահ հայերին» գոռալով` ադրբեջանցիները պտտվում քաղաքով մեկ, իսկ ոստիկանությունը ոչինչ չէր անում, այլ ուղղորդում էր նրանց` գտնելու թաքնված հայերին:
«Հունվարի 20-ին ստահակները, վերջապես հայերի խնդիրը լուծված համարելով, շրջափակել են կենտրոնական կոմիտեն, և Ռիժկովը հայտնեց, թե հունվարի 20-ին պատահեց ողբերգություն. ժողովրդական ճակատը շրջափակեց Կենտկոմի շենքը, այսինքն` մինչ այդ ոչինչ չէր կատարվում: Փաստորեն Ադրբեջանում մարդասպանության մոլուցքով հունվարյան օրերի պտույտը ողբերգություն չէր: Սրանից հետո զորք մտցվեց Բաքու` ոչ թե մարդկանց, այլ իշխանությունը փրկելու համար: Սա ագրեսիայի մշակույթ էր: Ադրբեջանական ազգային ճակատի գաղափարախոսությունն էր դարձել` «Մահ հայերին»,- ամփոփեց ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը:
