1991թ. այս օրը Խորհրդարանական ընտրություններ տեղի ունեցան Արցախում` հիմնվելով դեկտեմբերի 10-ի հանրաքվեի տվյալների վրա:
1991թ. սեպտեմբերի 2-ին ժողովրդական պատգամավորների Լեռնային Ղարաբաղի մարզային և Շահումյանի շրջանային խորհուրդների համատեղ նստաշրջանն ընդունեց Հռչակագիր Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակման մասին: Դրանով արցախահայությունը նորից հաստատեց ազատության համար մինչև վերջ պայքարելու իր վճռականությունը:
1991թ. դեկտեմբերի 10-ին` ԽՍՀՄ-ի պաշտոնական անկումից ընդամենը մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ընթացքում ազգաբնակչության ճնշող մեծամասնությունն արտահայտեց Ադրբեջանից լրիվ անկախանալու օգտին:
Ադրբեջանը շուտով լայնածավալ պատերազմական գործողություններ սկսեց Ղարաբաղի դեմ, որը շարունակվեց մինչև 1994թ. մայիսը: 1992թ. մայիսին ԼՂՀ-ի ինքնապաշտպանության ուժերն ազատագրեցին Շուշի քաղաքը` միջանցք բացելով ԼՂՀ-ի և Հայաստանի միջև: 1992թ. օգոստոսի 14-ին ստեղծվեց Պաշտպանության պետական կոմիտե և ինքնապաշտպանության ջոկատներից ստեղծվեց Լեռնային Ղարաբաղի Պաշտպանության բանակը: Ադրբեջանական ագրեսիային դիմակայելու նպատակով ԼՂՀ կյանքը տեղափոխվեց ռազմական հուն:
Անկախության 15 տարիներին Արցախի Հանրապետությունում անց են կացվել ժողովրդավարության նորմերին համապատասխան տարբեր մակարդակների ընտրություններ` նախագահական, խորհրդարանական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների.
1991թ. դեկտեմբերի 28-ին տեղի են ունեցել Արցախի Հանրապետության առաջին խորհրդարանի` Գերագույն խորհրդի ընտրությունները:
Այս ընտրություններին մասնակցել են դիտորդներ` ԼՂՀ ոչ կառավարական, միջազգային կազմակերպություններից, ՀՀ և այլ երկրների պաշտոնական շրջանակներից: Դիտորդական բոլոր եզրակացությունները եղել են դրական` հավաստելով ազատ և թափանցիկ ընտրություններ կազմակերպելու Արցախի Հանրապետության առաջադիմական փորձը:
Արցախի Հանրապետությունը կայացած պետություն է, որի առջև խնդիր է դրված հասնել միջազգային ճանաչման: Արցախի Հանրապետությունում միջազգային չափանիշներին համապատասխանող ցանկացած իրադարձություն մեկ առաջընթաց քայլ է այդ նպատակին հասնելու ճանապարհին: Արցախի Հանրապետությունը գիտակցաբար ընտրել է ժողովրդական զարգացման ուղին և դրա համար բարեփոխումներ է իրականացնում երկրի քաղաքական, տնտեսական և հոգևոր կյանքի բոլոր ոլորտներում:
