«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հելսինկյան ասոցիացիայի նախագահ Միքայել Դանիելյանը։
Կիրակի օրը Բելառուսում տեղի ունեցան նախագահի ընտրություններ, որոնք ուղեկցվեցին բողոքի ակցիաներով և հարյուրավոր ընդդիմադիրների ձերբակալությամբ: Դեկտեմբերի 19-ին կայացած ընտրությունների արդյունքները ներկայացնելիս` ԿԸՀ-ն հայտարարել է, որ հաղթել է Ալեքսանդր Լուկաշենկոն, որը հավաքել է ընտրողների ձայների 79, 67 %-ը: Մյուս թեկնածուները չեն հաղթահարել 3%-ը: Մինչ բողոքի ակցիաների սկսվելը իրենց գրասենյակների մոտ դաժան ծեծի ենթարկվեցին նախագահի թեկնածուներ Վլադիմիր Նեկլյաևը և Ալեքսանդր Սաննիկովը:
-Պարոն Դանիելյան, ի՞նչ տեղի ունեցավ Բելառուսում, ինչպե՞ս եք գնահատում կատարվածը:
-Տեղի ունեցավ այն, ինչ սովորաբար տեղի է ունենում բռնապետական, զինվորաոստիկանական պետություններում: Դրա վառ օրինակը Հայաստանն է, որտեղ 2008 թվականին պետության կողմից կատարվեց նմանատիպ հանցագործություն: Այդ բախումներից տուժել են ոչ միայն քաղաքացիներ, այլ նաև նախագահի թեկնածուներ, իրավապաշտպաններ, որոնք իմ ընկերներն են: Ճանաչում եմ Օլեգ Միխայլևիչին, որի տեղն անհայտ է: Անհայտ է Բելառուսի Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ Օլեգ Հուլակի տեղը, խոշտանգվել և բանտում է գտնվում նախագահի նախկին թեկնածու Անատոլի Լեբեդցը: Այդ ամենը մենք տեսել ենք, և մեկնաբանելու կարիք, կարծում եմ, չկա: Ի տարբերություն Հայաստանի, միջազգային կազմակերպությունները չեն ճանաչել Լուկաշենկոյի ընտրվելու փաստը:
-Դուք նշեցիք, որ ճանաչում եք Բելառուսի իրավապաշտպաններին: Նրանք, ըստ Ձեզ, ավելի ազատ պայմաններո՞ւմ են գործել, քան Դուք` Հայաստանում, թե՞ ենթարկվել են նույն բռնաճնշումներին:
-Ոչ: Նրանք գտնվում են շատ դժվարին վիճակում: Կա «Մարդու իրավունքների տուն» կոչվող մի կազմակերպություն, որը գործում է Լիտվայում: Մեր իշխանությունների և Բելառուսի իշխանությունների միջև կան նաև տարբերություններ: Ի տարբերություն մեր իշխանությունների` Բելառուսի նախագահը հայտարարել է, որ ինքը դեմոկրատիան չի ընդունում և ձևեր չի թափում: Մինչդեռ Հայաստանում այդպես չեն հայտարարում, և 1998 թվականի հեղաշրջումից հետո ԱՄՆ-ն, միջազգային կազմակերպությունները ֆինանսավորում են, որպեսզի մեր երկրում հաստատվի ժողովրդավարություն:
-Ե՛վ Հայաստանում, և՛ Բելառուսում այդ բռնաճնշումները, իշխանության զավթումը տեղի են ունենում պուտինյան Ռուսաստանի լուռ համաձայնությամբ: Բելառուսում ԱՊՀ դիտորդական առաքելության ղեկավարը նույնիսկ հայտարարել է, որ ոստիկանական գործողությունները օրինական են:
-Ես չեմ զարմանում: Հիշում եք, թե ԱՊՀ դիտորդական առաքելությունը ինչ գնահատականներ տվեց և ինչպես ներկայացրեց Հայաստանի ընտրությունները:
-Ի՞նչ ապագա եք կանխատեսում հետխորհրդային այն երկրների համար, որոնք գտնվում են Ռուսաստանի ազդեցության ներքո:
-Ինձ թվում է` կլինի վերադարձ դեպի Խորհրդային միություն: Պատմությունը կրկնվում է, և կրկնվում են նախկին մեթոդները: Հենց նախկին այլախոհ Վլադիմիր Բուկովսկուն են Մոսկվայի օդանավակայանում կանգնեցնել, և նրան ստուգելը ցույց է տալիս, որ Ռուսաստանը չեկիստական պետություն է: Ազգամիջյան բախումները, որոնք տեղի են ունենում Ռուսաստանում, ցույց են տալիս, որ այդ շոուները կազմակերպված են հենց չեկիստական Ռուսաստանի կողմից: Այդ ամենն ունի հեռուն գնացող հետևանքներ` ճնշելու ազատությունն ու մարդու իրավունքները: Լուրջ մտավախություններ կան, թե ինչ ապագա է սպասվում հետխորհրդային պետություններին:
-Իսկ հնարավո՞ր չէ թուլացնել Ռուսաստանի ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում:
-Եթե միջազգային հանրությունը շատ ցանկանա, ապա կարող են լինել փոփոխություններ: Պետք է հաշվի առնել, որ հետխորհրդային երկրների իշխանություններին ձեռնտու է այս իրավիճակը:
-Այսինքն` մեր հասարակությունները չունե՞ն այդ վարչակարգերը տապալելու ռեսուրս:
-Վարչակարգը տապալել կարող են այն մարդիկ, ովքեր այլևս չեն ցանկանում ապրել նախկին ձևով:
