«2009թ. ընթացքում Հայաստանում աղքատությունը նկատելիորեն աճել է: 2009թ. աղքատության մակարդակը կազմել է 34.1%` 2008թ. արձանագրված 27.6%-ի դիմաց: Շատ աղքատների տեսակարար կշիռը 2009թ. կազմել է 20.1%` 2008թ. արձանագրված 12.6%-ի դիմաց: Իսկ ծայրահեղ աղքատության մակարդակը 2009թ. կազմել է 3.6%` 2008թ. արձանագրված 1.6%-ի դիմաց»:
Գրված է Ազգային վիճակագրական ծառայության երեկ հրապարակած «Հայաստանի սոցիալական պատկերը եւ աղքատությունը, 2010» զեկույցում: Այսինքն` ծայրահեղ աղքատների թիվն աճել է մոտ 2.3 անգամ: Արդյունքում ստացվում է, որ 2009թ.-ին բնակչության մոտավորապես ամեն երրորդը եղել է աղքատ, ամեն հինգերորդը` շատ աղքատ, իսկ 3.6%-ը` ծայրահեղ աղքատ: «2009թ.-ին 2008թ.-ի նկատմամբ աճել է թե՛ աղքատության մակարդակը, թե՛ դրա խորությունն ու սրությունը»,- հավելում է ԱՎԾ-ն: Այս տոկոսները ավելի խոսուն են դառնում, երբ ներկայացվում են բացարձակ թվերով: Այսպես, փաստորեն, միայն մեկ տարվա ընթացքում մոտ 214 հազար մարդ Հայաստանում դարձել է աղքատ, 2009թ.-ին աղքատների թվաքանակը հասցնելով մոտ 1.1 մլն-ի (մշտական բնակչության ցուցանիշի հաշվով), մոտ 245 հազարը` նույն ժամանակահատվածում դարձել է շատ աղքատ` նրանց թվաքանակը հասցնելով ավելի քան 650 հազարի: Միայն մեկ տարվա ընթացքում մոտ 65 հազարը դարձել է ծայրահեղ աղքատ` համապատասխան թվաքանակը հասցնելով մոտ 117 հազարի: Մի խոսքով, վիճակը մխիթարական չէ: Ընդ որում, եկամուտների այն սահմանագիծը, որից բարձր ունեցողները չեն համարվել աղքատ, բավականին հետաքրքրական է: Այսպես, այն չափահաս անձը, որին բաժին ընկնող մեկ ամսվա եկամուտը գերազանցել է 30920 դրամը (կամ 85.1 ԱՄՆ դոլարը) համարվել է ոչ աղքատ: Ստացվում է, որ եթե, ասենք, նորապսակ ընտանիքում ամուսիններից մեկը աշխատում եւ ստանում է, ասենք, 70 հազար դրամ, իսկ մյուսը չի աշխատում, ապա այս ընտանիքի 2 անդամներն էլ չեն համարվի աղքատ: Պատկերացնել է պետք, թե ամսական 31 հազար դրամի չափով եկամուտ ունեցողը ինչպես կարող է ապրել, ասենք, Երեւանում եւ չլինել աղքատ: Շարունակենք, շատ աղքատ է համարվել միայն այն մարդը, որին բաժին ընկնող ամսական եկամուտը 25217 դրամից (կամ 69.4 ԱՄՆ դոլարից) պակաս է եղել, իսկ ծայրահեղ աղքատ այն չափահասը, որին բաժին ընկնող եկամուտը 17483 դրամից (կամ 48.1 ԱՄՆ դոլարից) պակաս է եղել: Հետաքրքիր է նաեւ այն, որ 2008թ. համեմատ 2009թ. աղքատության գծերից երկուսը աճել են ընդամենը 3.4%-ով, իսկ ծայրահեղ աղքատության գիծը, չգիտես ինչու, նվազել է: Այսպես, եթե 2008-ին ծայրահեղ աղքատ է համարվել 17644 դրամից պակաս եկամուտ ունեցողը, ապա 2009-ին այդ չափը իջեցվել է եւ 2009-ի համար ծայրահեղ աղքատ է համարվել 17483 դրամից պակաս եկամուտ ունեցողը: Սա այն դեպքում, երբ 2009-ին 2008-ի համեմատ գներն աճել են: Այսինքն` եթե ծայրահեղ աղքատության գիծը նույնը մնար կամ մի փոքր աճեր, ապա ծայրահեղ աղքատների թիվը ոչ թե 2.3 անգամ կաճեր, այլ դրանից ավելի մեծ չափով: Աղքատության մյուս սահմանագծերի ընդամենը 3.4%-ով բարձրացումն էլ համընկել է այդ տարվա միջին գնաճի ցուցանիշին, մինչդեռ տասներկուամսյա գնաճը 2009-ին 6.5% է եղել: Մի խոսքով, ակնհայտ է, որ մեթոդաբանությունից կախված աղքատ բնակչության թիվը ԱՎԾ-ն կարող էր շատ ավելի մեծ արտացոլել: Ամեն դեպքում պետք է արժանին մատուցել ԱՎԾ-ին, որ համարձակություն է ունեցել գոնե այսպիսի թվեր արձանագրել, ինչը շատ ավելի մոտ է իրականությանը, քան նախորդ տարիների նրա տվյալները:
Աղքատության հետ կապված եւս մեկ հետաքրքիր առանձնահատկություն, որ արձանագրել է ԱՎԾ-ն: Աղքատությունը 2009թ. շատ չի տարբերվում ըստ քաղաքային (33.7%) եւ գյուղական բնակավայրերի (34.9%), սակայն եթե 2008թ.-ին քաղաքային բնակավայրերի աղքատության մակարդակը գերազանցել է գյուղականին, ապա 2009թ.-ին հակառակ պատկերն է` գյուղական բնակավայրերի աղքատության մակարդակն է գերազանցում քաղաքայինին: Ինչ վերաբերում է 2009թ. աղքատության մեծացմանը, ապա հատկանշական է, որ ԱՎԾ-ն այն կապում է ոչ միայն 14.4% տնտեսական անկման հետ, այլ պայմանավորում է նաեւ անհավասարության շարունակական մեծացմամբ: «2008-2009թթ.-ին Հայաստանում աղքատության մակարդակի աճը պայմանավորող առավել կարեւոր գործոնը տնտեսության խոր անկումն է` 14.4%: Տնտեսության խոր անկումը, զուգորդվելով բնակչության եկամուտների ավելացող անհավասարության հետ, նպաստել է բնակչության սպառման նվազմանը: Ինչպես բացահայտում են 2009թ.-ի տնային տնտեսությունների կենսամակարդակի ամբողջական հետազոտությունների տվյալները, ողջ բնակչության միջին ամսական իրական սպառումը 2008թ.-ի համեմատ նվազել է 6.1 %-ով»,- նշված է զեկույցում:
