GeoProMining Gold ընկերության կողմից շահագործվող Սոտքի ոսկու հանքավայրի շրջակայքի տեսքը փոփոխվում է հանքանյութի արդյունահանման ավելացմանը համապատասխան: Այս մասին ասվում է «Էկոլուր» բնապահպանական հասարակական կազմակերպության տարածած հաղորդագրությունում: Միայն 2009թ. արդյունահանվել է 476,2 հազար տոննա հանքանյութ (ըստ ընկերության տվյալների): Այդ հանքանյութի հիմնական մասը դառնում է թափոն՝ հողաշեղջերի և դատարկ ապարների տեսքով: Եթե ուշադրություն դարձնենք ընկերության հայտարարությանը՝ հանքահանման ծավալը հասցնել մինչև 1,5-2 միլիոն տոննայի, ապա, ըստ «Էկոլորի», հարց է առաջանում՝ որտե՞ղ է ընկերությունը լցնելու միլոնավոր տոննաների հասնող հողաշեղջերը, եթե սահման տանող ճանապարհն արդեն սկսել է փակվել: ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, գեոքիմիկ Սերգեյ Գրիգորյանի գնահատականով, Սոտքի դատարկ ապարների ծավալները կարող են հասնել հարյուրավոր միլիոն տոննաների: Այդ ապարները պայմանական են դատարկ անվանում, քանի որ նրանցում քիչ քանակությամբ, բայց միևնույնն է՝ առկա են տոքսիկ բաղադրամասեր՝ ծանր մետաղներ, անտիմոն, մկնդեղ, ծծմբաքար: Մթնոլորտային տեղումների հետ խառնվելով՝ ծծմբաքարն առաջացնում է ծծմբաթթու, որը քայքայում է շրջակա ապարները և առաջացնում է շղթայական ռեակցիա, որի արդյունքում թունավոր տարրերն ու միացությունները նորանոր տարածքներ են գրավում: Փխրուն բնահողը, որը բնորոշ է հանքավայրի տարածքին, ի վիճակի չէ հավաք վիճակում պահել այդ ապարները, և մթնոլորտային տեղումների հետ տոքսիկ տարրերը ներթափանցում են ստորգետնյա և գրունտային ջրերի մեջ, իսկ նրանց միջոցով՝ Սևան: Ի դեպ, ՀՀ բնապահպանության նախարարությանն ուղղված «Էկոլուր»-ի հարցմանը, թե ինչպե՞ս է գնահատվում Սևանա լճի ջրահավաք ավազանին ձեռնարկության կողմից հասցված վնասը, նախարարությունը պատասխանել է, որ ձեռնարկությունն աշխատում է նորմերին համապատասխան:
