Սեպտեմբերի 10-ին Շվեյցարիայի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակ Յոնաս Մոնտանին հայտարարել է, որ Ուկրաինայի հարցով երկրորդ խորհրդաժողով կազմակերպելու համար «կոնտակտի մեջ ենք բոլոր կողմերի հետ եւ աշխատում ենք Ռուսաստանին ներգրավելու ուղղությամբ»:
Անցած շաբաթ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովն անսպասելի տեսակետ է հնչեցրել, որ հակամարտության պատճառը ոչ թե այս կամ այն տարածքի նկատմամբ վերահսկողությունն է, այլ՝ մարդու, տվյալ դեպքում Ուկրաինայի ռուս բնակչության, իրավունքների հարգումը:
Շվեյցարիայի ԱԳՆ խոսնակի վերոբերյալ հայտարարությանն անդրադառնալով՝ Regnum-ն ամփոփել է. «Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հիշեցրել է, որ Մոսկվան Մինսկի եւ Ստամբուլի համաձայնությունների հիմքով բանակցությունների պատրաստ է»:
Ե՞րբ է Ռուսաստանի նախագահը նման հավաստիացում արել՝ գործակալությունը հղում չի անում: Հայտնի է, որ Շվեյցարիայում Ուկրաինայի «Խաղաղության խորհրդաժողովին» ընդառաջ Վլադիմիր Պուտինը հանդես է եկել չափազանց կոշտ հայտարարությամբ, որ փաստացի Կիևին կապիտուլյացիայի առաջարկ է:
Ըստ Շվեյցարիայի դաշնային կանցլերի գրասենյակի՝ երկրորդ «Խաղաղության համաժողովին» Ռուսաստանի մասնակցության հարցը քննարկվում է Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկիի հետ: Անվտանգության հարցերով Սպիտակ տան խոսնակ Ջոն Քիրբին իր հերթին ասել է, որ Վաշինգտոնը Կիևին բանակցությունների չի պարտադրի, այդ հարցը «պետք է Զելենսկին որոշի»:
Այս բարդ խճանակրին ընդգծվում է ռուս-ուկրաինական բանակցություններում Ադրբեջանի նախագահի միջնորդության քարոզչությունը, որ ռուսաստանցի մի շարք փորձագետներ գեներացնում են առայժմ Բաքվի իշխանական մամուլի միջոցով:
Նման միտք Ադրբեջանի նախագահը հնչեցրել է Իտալիայում, բայց «եթե դրա անհրաժեշտությունը լինի» վերապահումով: Ընդսմին, Ալիևի «խաղարար առաքելության» հայտը համընկնում է հայ-ադրբեջանական բանակցություններում Բաքվի դիրքորոշման հերթական տրանսֆորմացիային, միտում, որ անհամատեղելի է ռուս-ուկրաինական կարգավորման գործընթացին նրա հնարավոր ներգրավվածությանը:
Այս համատեքստում սեպտեմբերի 10-ին Ադրբեջանի Միլլի մեջլիսի մի քանի գումարումների եւ, ըստ ԿԸՀ տեղեկության, արտահերթ ընտրություններում վերընտրված պատգամավոր Մուսաբեկովը «Թուրան» գործակալությանը ասել է, որ հայ-ադրբեջանական պայմանագրի պրեամբուլան եւ համաձայնեցված հոդվածները «նախաստորագրելու մասին նախագահ Իլհամ Ալիևի առաջարկությունը շարունակում է մնալ բանակցությունների սեղանին»:
Հարցին, թե դա ի՞նչ իմաստ ունի, Մուսաբեկովը պատասխանել է, որ «նախաստորագրումն, իհարկե, վերջնական պայմանագիր չէ, բայց կողմերին պարտավորեցնում է, որ համաձայնեցված տեքստում նույնիսկ խմբագրական փոփոխություն չեն կարող անել»:
Դա, իհարկե, պաշտոնական տեսակետ չէ, բայց Մուսաբեկովը քաղաքականության մեջ է դեռևս Հեյդար Ալիևի կոմունիստական պաշտոնավարման շրջանից: Թերևս արժե նաև նկատել, որ այդ տեսակետը և Ուկրաինայի հետ բանակցություններում Մինսկի և Ստամբուլի պայմանավորվածություններին վերադառնալու Պուտինի պատրաստակամության մասին Regnum-ի տեղեկատվությունը քաղաքական իմաստով գրեթե նույնական են: Վլադիմիր Պուտինը փորձում է միջազգայնացնե՞լ ռազմավարական գործընկեր Իլհամ Ալիևին, թե՞ նրան կաշկանդում է հակամարտությունների կարգավորման իր տեսլականով: