Ատլանտյան օվկիանոսի հոսանքների կենսական համակարգը, որը ազդում է եղանակի վրա ամբողջ աշխարհում, կարող է փլուզվել 2030-ականների վերջին: Այդ մասին ահազանգում են գիտնականները նոր ուսումնասիրության մեջ։ Նրանք սա անվանել են մոլորակային մասշտաբի աղետ, որը կփոխի եղանակը և կլիման, գրում է CNN-ը։
Վերջին տարիների մի շարք ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ կարևոր համակարգը՝ Ատլանտյան միջօրեական շրջադարձային շրջանառությունը կամ AMOC-ը, կարող է փլուզման ճանապարհին լինել՝ թուլանալով օվկիանոսի ավելի տաք ջերմաստիճանի և մարդու կողմից առաջացած կլիմայի փոփոխության հետևանքով առաջացած աղի պատճառով: Բայց նոր հետազոտության մեջ օգտագործում է ժամանակակից մոդել՝ գնահատելու, թե երբ այն կարող է փլուզվել, ինչը ենթադրում է, որ անջատումը կարող է տեղի ունենալ 2037-ից 2064 թվականների միջև: Այս հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ այն ավելի հավանական է, որ փլուզվի մինչև 2050 թվականը:
«Սա իսկապես մտահոգիչ է», – ասում է Նիդեռլանդների Ուտրեխտի համալսարանի ծովային և մթնոլորտային հետազոտող և հետազոտության համահեղինակ Ռենե վան Վեսթենը:
«Մարդածին կլիմայի փոփոխության բոլոր բացասական կողմնակի ազդեցությունները, դրանք դեռ կշարունակվեն, կլինեն ավելի շատ ջերմային ալիքներ, ավելի շատ երաշտներ, ավելի շատ ջրհեղեղներ», – ասել է նա CNN-ին:
Փոխակրիչի նման, AMOC-ը տաք մակերևութային ջուր է քաշում հարավային կիսագնդից և արևադարձային շրջաններից և տարածում այն սառը Հյուսիսային Ատլանտյան օվկիանոսում: Ավելի սառը, ավելի աղի ջուրն այնուհետև սուզվում է և հոսում դեպի հարավ: Մեխանիզմը պաշտպանում է Հարավային կիսագնդի մասերը գերտաքացումից, իսկ հյուսիսային կիսագնդի որոշ հատվածները՝ անտանելի ցրտից՝ միաժամանակ բաշխելով սննդանյութերը, որոնք պահպանում են կյանքը ծովային էկոհամակարգերում: AMOC-ի փլուզման հետևանքները անդառնալի կլինեն։
