Հայաստանի հանրապետության Անկախության 32-րդ տարեդարձը նշում ենք չափազանց ծանր թե ռազմա-քաղաքական, թե հոգեբանական իրավիճակում, նշում ենք փաստացի հայկական անկախ պետականության վերականգնման անկյունաքար դարձած արցախյան շարժման տարիների արդյունքները գրեթե զրոյացրած վիճակում, այդ ամենի համար պատասխանատվությունն ու մեղավորությունը «քարերի» տարափի վերածած միմյանց վրա նետելու պայմաններում: Կարո՞ղ էր լինել այդ ամենից ավելի ծանր վիճակ: Կարող էր, անկասկած կարող էր, և դեռ՝ կարող է:
Կարող էր նաև չհայտնվել այսպիսի ծանրագույն իրավիճակում, եթե մենք անկախության երեք տասնամյակի ընթացքը կառուցեինք թե արժեհամակարգային, թե բովանդակային և որակական առումով բոլորովին այլ տրամաբանության և առանցքի շուրջ: Բայց, մենք դա չենք արել, և այսօր բոլորովին իմաստ էլ չունի քննարկել դրա պատճառները, որովհետև այսօր մենք պետք է քննարկենք ավելի ծանր վիճակում չհայտնվելու համար անելիքները, քննարկենք համակողմանի, հնարավորինս խորքային շերտերով, առավելագույն բազմակողմանիությամբ և իրականությանը առավելագույնս մոտ լինելու անհրաժեշտությամբ, որովհետև գերագույն սպառնալիքը առաջանում է իրականությունից կտրվելու, պատրանքների մեջ հայտնվելու դեպքում, թմբիրի դեպքում:
Մենք այսօր ունենք անելիք և չունենք ժամանակ, որովհետև իրադարձությունները զարգանում են շատ արագ՝ համաշխարհային պատերազմի ռեժիմում, և մեր ցանկացած որոշում ամեն հաջորդ պահի կարող է դառնալ հին և ժամանակավրեպ, կանգնեցնելով մեզ նոր որոշումների անհրաժեշտության առաջ: Բայց, մենք այսօր չունենք այդ օպերատիվությունն ապահովելու ունակ հասարակական-քաղաքական համակարգ, որը թույլ կտա լինել այդ հարցում առավելագույնս ճկուն, առավելագույնս ունիվերսալ: Այսօր սա է Հայաստանի անկախ պետականության մեծագույն մարտահրավերը, և այդ մարտահրավերը կառավարելու, դրան հակազդելու համակարգ և հասարակական հարաբերություններ կառուցելու ուղղությամբ գործնական ջանքեր չգործադրելու, այդ հարցում անարդյունավետությունը շարունակելու պարագայում մենք հայկական անկախ պետականության հաջորդ տարեդարձը կարող ենք դիմավորել առավել ծանր վիճակում:
Որևէ կերպ ցանկալի չէ այսօր խոսել այդօրինակ տոներով, բայց նաև այսօր այլևս չափազանց արժեզրկված ու ժամանակավրեպ են անկախության մասին վերամբարձ ու պաթետիկ դասախոսությունները, ուղերձ-դատարկաբանությունները, որովհետև մենք գրեթե երեք տասնամյակ չենք արել, ու շարունակում ենք ըստ էության չանել անկախ պետականության համար պահանջվող կարևորագույն գործը՝ ինստիտուցիոնալ և համակարգային ստեղծարարությունը, ինչի բացակայությունը բերում է պարբերական կորուստների, հետո մեղավորների ու պատասխանատուների անվերջ և ինքնաոչնչացնող փնտրտուքի և որոնումների, ձևավորելով կորստաբեր արատավոր փակ շրջանը:
