Միացյալ Նահանգները դիտարկում է Հայաստանում և Եվրասիայի այլ երկրներում փոքր մոդուլային միջուկային ռեակտորներ կառուցելու հնարավորությունը՝ ձգտելով ամրապնդել այդ երկրների էներգետիկ անկախությունը Ռուսաստանից և Չինաստանից։ Այդ մասին ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների ենթահանձնաժողովի լսումների ժամանակ հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Եվրոպայի, Եվրասիայի և Կենտրոնական Ասիայի աջակցության ծրագրերի համակարգող Մարիա Լոնգին։
Նախօրեին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ԱԺ-ում կառավարության հարց ու պատասխանի ժամանակ նշել է. «Մեր ծրագրում կա Հայաստանի միջուկային կարողությունները զարգացնելու ծրագիր։ Ցավոք մեր գործող ատոմակայանն ունի մի վերջնաժամկետ, որից հետո այն չենք կարող շահագործել։ Եվ հիմա մենք մի քանի գործընկերների հետ շատ ակտիվ բանակցում ենք նոր ատոմակայան կառուցելու հարցում։ Այդ բանակցությունները վարվում են ՌԴ հետ, ԱՄՆ հետ, նաև երրորդ երկրների հետ։ Եվ մենք հիմա դիտարկում ենք, թե այդ տարբերակներից որն է տնտեսապես մեզ ավելի շահավետ։ Այդտեղ կա ներդրման չափ, և այլն։ Մեր էներգետիկայի մասնագետները շատ խորը վերլուծություններ են անում, թե որ հզորությունն է, որը մեզ անհրաժեշտ է։ Առաջիկայում ՀՀ-ից պատվիրակություն կմեկնի ԱՄՆ, որպեսզի տեղում ավելի մանրամասն ծանոթանա այդ մոդուլային ատոմային էլեկտրակայանների հնարավորություններին։
Մեր ատոմակայանը, ցավոք, ունի մի վերջնաժամկետ, որից հետո այն չենք կարող շահագործել և հիմա մենք շատ ակտիվ մի քանի գործընկերների հետ բանակցում ենք նոր ատոմակայան կառուցելու հարցում»:
Նա ընդգծել է, որ նոր ատոմակայան կառուցելու համար բանակցություններ են վարվում են Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի, 3-րդ երկրների հետ, որպեսզի հասկանան, թե Հայաստանի համար որն է տնտեսապես ավելի շահավետ։ «Էներգետիկայի մասնագետները շատ խորը վերլուծություն են անում, թե որ հզորությունն է մեզ անհրաժեշտ»,- ասել է Փաշինյանը
Ատոմակայանների շահագործման ԳՀԻ տնօրեն, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, ՀՀ նախագահին կից ատոմային էներգիայի անվտանգության խորհրդի անդամ և գործադիր քարտուղար Վահրամ Պետրոսյան «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց. «Հայաստանի էլեկտրական ցանցերի համար մեզ անհրաժեշտ են ցածր և միջին հզորության միջուկային էներգաբլոկներ: Մեր երկրի էներգետիկ անվտանգությունը մենք ապահոված կլինենք, եթե ունենանք նոր միջուկային էներգաբլոկ: Կառավարության որոշումն արդեն կա, որ երկրորդ անգամ պետք է երկարացնենք գործող 440 մեգավատտ հզորությամբ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը մինչև 2036 թվականը: Կարելի է մտածել ևս 5 տարով երկարաձգելու մասին, բայց եթե 2036-ին ունենանք նոր էներգաբլոկ, հանգիստ կարող ենք սա շահագործումից դուրս բերենք և շահագործենք նորը:
ԱՄՆ-ի կողմից առաջարկած մոդուլյար ռեակտորներով միջուկային էներգաբլոկը, անշուշտ, մեզ հետաքրքրում է: Նախ, տեխնոլոգիապես է դա մեզ հետաքրքրում, որովհետև յուրաքանչյուր մոդուլն իրենից ներկայացնում է մոտավորապես 77-78 մեգավատտ հզորություն: Եթե մենք 6 մոդուլ հավաքենք, կունենանք գործող էներգաբլոկին լիարժեք փոխարինող բլոկներ: Իմ կարծիքով, հետագայում, 10-12 տարի հետո, ևս 6 այդպիսի մոդուլ կարող ենք հավաքել»,-ասաց նա:
