«Առաջին լրատվականի» զրուցակիցն է ԱՄՆ-ում գործող «Հայ քաղաքացիական հասարակություն. մարդու իրավունքների պաշտպանության ընկերակցություն» կազմակերպության ղեկավար Կարո Կարապետյանը:
-Պարոն Կարապետյան, Ձեր կազմակերպությունը միշտ հանդես է եկել Հայաստանում մարդու իրավունքների խախտումների դեմ: Ի՞նչ ազդեցություն են ունենում Ձեր հայտարարությունները:
-Մենք հանդես ենք եկել հայտարարությամբ, որով դատապարտել ենք տեղի ունեցած բռնարարքները Նիկոլ Փաշինյանի նկատմամբ և պահանջել ենք, որ նրան անհապաղ ազատ արձակեն: Կարծում եմ՝ բոլոր տեսակի ոտնձգությունները նրա նկատմամբ քաղաքական հետապնդումների շարունակությունն են և ևս մեկ անգամ վկայում են, որ Նիկոլ Փաշինյանը երբևէ որևէ հանցանք չի գործել: Ի սկզբանե նա հետապնդվել է իր քաղաքական հայացքների, հասարակական-քաղաքական գործունեության համար, ինչը բոլոր միջազգային պարտավորություններով արգելված է: Եվ Հայաստանի Հանրապետությունը պարբերաբար խախտում է իր ստանձնած պարտավորությունները: Ես համարում եմ, որ ոտնձգություն է կատարվում ՀՀ Սահմանադրության և այն օրենքների նկատմամբ, որոնք պետք է երաշխավորեն ցանկացած քաղաքացու իրավունքներն ու ազատությունները, այդ թվում նաև` քաղաքական գործունեության ազատությունը` անկախ այն բանից, թե դա ինչպես է ընկալվում գործող կառավարության կամ նրա ներկայացուցիչ պաշտոնյաների կողմից:
-Պարոն Կարապետյան, ԱՄՆ-ում գործող հայ համայնքը, ի տարբերություն Սփյուռքում գործող մյուս հայկական համայնքների, միշտ կազմակերպված ձևով իր բողոքն է արտահայտել ընդդեմ ՀՀ-ում կեղծվող ընտրությունների և վարչախմբի կողմից իրականացվող քաղաքական հետապնդումների: Ինչպես 2003 թ., այնպես էլ 2008 թ., ամերիկահայերը կազմակերպված կերպով ընդվզել են Հայաստանում իշխող վարչախմբի դեմ և անցկացրել մեծամասշտաբ ցույցեր ու հանրահավաքներ: Ինչո՞վ եք բացատրում այդ հետևողականությունը:
-Շատ պարզ: Ամերիկահայերը ազատ մարդիկ են: ԱՄՆ-ում արդեն մեծ թիվ են կազմում վերջին տարիներին՝ 1998 թվականից հետո, Հայաստանից ներգաղթողները, որոնք չեն կարող անտարբեր գտնվել Հայաստանում մարդու իրավունքների ոտնահարումների նկատմամբ: Նրանք ապրում են մի երկրում, որտեղ պետությունը չի միջամտում քաղաքացու ո՛չ տնտեսական, ո՛չ քաղաքական, ո՛չ ֆինանսական գործունեությանը: Այդ առումով էլ նրանք ուզում են Հայաստանը տեսնել իբրև այնպիսի պետություն, ինչպիսին ԱՄՆ-ն է: Նրանք ցանկանում են, որ իշխանությունները ձևավորվեն ընտրությունների միջոցով, և դա է պատճառը, որ 2003 թ. (դրանից հետո մեզ արգելեցին մասնակցել ընտրություններին) ամերիկահայերի իննսուն տոկոսից ավելին դեմ քվեարկեց Հայաստանում գործող ռեժիմին: Իրավիճակը դրանից հետո էլ չի փոխվել և չի կարող փոխվել: Մարդիկ այստեղ, անկախ իրենց կարգավիճակից` կլինեն ԱՄՆ մշտական քաղաքացիներ, կունենան մշտական բնակության իրավունք, ժամանակավոր բնակության իրավունք, թե հյուր կգան, նույնիսկ եթե անօրինական կարգով են ներգաղթում այս երկիր, օգտվում են համակարգի բոլոր հնարավորություններից:
-Ձեր ղեկավարած կազմակերպությունը շարունակելո՞ւ է նույն հետևողականությունը ցուցաբերել և պահանջել նաև մյուս քաղբանտարկյալների ազատ արձակումը, ապօրինի քաղաքական հետապնդումների դադարեցումը:
-Մեր կազմակերպությունը ոչ միայն հայտարարություններով է հանդես եկել, այլև շարունակելու է պայքարել: Այստեղ մենք նաև կազմակերպում ենք հավաքներ, որոնց մասնակցում են համայնքի ներկայացուցիչները: Չեմ կարող ասել` այդ ամենն ունենո՞ւմ է ուղղակի ազդեցություն, թե՞ ոչ, բայց փորձում ենք մեր լուման ներդնել այդ պայքարում: Մենք առաջին կազմակերպությունն ենք, որ, երբ 2008 թ. մարտի 1-ից հետո կալանավորեցին ընդդիմության ակտիվիստներին, բոլորին ճանաչեցինք որպես քաղբանտարկյալ: Հետագայում, տեսնելով, որ նրանց չեն ազատում, համարեցինք, որ քաղաքական պատանդներ են, և պայքարելու ենք մինչև նրանց ազատ արձակումը:
-ԱՄՆ-ում առողջապահական համակարգից մեծ չափերի հասնող գումարներ շորթած հայկական հանցավոր խմբերի գործունեությանը վերաբերող վերջին բացահայտումները և Wikileaks կայքի` օրեր առաջ արած տարածած տեղեկատվական արտահոսքը, համաձայն որոնց` ԱՄՆ բարձրաստիճան պաշտոնյաները պնդել են, որ 2003 թ. Իրանը Հայաստանի միջնորդությամբ հրթիռներ և գնդացիրներ է ձեռք բերել, որոնք այնուհետև օգտագործվել են Իրաքում ամերիկյան զորքերի դեմ, առնչվում են Հայաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաներին: Ըստ Ձեզ` ի՞նչ հետևանքների կարող են հանգեցնել այդ բացահայտումները:
-Մենք ուղղակի ցանկություն ունենք, որպեսզի այդ ամենը ԱՄՆ պատկան մարմինների կողմից դիտարկվի զուտ իրավական հարթության մեջ, և, կարծում եմ, այդ դեպքում կունենա իրավական հետևանք: Այդ առումով մենք դեռ այդ բացահայտումներից առաջ հայտարարություն էինք տարածել, որով կոչ էինք արել ԱՄՆ կառավարությանը, որպեսզի Ռոբերտ Քոչարյանին, Սերժ Սարգսյանին, հանցավոր ռեժիմը սնող օլիգարխներին չտրամադրի ԱՄՆ մուտքի վիզա: Այն ժամանակ ԱՄՆ կառավարությունը, քաղաքական կոնյունկտուրայից ելնելով, լուրջ չվերաբերվեց այդ հայտարարությանը: Կարող եմ ասել, որ որքան ԱՄՆ կառավարությունը Հայաստանի կամ այլ երկրների նկատմամբ կիրառի այդ երկակի ստանդարտների քաղաքականությունը, այնքան վնասելու է իր ազգային անվտանգությանը:
-Իսկ Դուք քաղաքական ենթատեքստ չե՞ք տեսնում այդ բացահայտումների մեջ:
-Չեմ կարող բացառել: Ես՝ որպես իրավաբան, սպասում եմ` տեսնելու, թե ի՞նչ է անելու ԱՄՆ կառավարությունը, որքանո՞վ է հետևողական լինելու այդ հարցում: Նրանց քաղաքական կոնյունկտուրան երևում է որոշ հարցերում անվճռականություն ցուցաբերելու մեջ: Օրինակ՝ տեղեկություններ են տարածվում, որ կան մարդիկ, որոնք արդեն բացահայտված են Հայաստանում, որոնց պահանջել է ԱՄՆ կառավարությունը: Այսպիսի լուրերը հիմք են տալիս ենթադրելու, որ կա քաղաքական ենթատեքստ և, որ այն կարող է որպես խաղաթուղթ օգտագործվել այն բոլոր հարցերում, որոնք այսօր ԱՄՆ-ն ակնկալում է ստանալ ՀՀ գործող իշխանություններից:
