Նախօրեին ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել, համաձայն 2022թ. օգոստոսին ձեռք բերված պայմանավորվածությունների, 2023թ. ապրիլի 1-ից ԼՂ-ն Հայաստանին կապող Լաչինի միջանցքը պետք է ավարտվի Կոռնիձորի կամուրջին: ՀՀ տարածքը Լաչինի միջանցքին կապող երթուղին ապրիլի 1-ից պիտի անցնի Կոռնիձոր-Տեղ երթուղիով՝ միայն ՀՀ տարածքով:
2022թ. օգոստոսից հետո Լաչինի միջանցքը ՀՀ-ին կապող ճանապարհի մի հատվածը՝ Կոռնիձորի կամուրջից հետո կրկին անցնում էր Ադրբեջանի տարածքով: Ճանապարհի այդ հատվածն իր ամբողջ երկայնքով և իր հարակից տարածքով վերահսկվում էր ՌԴ խաղաղապահ ուժերի կողմից:
Համաձայն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նախօրեին ձեռքբերված պայմանավորվածությունների երկու երկրների սահմանապահները մարտի վերջին օրերին վերոհիշյալ հատվածի երկայնքով պետք է տեղակայվեին սահմանի երկու կողմերում:
Տեղակայման ընթացքում ի հայտ են եկել քարտեզների տարընթերցումներ: Որոշ տեղերում ադրբեջանական կողմը, չսպասելով նախապես պայմանավորված ճշգրտումներին, սկսել է դիրքավորվել և իրականացնել ինժեներական աշխատանքներ:
Հայկական կողմի հաշվարկներով հինգ այդպիսի կետ կա, որտեղ ադրբեջանական կողմը սահմանից 100-ից 300 մետր ավելի առաջ է տեղակայվել: Այժմ պայմանավորվածություն է ձեռբերվել, որ երկու կողմերի քարտեզագիրները ճշգրտեն իրավիճակը: Հայկական կողմն իրավիճակին մոտենում է էսկալացիա թույլ չտալու տրամաբանությամբ:
Խնդրո առարկա հատվածում ՀՀ բանակը դիրքեր չի ունեցել, որովհետև դիրքեր տեղակայվում են ոչ թե սահմանի գծին, այլ մոտակա ռազմավարական բարձունքների վրա: Իսկ սահմանի այդ հատվածի պահպանությունը պետք է անցներ սահմանապահ զորքերին՝ համաձայն վերը հիշատակված պայմանավորվածության:
«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է քարտեզագետ և աշխարհագրագետ Ռուբեն Գալիչյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նկատեց, որ Հայաստանը մեկ տարի ժամանակ ուներ Հայաստանն Արցախին կապող այլընտրանքային ճանապարհը պատրաստելու և սահմանը որոշելու համար, բայց ոչ մի բան չի արել. «Նույն գործողությունը եղավ Լաչինը հանձնելիս, մենք համաձայնագրով երեք տարի ժամանակ ունեինք, բայց մեզ 1,5 տարի հետո ասացին պետք է Լաչինը տաք: Ադրբեջանը շտապեցնում է, որ ամեն ինչն իր օգտին լուծի: Ստացվում է, որ 5 տեղում ադրբեջանցիներն առաջ են եկել, իսկ մենք էսկալացիա թույլ չտալու համար ոչինչ չենք արել: Այսինքն մենք սահման չունենք, սահմանապահ չունենք, ոչինչ չունենք այնտեղ: Ադրբեջանը որտեղ ուզում գալիս է: Գուցե վաղն էլ կմտնի, կասի Հայաստանի ամբողջ տարածքը մերն է ու խնդիրը կվերջանա: Ինչպե՞ս կարելի է մեկ տարի նստել, ոչինչ չանել: Արդյոք միտումնավոր է արվում, որ հողերը տանք Ադրբեջանին, լրիվ անհասկանալի է: Սա անփույթ վերաբերմունքի արդյունք է, ուշացած, ժամանակին քայլ չանելու հետևանք է: Բայց մենք չպետք է ընդունենք իրենց առաջխաղացումը, պետք է պարտադրենք, որ վերադառնան խորհրդային սահմաններին»,-ասաց նա:
Ինչ վերաբերում է սահմանազատմանը, Գալիչյանն ասաց. «Քարտեզները գծված կան, մեր ՊՆ-ն մանրակրկիտ քարտեզն ունի, թե սահմանը որտեղով է անցնում: Մենք պետք է սահմանապահ դրած լինեինք այնտեղ, չենք դրել, իրենք էլ առաջ են եկել ու միանգամից սկսել են իրենց դիրքերի շինարարությունը: Օղակը սեղմում են, մենք էլ էսկալացիա թույլ չտալու համար ոչինչ չենք անում:
Երբ Լաչինի միջանցքը փակեցին 3 ամիս առաջ, ես դեռ այն ժամանակ ասել եմ, որ սա առաջին քայլն է, հետո էլ փակելու են Կոռնիձորի մասը: Նույնիսկ կամուրջը, որն իրենք են կառուցել, ամբողջը կարող են փակել: Մենք հանգիստ նտած, ինչ ասում են, անում ենք: Մենք անընդհատ բողոք ենք ներկայացնում, բողոքի փոխարեն զորք պետք է ուղարկեն և դուրս հանեն մեր տարածքից»:
