«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Արցախի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախկին նախագահ, քաղաքագետ Վահրամ Աթանեսյանը։
-Երեկ Արցաի նախագահը հրավիրել է Անվտանգության խորհրդի ընդլայնված նիստ և իր խոսքում նշել. «որ մեր խնդիրն է սթափ գնահատել ստեղծված իրավիճակի ողջ բարդության ու պատասխանատվության աստիճանը, վերագնահատել եղած բոլոր ռեսուսներն ու հնարավոր նոր վտանգների զսպող մեխանիզմները և կատարել անհրաժեշտ հետևություններ ու գործողություններ»։ Ի՞նչ դիտարկումներ ունեք այս հայտարարությունների հետ կապված, ի՞նչ գործողությունների մասին է խոսքը։
–Պաշտոնական Ստեփանակերտը սթափ և ռեսուրսների հաշվարկման վրա հիմնված և շա՜տ պատասխանատու դիրքորոշում պետք է հստակեցներ արդեն իսկ 2020թ․ նոյեմբերի 11-ին։ Մոտ երկուսուկես տարի անց՝ Խծաբերդի, Հին Թաղերի, Փառուխ-Քարագլխի, անցյալ տարվա օգոստոսի առաջին օրերի էսկալացիայից և դրա դիմաց Ադրբեջանի անպատժելիությունից հետո ես չգիտեմ, թե ի՞նչ սթափության մասին է խոսքը։
-Արդյոք հնարավոր է ելնելով ստեղծված իրավիճակից Ստեփանակերտը գնա Բաքվի հետ խոսակցության՝ մանավանդ, որ առաջարկը վերստին հնչեց։
-Մեր դեպքում, կարծում եմ, առաջարկ անում են մեկ անգամ։ Ես ուրախ կլինեի, եթե Ստեփանակերտը կամք, վճռականություն և կոմպետենտություն ունենար՝ Բաքվի հետ լայն օրակարգով երկխոսություն սկսելու համար։ Ցավոք, դա միայն ցանկություն է։
-Ո՞րն է այս անգամ ռուս խաղաղապահների լռության պատճառը, թվաքանակի նվազ լինե՞լը, մանդատ չունենա՞լը, թե՞ գործ ունենք ռուս-ադրբեջանական համաձայնության հետ։
–Եթե ոմանց թվում է, թե Ադրբեջանը պիտի համաձայնի, որ ԼՂ շփման գծի ամեն մետրի վրա մի ռուս խաղաղապահ կանգնի, նա կամ ուտոպիստ է, կամ՝ մանիպուլյացիա է ենթարկում մեր հանրային պատկերացումները։ Խնդիր է նաև, թե Ուկրաինայում պատերազմող Ռուսաստանը լրացուցիչ զորախումբ հավաքագրելու, զինելու, հանդերձավորելու հնարավորություն ունի՞։ Խնդիրը քաղաքական հարթությունում է՝ Ադրբեջանը հարգու՞մ է ՌԴ խաղաղապահ առաքելությունը։ Իմ գնահատմամբ՝ ոչ։ Եթե այստեղ քսան հազար ռուս խաղաղապահ էլ կանգնի, էականորեն քիչ բան կփոխվի։ Քանի դեռ Ադրբեջանը գիտի, որ Ռուսաստանը կանխարգելող, էլ չեմ ասում՝ պատժիչ, լիազորություններ չունի։
-Որքան միջազգային ճնշումը մեծանում է, Բաքուն այնքան ավելի ագրեսիվ ու սանձարձակ է դառնում, ինչո՞վ եք պայմանավորում այս հանգամանքը, ո՞րն է նպատակն այս անգամ։
-Այս, թե նախորդ կամ չտա Աստված՝ հաջորդ անգամ Ադրբեջանը մի նպատակ է հետապնդում՝ հասնել Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ ամբողջական, միայն իր սահմանադրությամբ և ազգային օրենսդրությամբ «կարգավորվող» վերահսկողության։ Չի ստացվելու՝ ուղտը նստել և կուզեկուզ շրջել։ Իրականությունը մեր «քաղաքագիտական վերլուծություններից» չի փոխվում։ Պետք է գտնել հակակշիռներ։ Ես չեմ կարծում, թե դա արցախահայությանը «խնջլոզակերության» հեռանկարին նախապատրաստելն է։
