Հասարակություններում, որտեց մշակութային նորմերը տղա երեխաներին աղջիկ երեխաներից ավելի բարձր են արժեվորում, տարածված են սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումները։ Վերջին 25 տարում Հայաստանում չի ծնվել մոտ 40,000 աղջիկ։ Պտղի սեռի խտրական ընտրությանը նպաստող հիմնական նախապայմանը կանանց նկատմամբ խտրականությունն է և տղայի համեմատ՝ աղջիկ երեխայի նվազ արժևորումը: Հայաստանը աշխարհում առաջին տասնյակ պետությունների մեջ է մտնում, որտեղ վերջին տարիների ընթացքում աղջիկ-տղա բնականոն հարաբերակցությունից մոտ 10% շեղում է նկատվում։
ՀՀ օրենսդրությունը չի արգելում հղիության արհեստական ընդհատումները։Մինչև 12 շաբաթական հղիության ժամկետի դեպքում պտղի հեռացումը կատարվում է կնոջ գրավոր դիմումի համաձայն։12-22 շաբաթական հղիության ժամկետի դեպքում հղիության արհեստական ընդհատումը կատարվում է բժշկական կամ սոցիալական ցուցումների առկայության դեպքում։ ՀՀ օրենսդրության մեջ չկա կետ, որը արգելում է սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումը։
Հայաստանում ավելի շատ տղա երեխաներին նախապատվություն տալու ցուցանիշները ամենաբարձրը եղել են 1990-2000-ական թվականերին. երկրում ծնված երեխաների սեռային համամասնությունը եղել է 120 տղա, 100 աղջկա դիմաց: Մինչդեռ բնական է համարվում 105 տղա 100 աղջկա դիմաց համամասնությունը: 2018-2020թթ. նորածինների սեռերի հարաբերակցության միջին գործակիցը
կազմել է 111 տղա 100 աղջկա նկատմամբ, սակայն որոշ մարզերում՝ Գեղարքունիքում և Արագածոտնում այն զգալի տարբերվում է հանրապետության միջինից՝ կազմելով համապատասխանաբար 123 և 117:
Ինչով է պայմանավորված տղա երեխաներին նախապատվություն տալու նման բարձր ցուցանիշը։ Խնդիրը մշակութային կոնտենտն ու ձևավորված արժեհամակարգն է։ «Տղա երեխան ազգը, տոհմը շարունակողն է», «տղան ծնողներին հետո կերակրողն է» մոտեցումները հանդիսանում են ծնողների համար տնտեսապես ապահովված լինելու, խնամք և աջակցություն ստանալու հիմնական գրավականը: Տղա երեխա ունենալը հաճախ կապում են «տղամարդ լինելու», հեղինակության և ինքնագնահատականի կայացման հետ։ Այս ամենից բացի առանցքային դեր են խաղում նաև գենդերային կարծրատիպերն ու կնոջ դերի սխալ ընկալումնեը։ Հոգեբան Լուսինե Մնոյանի խոսքով՝ Հայաստանում կարծրատիպացված հայրիշխանական համակարգը արական սեռի ներկայացուցիչներին հնարավորություն է առավելություն ունենալ կանանց նկատմամբ։
«Փոքր տարիքից ծնողները տղա երեխաներին «երես են տալիս» միայն նրա համար, որ իրենք տղա են, երեխաները մեծանում են կարծրատիպային մտածելակերպով։ Նրանց պատկերացումները խեղաթյուրվում են, և հետագայում իրենք ևս նախընտրում են տղա երեխաներ ունենալ։ Իսկ գենդերային կարծրատիպերին աջակցելը ու դրանք արդարացնելը դառնում է գործիք՝ հակառակ սեռի նկատմամբ «առավելություն» ստանալու համար»,- նշեց հոգեբանը։
Բացի վերոնշյալից առկա է սոցիալ-հոգեբանական դիսոնանս։
«Տղա երեխա ունենալը հայ հասարակության մտածելակերպում ընկալվում է որպես պատվի, ինքնասիրության և հպարտության խնդիր, արդյունքում ամուսնու ընտանիքի կողմից կնոջ նկատմամբ իրականացվում է բարոյահոգեբանական ճնշում, ինչի հետևանքով կինը դիմում է հղիության արհեստական ընդհատման»,- հավելեց հոգեբանը։։
Հղիության արհեստական ընդհատումները ցանկացած դեպքում ռիսկային քայլ է։ Բժշկուհի Քրիստինա Զանազանյանի խոսքով հատկապես առաջին հղիության ժամանակ արհեստական ընդհատումը կարող է բերել հետագայում անպտղության։
«Հաճախակի հղիության ընդհատումները վնասում ու թուլացնում են արգանդի պատերը և հետագա հղիության ժամանակ դա կարող է խանգարող հանգամանք լինել»,- նշեց նա։
