Մարտի 22-ին աշխատանքային այցով Հայաստան ժամանած Իրանի փոխարտգործնախարար Ալի Բաղերի Կանին երևանյան հանդիպումներից հետո թվիրթերյան գրառում է արել, նշելով, որ հանդիպումների ժամանակ ընդգծվել է «բարիդրացիական քաղաքականությունը», ինչն ըստ նրա նշանակում է, որ Իրանը ռեգիոնում խաղաղության ու կայունության ամուր հենարան է: «Թեհրանը մեծ եռանդով շարունակում է իր կառուցողական գործունեությունը հանուն Կովկասում կայունության»,-գրել է Իրանի փոխարտգործնախարար Կանին։ Իրանը ռեգիոնալ կայունության առանցքային շահառու է և հնարավոր է թերևս արձանագրել, որ այդ հարցը Թեհրանի համար զգայուն է նույնքան, որքան զգայուն է Երևանի համար: Դրանով հանդերձ, պետք է արձանագրել սակայն, որ բոլորովին տարբեր է ռեգիոնալ կայունության հարցի ազդեցության չափումը: Երևանն ունի չափման այլ միավորներ և չափորոշիչներ, ազդեցության գնահատման այլ ելակետեր, իսկ Թեհրանը՝ այլ: Եվ այդ տարբերությունը բնականաբար առաջին հերթին պայմանավորված է երկու սուբյեկտների քաղաքական կշռով, ներուժով, ռազմա-քաղաքական մաստշտաբով, անվտանգային համակարգերի ճարտարապետությամբ:
Հայաստանը Կովկասի համեստ խաղացող է, ի տարբերություն Իրանի, որը ռեգիոնալ մեծ ընդգրկումով սուբյեկտ է, իր պատմա-քաղաքական հսկա հետագծով, շահերի մեծ շառավղով: Եվ այդ համատեքստում, Կովկասի կայունության հարցը առաջացնում է հարցեր, կապված օրինակ այն հանգամանքի հետ, թե կա՞ արդյոք ռեգիոնալ կայունության ռիսկի որոշակի մասշտաբ, կամ աստիճան, որը լինելով կենսական Հայաստանի համար, Իրանի համար չի գնահատվի կենսական: Սա կարևոր է այն պատճառով, որ Հայաստանում նկատելի է Իրանի ռազմա-քաղաքական աջակցության ապավինման մի բավականին շոշափելի ալիք, որը կարող է պարունակել հայկական հասարակական-քաղաքական դիսկուրսի համար ավանդական ռիսկեր, որոնք այսօր դրսևորվում են այլ ուղղություններով: Մասնավորապես, խոսքը սպասումների չափազանցվածության մասին է: Երևույթ, որը խորքային առումով հարվածում է առաջին հերթին հենց այն ուղղությանը, որի հանդեպ ձևավորում է չափազանցված ակնկալիքներ ու սպասումներ, ընդ որում շատ հաճախ ընդդեմ մեկ այլ կողմի կամ կողմերի: Օրինակ, ինչպես ձևավորվում են չափազանցված սպասումներ Արևմուտքից՝ ընդդեմ Ռուսաստանի: Կամ՝ հակառակը:
Այստեղ «երրորդ տարր» դառնալու է «հավակնում» իրանյան ուղղությունը: Իսկ այն քաղաքական մտածողության ու տրամադրության բաղադրիչ դառնալու դեպքում, առաջինը հարվածելու է իհարկե հայ-իրանական հույժ կարևոր հարաբերությանը, որի արդյունավետությունը կապված է ոչ թե Իրանի հանդեպ անմնացորդ ապավինումից, այլ Իրանի շահերը, հետաքրքրությունները, ռիսկերը հնարավորինս ստույգ չափելու, աստիճանակարգելու կարողությունից, որը թույլ կտա Երևանին հասկանալ, թե մինչև ուր, կամ որտեղից սկսած է հնարավոր իրապես ակնկալել Թեհրանի գործուն աջակցությունը ապակայունացման ռիսկերը զսպելու հարցում ոչ միայն խոսքի, այլ նաև կոնկրետ՝ ընդհուպ ռազմական գործի մակարդակում: Իսկ քաղաքական մտածողությունն ու առավել ևս պետական քաղաքականությունը այդօրինակ չափազանցված կամ պատրանքային խաբկանքներից զերծ պահելն ու առավելագույնս ստույգ չափումների, հետևաբար նաև երկկողմ հարաբերության գործնական և ռացիոնալ փոխըմբռնման տիրույթ բերելը ունի հիմնարար նշանակություն թե Կովկասի կայունության, թե նաև Հայաստան-Իրան երկկողմ, ու նաև բազմակողմ հեռանկարով աշխատանքի, հաղորդակցության և հարաբերության խորացման համար:
