«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Արցախի նախագահի խորհրդական, ԱՀ նախագահի հատուկ հանձնարարությունների գծով ներկայացուցիչ Դավիթ Բաբայանը։
-Պարոն Բաբայան, օրերս Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը վերջնագրերով էր խոսել արցախահայերի ինտեգրացիայի մասին։ Նա նշել էր, որ կա՛մ պետք է ընդունեք ինտեգրացիոն քաղաքականությունը, կամ լինելու են ավելի կոշտ և կտրուկ քայլեր։ Ինչպե՞ս եք գնահատում այս հռետորաբանությունը և ի՞նչ զարգացումներ են հնարավոր։
–Ադրբեջանի հռետորաբանությունը որևէ ձևով չի փոխվում։ Սա պարզ ձևով ցույց է տալիս, որ Ադրբեջանն ինչ նպատակներից չի հրաժարվել ու չի հրաժարվելու, շարունակելու է իր ծավալապաշտական քաղաքականությունը։ Ի՞նչ ինտեգրացիայի մասին է խոսքը։ Ինտեգրացիան ունի իր կանոնները և որպեսզի այն լինի, նախևառաջ այն պետք է լինի կամավոր։ Այսինքն՝ չի կարող մի կողմը մյուսին պարտադրել ինտեգրացիա, եթե այդ մյուս կողմը չի ուզում նման բան։ Բացի դրանից՝ կողմերը մեկը մյուսի հետ պետք է լինեն լիահավասար։ Եթե կա կամավորության ու լիահավասարության սկզբունք, կարելի է քննարկել։ Կամավորության սկզբունք գոյություն ունի՞, ո՛չ։ Մենք չենք ուզում ինտեգրացիա։ Հավասարության սկզբունք գոյություն ունի՞, ո՛չ։ Իրենք համարում են, որ մենք ընդհանրապես պետություն էլ չենք։ Բացի դրանից՝ ինտեգրացիա սովորաբար լինում է բարիդրացիական հարաբերություններ ունեցող հարևանների միջև, ունե՞նք մենք այդ հարաբերությունները, իհարկե ոչ։ Հետևաբար այս ամենը ոչ այլ ինչ է, քան գաղութատիրական, ցեղասպան քաղաքականություն։ Աշխարհը պետք է վերջապես կիսատ-պռատ խոսքերից անցնի գործի։ Իրավիճակն այնպիսին է, որ մի ողջ ժողովուրդ ցեղասպանության եզրին է կանգնած և սա կարծես թե բոլորի համար սովորական է, ի՞նչ է եղել որ։
-ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել է, որ հայկական կողմն ինտեգրացիայի հարց չի քննարկում և որ քննարկումները իրավունքների ու անվտանգության մասին են…
–Իրավունքներն ու անվտանգությունը փոխկապակցված բաներ են, դրանք կապված են նաև կարգավիճակի հետ։ Ադրբեջանում մենք չենք ունենալու ո՛չ իրավունքներ, ո՛չ անվտանգություն։ Դա պետք է բոլորը լավ հասկանան։Հակառակորդի, թշնամու ամենակարևոր երազանքն այն է, որ հայ ազգը կամավոր հրաժարվի Արցախից, այդ ժամանակ, սակայն, հայ կոչվելու իրավունք չեն ունենա։
-Ստեփանակերտ-Բաքու շփումներն ինչ- որ արդյունք կունենա՞ն։
-Նախևառաջ ձևաչափը պետք է հստակեցվի։ Գոյություն ունի միջազգայնորեն ճանաչված ձևաչափ, եթե այդ ձևաչափը միջազգայնացվում է՝ դա մի հարց է։ Ադրբեջանն ուզում է այդ ոչ պաշտոնական շփումները վերածել «ներադրբեջանական» երկխոսության, այսինքն՝ «աբորիգեն ապստամբները» ներողություն են խնդրում Ադրբեջանից, ասում են՝ մենք սխալ էինք, աղաչում, պաղատում են, որ իրենց ներեն։ Սա է իրենց մոտեցումը։ Մեր մոտեցումը, սակայն, համապարփակ կարգավորումն է՝ հավասարը հավասարի հետ։ Այս իրավիճակում, երբ մենք թույլ ու մասնատված ենք, ի՞նչ եք կարծում՝ Ադրբեջանը գնալու՞ է նման քայլի։ Հետևաբար իրենց ցանկություններն ու տեսական մոտեցումները պետք է իրականությունից տարանջատենք։
-Մինսկի խմբի ԱՄՆ համանախագահը նորից Բաքու է մեկնել, լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, ԱԳ նախարար Բայրամովի հետ հանդիպելու, որը մի քանի օր առաջ կատարած այցի ժամանակ երկրում չէր։ Կարծում եք այցի նպատակը միայն այդ հանդիպմա՞ն հանգամանքն է։
-Մի ողջ ժողովուրդ պաշարված է, սովի եզրին է կանգնած։Եթե այդ հարցերը չեն քննարկվելու, գնում է՝ ի՞նչ անի։Ամենակարևորը շրջափակման ու պաշարման վերացումն է, եթե այդ հարցերը չեն քննարկվում, Ալիևն էլ ծաղրում է բոլորին, ասում է՝ Մինսկի խումբը սա էր ուզում, այն ուզում.. հիմա Մինսկի խմբի համանախագահը, կապ չունի՝ ամերիկացի, ֆրանսիացի, թե ռուսաստանցի, այդ հարցերը պետք է քննարկեն։ Հիմա եթե գնում է, մեզ համար հրատապ է, որ քննարկվեն այդ հարցերը։