
«Ի՞նչ արձագանքենք, կարծում եմ, որ ամեն ինչ պարզ է և գործընթաց է, որին պետք էլ չէ հիմա խանգարել։ Մեծ առումով մեր համար որևիցե նոր բան չի հնչել», լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը: Նա իրավացի է, Լավրովը ըստ էության չի ասել որևէ նոր բան, բոլորի համար, իհարկե, բայց տարբեր բաներ են այդ «ոչ նոր բանին» մեդիափորձագիտական շրջանակների և քաղաքական իշխանության արձագանքի պարագաները: Որովհետև, Լավրովը «նոր բան» այդուհանդերձ ասել է և օգտագործել է «օկուպացիա» ձևակերպումը:
Իհարկե, ժամանակին այդպիսի մի ձևակերպում օգտագործեց նաև Հայաստանի արտգործնախարարը՝ «օկուպացված տարածքներ»՝ մոտ 20 տարի առաջ, ինչը դարձավ մեծ աղմուկի պատճառ և նրա ղեկավար, Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը իրավիճակը հարթելու համար ստիպված էր բերել անգամ օդանավում, թե օդանավակայանում զուգարանի վրա գրվածի օրինակը՝ «օքուփեյդ», որպես՝ «զբաղեցրած» իմաստ ունեցող ձևակերպում: Այդուհանդերձ, անգամ այդ պատմությունն ու Լավրովի արտահայտության պարագաներն են տարբեր, հատկապես հաշվի առնելով ներկայիս աշխարհաքաղաքական իրողություններն ու արցախյան, հայ-ադրբեջանական խնդրում առկա ստատուս-քվոն: Իսկ դա պահանջում է, որ Հայաստանն այդուհանդերձ ունենա քաղաքական արձագանք, որը կտարբերվի մեդիափորձագիտական դաշտում եղածներից: Ընդ որում, Հայաստանի արձագանքի հարցում ամենևին չկա Լավրովի դեմ դուրս գալու տրամաբանության անհրաժեշտություն, խոսելով Ղրիմի, կամ Ուկրաինայի այլ տարածքների մասին: Դա բացարձակապես Հայաստանի խնդիրը չէ և չկա այդ դաշտ մտնելու կարիք: Ավելին, շատերը կարող են նույնիսկ մեզ փորձել ներքաշել այնտեղ: Իսկ այնտեղ, ինչպես առիթ եմ ունեցել ասելու, Հայաստանը չի կարող ունենալ կանգնելու շահեկան կողմ կամ դիրք:
Այդպիսով, Լավրովի հայտարարությանն արձագանքի իմաստով բավարար է օրինակ շատ հանգիստ հիշատակել ՄԱԿ ԱԽ հայտնի բանաձևերը, որոնք նաև այդ տարածքների մասին են, սակայն չեն պարունակում օկուպացիայի մասին որևէ բառ: Ամբողջ հարցն այն է, որ՝ Լավրովի ասածն ըստ էության չպարունակելով «նոր բան», այդուհանդերձ կարող է «նոր փաստարկ» դառնալ Բաքվի ձեռքին, միջազգային այլ խաղացողների ձեռքին: Ինչու՞ է դա տալիս փորձառու դիվանագետ համարվող Լավրովը, դժվար է ասել, կամ հնարավոր է դիտարկել մի շարք վարկածներ: Սակայն, բոլոր դեպքերում անկասկած է, որ Հայաստանը պետք է կանխի հետագա ծավալման ռիսկը, ինչի համար էլ թերևս կարևոր են ՄԱԿ ԱԽ հայտնի բանաձևերը, եթե անգամ այլ է ստատուս-քվոն, ի տարբերություն նրա, որի ժամանակ ընդունվել են բանաձևերը: Եթե իհարկե Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը չունի այդ թելը կտրելու նպատակ, որով անցնում է Արցախի ժողովրդի անվտանգության և իրավունքների խնդիրը: Դրա սպասարկման ներկայիս միջավայրը Հայաստանից իհարկե պահանջում է բոլորովին այլ մեթոդաբանություն և գործիքակազմ, հաշվի առնելով պատերազմի պարտության հետևանքը: Բայց, կարևոր է պահպանել «ողնաշարը», որ ձևավորվել էր կարգավորման գործընթացի ընթացքում: Ի վերջո, Բաքուն թե պատերազմով, թե հետպատերազմյա քաղաքականությամբ վարում է հենց այդ ողնաշարը կոտրելու քաղաքականություն: