Այս ամիս Եվրոպական միության և Հայաստանի միջև Ընդհանուր ավիացիոն գոտու համաձայնագիրը (CAAA) մտել է ուժի մեջ։ Համաձայնագիրը ստորագրվել է 2021 թվականի նոյեմբերի 15-ին և նպատակ ունի վերացնել շուկայի սահմանափակումները և ստեղծել Հայաստանի և ԵՄ-ի միջև ընդհանուր ավիացիոն տարածք։ Մասնավորապես, համաձայնագիրը նշանակում է, որ ԵՄ բոլոր ավիաընկերությունները կկարողանան ուղիղ չվերթեր իրականացնել ԵՄ ցանկացած կետից դեպի Հայաստանի ցանկացած օդանավակայան, և հակառակը հայկական ավիաընկերությունների համար։ Նաև կվերացվեն Հայաստանի և ԵՄ-ի միջև թռիչքների բոլոր սահմանափակումները, իսկ բաց և արդար մրցակցության դրույթները կերաշխավորեն հավասար պայմաններ:
Համաձայնագրով Հայաստանը հետագայում կհամապատասխանեցնի իր օրենսդրությունը ԵՄ ավիացիոն կանոններին և չափանիշներին այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են ավիացիոն անվտանգությունը, օդային երթևեկության կառավարումը, անվտանգությունը, շրջակա միջավայրը, տնտեսական կարգավորումը, մրցակցությունը, սպառողների պաշտպանությունը և սոցիալական ասպեկտները:
Եվրամիություն-Հայաստան Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի (CEPA) պարտավորություններին համահունչ՝ 2023 թվականին ԵՄ-ն Հայաստանում քաղաքացիական ավիացիայի կարողությունների զարգացման համապարփակ աջակցություն կսկսի։
Այս առնչությամբ, Քաղաքացիական ավիացիայի գլխավոր վարչության նախկին պետ Շահեն Պետրոսյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց. «Քանի դեռ Եվրոպա թռչելու սահմանափակումը հայկական ընկերությունների նկատմամբ գոյություն ունի, ոչ մի ակնկալիք չենք կարող ունենալ: Այնպես որ այդ համաձայնագիրն առ ոչինչ է այսօր: FlyOne-ը մոլդովական ընկերություն է, «Արմենիան»՝ վրացական, նրանք Հայաստանում գրանցված ընկերություններ չեն: Այսօրվա դրությամբ Հայաստանում գրանցված է միայն Fly Arna»-ն և նա չի կարող Եվրոպա թռիչքներ իրականացնել, քանի որ սահմանափակում կա:
Այդ համաձայնագիրը, ընդհանուր առմամբ, բազմակողմանի «բաց երկնքի քաղաքականությունն» է: Նախկինում, որ մերոնք ընդունեցին «բաց երկնքի քաղաքականությունը», դա միակողմանի էր՝ «էստի համեցեք» սկզբունքով: Բայց այդ քաղաքականությունը միակողմանի չի կարող լինել: Եթե դու «էստի համեցեք» ես անում, դիմացի կողմն էլ պետք է նույնը անի: Այսօր մենք դա դեռ չունենք: Հիմա եթե այս համաձայնագիրը սկսի իրագործվել, այդ ժամանակ պետք է ամեն ինչը համապատասխանեցնել ԵՄ-ի դրույթներին»:
Հարցին, թե Հայաստանում այս ոլորտում ի՞նչ բացեր կան, որ պետք է համապատասխանեցնել միջազգային չափանիշներին, Շահեն Պետրոսյանը պատասխանեց. «Մեզ մոտ օրենսդրությունը թխած է ռուսականից, հիմա պետք է համապատասխանեցնել եվրոպական ընդհանուր ավիացիոն դրույթներին: Դա է պետք է անել: Հիմա կանեն դա, թե չեն անի՝ չգիտեմ»:
Ինչ վերաբերում է նրան, թե որքանով այս գործընթացը կարող է հանգեցնել ավիատոմսերի գների իջեցման, նա ասաց. «Մեկը մյուսի հետ կապ չունի: Ավիացիոն տոմսերը կոմերցիոն գործունեություն է, բոլորովին կապ չունի միջպետական պայմանագրերի հետ: Դա օդանավակայան-ավիաընկերություն հարաբերություններով է որոշվում: Ավիատոմսի գնի վրա ազդում են վառելիքի գները, օդանավակայանի սպասարկման գները և այլն:
Իհարկե, եթե մրցակցություն լինի, բնականաբար, գների իջեցման միտումներ կարող են լինել: Դե հիմա «վիզէյր»-ը տարբեր ուղղություններով թռիչքներ իրականացնում է, բայց դա ամռան սեզոնին էլի թանկանալու է»:
