Գեղարքունիքի մարզի Ազատ գյուղում տեղի ունեցած զորանոցային հրդեհն ու դրա ողբերգական հետևանքը ցնցել են հանրությանը: Հնչում են ընդհուպ պաշտպանության նախարարի հրաժարականի մասին պահանջներ, տարբեր հանրային խմբերից ու շերտերից, թե քաղաքական, թե նաև պարզապես քաղաքացիական: Այդ ամենն իրապես հասկանալի ու բնական արձագանք է: Ինչ կպարզի դեպքի քննությունը և որքանով այդ քննության արդյունքը հանրության համար կլինի ընդունելի ու վստահելի, սա ցույց կտա ժանանակը, ըստ այդմ ժամանակի ընթացքում կերևա, թե արդյո՞ք հասարակության պահանջները կստանան շարունակություն, թե՞ ոչ: Ողբերգական դեպքը սակայն անհրաժեշտ է համարում նաև մեկ այլ դիտանկյուն, որը կարևորագույն խնդիր է հայկական հանրության համար՝ անվտանգության մշակույթի, անվտանգության գիտակցության բացակայությունը: Սա ամենևին տեղի ունեցածից բխածշ ուղիղ եզրակացություն չէ, առնվազն այն պարզ պատճառով, որ մենք ունենք ընդամենը նախնական վարկած, նախնական, ոչ ամբողջական մի պատկեր, որի վրա կառուցում ենք գնահատականներն ու եզրակացությունները: Բայց, ողբերգական դեպքը, թեկուզ իր նախնական վարկածով, ցավագին առիթ է կարևորագույն այդ խնդրի՝ անվտանգության մշակույթի, գիտակցության բացակայության հարցին անդրաառնալու համար:
Որովետև, մենք սգում ենք օրինակ ողբերգական դեպքի 15 զոհված երիտասարդների համար, իսկ օրինակ ճանապարհատրանսպորտային պատահարների զոհերի վիճակագրությունը, որ բազմակի ավելի սահմռկեցուցիչ է, տարալուծվում է ժամանակի ու լրահոսի մեջ:
Մինչդեռ, անվտանգության մշակույթի բացակայությունը, անվտանգության կանոնների վրա թքած ունենալը հանգեցնում են տարեկան հարյուրավոր զոհերի, երթևեկությունը վերածելով դժոխայինի: Կարելի է թվարկել բազմաթիվ օրինակներ, երբ կենսագործունեության տարբեր ոլորտներում անվտանգության կանոնների հանդեպ բացահայտ արհամարանքը հանգեցրել է աղետալի հետևանքի: Եվ խնդիրը այստեղ միայն կառավարման և վերահսկելիության բացերը չեն: Խնդիրը այն է նաև, որ մեր հանրությունը բացարձակապես արհամարում է անվտանգության կանոնները, ընդ որում արհամարում է զգալիորեն նաև ինքնագոհ կեցվածքով: Այդպես, անկասկած շատ վատ և անարդյունավետ վերահսկիչ և կանխարգելիչ քաղաքականությանը ավելանում է նաև քաղաքացիների անպատասխանատվությունն ու անվտանգության մշակույթի, գիտակցման, անվտանգության կանոնների հանդեպ բացահայտ արհամարանքը, այդ կերպ իրավիճակը հասցնելով ըստ էության ծայրահեղի:
Ծայրահեղ այն իմաստով, որ իրավիճակը կարող է արտակարգ պատահարի սսցենարով զարգանալ գրեթե ամեն պահի, ցանկացած ոլորտում: Այս խնդրի հանդեպ ինչպես չի եղել, այդպես էլ շարունակում է բացակայել համակարգված քաղաքականությունը, ռազմավարությունը, որ պետական կառավարման համակարգի և հանրային սեկտորի համատեղ ջանքով կսկսի փոխել իրավիճակը՝ թե վերահսկիչ-կանխարգելիչ-պատժիչ տիրույթում, թե քաղաքացիական գիտակցության, որ պետք է ներդրվի սկսած մանկապարտեզներից, մինչև դպրոց և զուգահեռ՝ ընտանիքներ: Արդյունք կարող է լինել այդ բոլոր գործոնների համադրված իրագործման պայմաններում: Հակառակ դեպքում, մեկ առանձին վերցրած գործողությունը չի փոխի ոչինչ: Օրինակ, երբ վարչապետ Փաշինյանը կառավարության նիստում հայտարարում է, որ պետք է ներում-բեկում չլինի հրդեհային անվտանգության կանոն չպահողների նկատմամբ, դա հնչում է արդարացի, հիմնավոր, անհրաժեշտ և ուժեղ, բայց հնչեղությունից դեպի գործնականություն ճանապարհին առաջանում են բազմաթիվ մեծ ոու փոքր խութեր, մարդկանց, երևույթների, շահերի տեսքով: Այդ խութերը շրջանցել հնարավոր է միայն բազմագործոն ռազմավարության վրա իրականացվող համակարգային քաղաքականության շնորհիվ: Անվտանգությունը պետք է ունենա գիտակցական, մշակութային, անգամ արժեհամակարգային արմատ՝ կենսագործունեության դաշտում արդյունավետ աշխատելու համար: Հայաստանում բացակայում է այդ արմատը: