Friday, 29 03 2024
16:40
Բրիտանիան չեղարկել է 100-ամյա արգելքը և թույլ կտա զինվորականներին մորուք պահել
ՌԴ ԱԳ փոխնախարարը հանդիպել է Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի ներկայացուցիչներին
16:20
«Արաբական երկրները պատրաստ են ճանաչել Իսրայելը». Բայդեն
16:10
Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան
Ադրբեջանցիները մշտապես ատել են հայերին. մեր խնդիրն է ցույց տալ սա
Դեղձենու մասսայական ծաղկում Արարատյան դաշտում՝ ժամկետից շուտ
Ո՞նց են որոշել, որ դա Հայաստանի տարածքը չ,է, եթե սահմանը հստակեցված չէ ․ Արա Պապյան
Փորձ է արվում 3 անձերի կատարածը ԱԺԲ ամբողջ կառուլցի հետ կապել. Պապյան
15:45
«ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ը Հայաստանի հետ անվտանգային հարցեր չեն քննարկելու». Ստանո
ՊՆ կոլեգիայի նիստում քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման հարցեր
«Ցուցադրությունն անպայման տեղի կունենա». Բաքվում պարզաբանում են տարածել Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի վերաբերյալ
Եթե դելիմիտացիա, ապա հավասարության սկզբունքով, ոչ թե՝ «ատրճանակի սպառնալիքի տակ»
15:30
Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին
Վարագույրից այն կողմ կան շահեր, որոնք թույլ չեն տալիս Մարտի 1-ի բացահայտումը
15:10
Ճապոնիայում կենսաբանական հավելումների օգտագործման հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի
Այո՛, օրենք են խախտել, երկրով մեկ օրենքի խախտումներ են հենց վարչապետի մասնակցությամբ
Խորհրդարանական լսումներ կհրավիրվեն Եվրաինտեգրման նոր հեռանկարները և մարտահրավերները թեմայով
Թող դատարանը որոշի ահաբեկչությո՞ւն էր, թե ապստամբություն.Պապյան
15:01
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ինչի՞ է նախապատրաստվում Ալիեւը
«Կրոկուս սիթի հոլ»-ում ահաբեկչության վիրավորների թիվը հասել է 382-ի, ևս 1 մարդ զոհվել է
«Մանրամասներ»․ Դավիթ Ստեփանյանի հետ
Պաղեստինի նոր կառավարության ԱԳ նախարարը ծագումով հայ է և կին
Պապոյանը Կորեայի պաշտոնյային ներկայացրել է Հայաստանի ներդրումային հնարավորությունները
Հայտնի են ձվի շուկայում միջանկյալ ստուգումների արդյունքները
14:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Լուրերի օրվա թողարկում 14։00
13:45
«Մենք ապրում ենք նախապատերազմական փուլում». Լեհաստանի վարչապետ
ՌԴ-ն պատրաստ է նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը․ Սերգեյ Լավրով
Ուղիղ. ԱԺԲ խորհրդի անդամների ասուլիսը

Բեյրութում կայացել է դոկտոր Աբել Մանուկյանի երկու գրքերի շնորհանդեսը

Լիբանանի մայրաքաղաք Բեյրութում տեղի է ունեցել աստվածաբանական եւ փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր, Շվեյցարիայի Բարեկարգյալ-ավետարանական եկեղեցու գիտաշխատող, Շվեյցարիայի Կրոնների խորհրդի գլխավոր քարտուղար, դոկտոր Աբել Մանուկյանի երկու գրքերի շնորհանդեսը: Այս մասին տեղեկացնում է Yerepouni-news.com-ը:

Ստորև ներկայացվում է թղթակցությունն ամբողջությամբ:

«Ուրբաթ, 13 յունուար 2023, երեկոյեան ժամը 7.30-ին, ի ներկայութիւն Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Վեհափառի ներկայացուցիչ գերաշնորհ Կոմիտաս Արք. Օհանեանի, Լիբանանի Թեմի Բարեջան Առաջնորդ Շահէ Արք. Փանոսեանի, Գերապայծառ Գէորգ Ասատուրեանի, պետական երեսփոխան տիար Յակոբ Բագրատունիի, հայ քաղաքական կուսակցութիւններու, ազգային-բարեսիրական, հասարակական, երիտասարդական կազմակերպութիւններու ներկայացուցիչներու եւ պատկառելի բազմութեան մը ներկայութեան, «Փրոմենատ» պանդոկին մէջ տեղի ունեցաւ աստուածաբանական եւ փիլիսոփայական գիտութիւններու դոկտոր, Զուիցերիոյ Բարեկարգեալ-Աւետարանական Եկեղեցւոյ գիտաշխատող, Զուիցերիոյ Կրօններու Խորհուրդի գլխաւոր քարտուղար, հայագիտական նիւթերու հմուտ, հայ եւ օտարալեզու հրատարակութիւններով ծանօթ՝ դոկտ. Աբէլ Մանուկեանի գիրքերուն նուիրուած շնորհանդէսը:

Հանդիսավար Ահարոն Շխրտըմեան բարի գալուստ մաղթեց ներկաներուն եւ հրաւիրեց մէկ վայրկեան յոտնկայս յարգելու լիբանանահայ մատենագէտ, կրթական մշակ, խմբագիր, մտաւորական՝ Ժիրայր Դանիէլեանի յիշատակը:

«Պատմական, գիտական կամ գրական որեւէ լուրջ ուսումնասիրութիւն ոչ միայն մնայուն արժէք կը ներկայացնէ հետագայ սերունդներուն համար, այլ՝ աւանդ, ընդգծելով, թէ վերջին տարիներուն մեր պատմագիտութիւնը սփիւռքի եւ հայրենիքի մէջ հարստացաւ Դոկտ. Փրոֆեսոր Աշոտ Մելքոնեանի, Երուանդ Փամպուքեանի, դոկտ. Աբէլ Մանուկեանի, դոկտ. Զաւէն Մըսրլեանի եւ այլ երախտաւորներու լուրջ աշխատութիւններով, որոնք ոչ միայն մեր ազգային արժէքները կը պահպանեն, այլ՝ աւանդը», աւելցնելով, թէ մեր պատմագիտութիւնը ծանրակշիռ հնչեղութիւն ունեցաւ դոկտ. Աբէլ Մանուկեանի «Մարդասիրութեան Վկանե՞րը», Թէ՞ «Մարդասիրութեան Վկայագիր» գերմաներէն, անգլերէն եւ ֆրանսերէն, ինչպէս նաեւ` «Հնչակեան Կուսակցութեան կազմաւորումը եւ Քսան Կախաղաններու Մասին Անդրադարձը Եւրոպական Մամուլի Ու Դիւանագիտական Թղթակցութեանց Մէջ» պատմագիտական հատորներով» ըսաւ ան:

Զոյգ գիրքերուն մէջ դոկտ. Աբէլ Մանուկեանի նպատակը եղած է ներկայացնել Օսմանեան Թուրքիոյ բռնակալութեան տակ, իր պատմական հողերուն վրայ ապրող հայ ժողովուրդին արիւնաքամ վիճակը, Օսմանեան կայսրութեան հայասպան քաղաքականութիւնը:

Յաջորդաբար սրտի խօսքերով ելոյթ ունեցան Հայաստանի Գիտութիւններու ակադեմիայի Պատմութեան Հաստատութեան տնօրէն՝ դոկտ.փրոֆեսոր Աշոտ Մելքոնեանը, Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան Ազգային Կեդրոնական Վարչութեան անդամ, ազգային- հասարակական գործիչ՝ տիկին Սեդա Մարկոսեան-Խտըշեանը, պատմաբան, խմբագիր, կրթական մշակ, ազգային- հասարակական գործիչ, մտաւորական Երուանդ Փամպուքեանը, Ս.Դ. Հնչակեան Կուսակցութեան Կեդրոնական վարչութեան անդամ Ալեք Քէօշկերեանը, որոնք դրուատեցին արխիւային հարուստ տուեալներու վրայ զոյգ հրատարակութիւնները եւ նորանոր յաջողութիւններ մաղթեցին հեղինակին:

Տօներեան շնորհալի եռեակը՝ Արէն (դաշնամուր), Ալեք (Ջութակ), Առնօ ( թաւ ջութակ) կատարեց «Կտոր մը երկինք»ը՝ Տիգրան Մանսուրեան եւ «Վաղարշապատի պար»ը՝ Կոմիտաս:

Բանասէր, խմբագիր, տիպար հոգեւորական՝ դոկտ. Մեսրոպ վրդ. Հայունի ներկայացուց «Մարդասիրութեան Վկանե՞րը», Թէ՞ «Մարդասիրութեան Վկայագիր» հատորը: Ան գնահատեց ուսումնասիրողին որակեալ ճաշակը,կատարած հսկայ աշխատանքը: Դոկտ. Մեսրոպ վարդապետ Հայունի նշեց, որ գիրքը գրուած է օտար շրջանակներու համար, հարուստ պատմագրական ու բովանդակային համադրումով, աղբիւրագիտական ապացոյցով եւ համապատկերային ներկայացումով, ուր հեղինակին նպատակը եղած է օտարազգիին ծանօթացնել հայ ժողովուրդին պատմութիւնը:

«Հատորին բնագիրը գերմաներէն է, որուն տիրացած է արժանապատիւ Հեղինակը՝ վկայուած ուսումնա­ւար­տը Վիեննայի Համալսարանին Կաթողիկէ-Աստուածաբա­նա­կան Կաճառէն եւ «Դոկտոր» ակա­դե­մա­կան կոչումին արժանացած՝ նոյն համալսարանէն: Գերմաներէնէն բացի, այս գիրքը թարգ­մանաբար ունեցած է նաեւ անգլերէն եւ ֆրանսերէն հրատարակութիւններ, որոնցմէ մին լոյս տեսած է 2018, իսկ միւսը՝ 2022 թուականին» յայտնեց ան:   

Դոկտ. Մեսրոպ վարդապետ Հայունի խօսքի աւարտին, Դոկտ.Աբէլ Մանուկեանի միջոցով իր սրտաբուխ երախտագիտութիւնը յայտնեց զուիցերիացի մարդասէր ու հայանպաստ ժողովուրդին եւ նոյն խանդով գնահատեց հեղինակին տարած հսկայական ու պատուաբեր աշխատանքը:

Տօներեան եռեակը տպաւորիչ մեկնաբանութեամբ կատարեց Կոմիտասի « Քելէ Քելէն»։

Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Հայագիտութեան Կեդրոնի տնօրէն եւ ՀԲԸՄ- ՀԵԸ-ի Մամլոյ եւ Տեղեկատուական Գրասենեակի պատասխանատու, տիար Ահարոն Շխրտըմեան ներկայացուց՝ « Հնչակեան Կուսակցութեան կազմաւորումը եւ Քսան Կախաղաններու Մասին Անդրադարձը Եւրոպական Մամուլի Ու Դիւանագիտական Թղթակցութեանց Մէջ» հատորը:

Ան ըսաւ, թէ Հայաստանի վերանկախացումէն ետք նոր հրատարակութիւններով հարստացած է մեր պատմագրութիւնը եւ առանձնակի ուշադրութեան առարկայ դարձած է հայ քաղաքական կուսակցութիւններու գործունէութիւնը, որուն լոյսին տակ քանի մը կարեւոր հրատարակութիւններով ճոխացած է նաեւ Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութեան պատմութիւնը: 

Երկու գլխաւոր մասերու բաժնուած հատորը ունի տասնեակ մը ենթաբաժիններ: Դոկտ. Աբէլ Մանուկեան առարկայական եւ արխիւային տուեալներու լոյսին տակ, անհամար փաստերով եւ մանրամասնութիւններով կ’ապացուցէ, թէ 1887 թուականէն շատ աւելի կանուխ՝ 1886 օգոստոսին արդէն գործել սկսած է ապագայ Հնչակեան կուսակցութեան կորիզը՝ «Ժընեւի յեղափոխական ընկերութիւն», յաճախ ալ՝ «Ժընեւի խմբակ»ը անուան տակ:

Այլ իրողութիւն մը ապացուցելով, Կուսակցութեան հիմնադիր անդամները վեց եղած են, եւ ոչ՝ եօթը, ինչպէս շատեր կը շփոթին՝ Աւետիս Նազարբէկեան, Մարօ Վարդանեան-Նազարբէկեան, Ռուբէն Խան-Ազատ, Գաբրիէլ Կաֆեան, Գէորգ Ղարաջ­եան եւ Քրիստափոր Օհանեան: Ս.Դ.Հնչակեան Կուսակցութեան հիմնադիրներու եօթնեակ լուսանկարին մէջ յատուած եօթներորդ անձը, որ կիսանիստ դիրքով ժառի մը մօտ յատնուած է, ընդամէնը ռուս յեղափոխական եւ ցարական Ռուսիայէն վտարանդի ուսանող մըն է, որ բոլորովին առնչութիւն մը չունի կուսակցութեան հիմնադիր վեցեակին հետ։

Ըստ բանախօսին, Հնչակեան անցեալի երանանուէր օրերը փոխադրող հրաշալի իրագործում մըն է դոկտոր Աբէլին հատորը:

Հատորին երկրորդ մասին մէջ դոկտ. Աբէլ Մանուկեան մեզի ցարդ անծանօթ արխիւային տուեալներով կը ներկայացնէ զուիցերիական եւ գերմանական մամուլին անդրադարձը հնչակեան Քսաններու նահատակութեան, Երիտ-թուրքերու յեղափո­խութեան, Հայոց ցեղասպանութեան:

«Մենք շատ գրած եւ փառաբանած ենք մեր ազգային ազատագրական պայքարի հերոսական էջերը, սակայն այլ կշիռ եւ իմաստ կը ստանայ օտար պետութիւններու արխիւներէն անոնց մասին արձագանգը». յայտնեց Ահարոն Շխրտըմեան, աւելցնելով՝ հայրենասիրական եւ ազգասիրական իր ազատաբաղձ պատգամներուն զուգահեռ գիրքը ունի արժանահաւատ լուրջ թելադրութիւն մը՝ անհրաժեշտ է վերատեսութեան ենթարկել մեր ժողովուրդին նորագոյն պատմութիւնը, հիմնուելով հաւաստի տեղեկութիւններու եւ պատմական սկզբնաղբիւրներու վրայ:

«Այս հատորին նպատակը կուսակցական քարոզչութիւն չէ երբեք, այլ՝ Հնչակեան կուսակցութեան կազմաւորումը առարկայական հիմքերու վրայ դնելու յանդուգն եւ խիզախ քայլ մը»: Դոկտ. Մանուկեան յաջողած է իր առաքելութեան մէջ, ըսաւ Ահարոն Շխրտըմեան, եւ շեշտեց, թէ հատորին մէջ յատուկ ընդգուած է մեր ժողովուրդին միասնականութեան եւ հայոց պետականութիւն ստեղծելու գաղափարը:

«Այսօր, երբ յատկապէս լինելութեան, գոյակեցութեան օրեր կ’ապրին Արցախն ու Հայաստանը, երբ օրէ օր կը հիւծի Սփիւռքը, այս կը նշանակէ, թէ ինքնաքննութեան եւ վերանայումի անհրաժեշտութիւն ունինք բոլորս: Իրար հետ խօսիլ սորվինք բոլորս: Չմոռնանք՝ միասնականութիւնը խօսքէն գործի վերածելու Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. Վեհափառին մնայուն պատգամը». Եզրակացուց ան: Եւ վերջապէս, Ահարոն Շխրտըմեան շնորհաւորեց դոկտ. Աբէլ քհնյ. Մանուկեանը այս զոյգ հատորներուն առիթով: Բեղուն գրիչ եւ անսպառ ուժ եւ կարողութիւն մաղթեց անոր՝ նորանոր հատորներ լոյս ընծայելու համոզումով եւ ակնկալութեամբ:

Հուսկ բեմ հրաւիրուեցաւ Գերշ. Տ. Կոմիտաս Արք. Օհանեանը, որ արտասանեց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Վեհափառին օրհնութեան եւ գնահատանքի խօսքը՝ ուղղուած հատորներու հեղինակին եւ շնորհահանդէսին մասնակցողներուն։ Ան ըսաւ.

«Այսօր ինծի համար պատիւ եւ ուրախութիւն է բերելու Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսին օրհնութեան եւ գնահատանքի խօսքը ուղղուած դոկտ. Աբէլ Մանուկեանին, որուն հրատարակած գիրքերուն նուիրուած է այսօրուան շնորհահանդէսը։ Արդարեւ,Վեհափառը իր մեծ գնահատանքը եւ շնորհաւորանքը կը յղէ այս երկու գիրքերուն հրատարակութեան առիթով։ Հաւատացէք, սիրելինե՛ր, ես ինքզինքս կը զգամ 1980/90-ական թուականներուն մէջ, երբ բոլոր հայ ուժերը համախմբուած կը նայէին դէպի ապագան։ Արդարեւ, հայ մամուլի, օտար մամուլի եւ գրականութեան դոկտ. Աբէլ. Մանուկեանի ներկայացուցած յօդուածներով արդէն ինքը հանրաճանաչ դէմք մըն է, բծախնդիր, պրպտող, լաւ գրիչ, ոչ սովորական աշխատող, որ իր բոլոր գործերով յայտնի է հայ ժողովուրդին մատուցած արժէքներով։ Իր այս երկու գիրքերը ինծի համար գրական, բայց յուշարձան խաչքարեր են, որոնք անդին կը մղեն մեր դարաւոր թշնամին հայ ժողովուրդին եւ հայոց Ցեղասպանութեան վրայ շիրմաքար դնելու բոլոր փորձերուն։ Պատմաբան Աշոտ Մելքոնեանին վերջին խօսքը իմ սրտիս դպաւ եւ ուրախութեամբ կ՛ուզեմ կրկնել. ’Ամէն մէկ հայ մէկ արժէք մըն է մեր ամբողջականութեան համար’։ Վեհափառ Հայրապետը անցեալ եւ այս տարի հռչակած է Սփիւռքի տարի։ Հայապահպանութեան եւ հայակերտումին համար այսպիսի գիրքերը պէտք է բազմանան, որովհետեւ մեզի կու տան հաւատք ապագային համար։ Մեզի յոյս կը ներշնչեն, որ մենք պարտուողական հոգիին տակ չենք ճնշուիր, այլ դարձեալ մեր ուժերուն վրայ կը կանգնինք։ Վեհափառ Հօր պատգամը այսօր կրկնուեցաւ յարգելի բոլոր դասախօսներէն. անհրաժեշտօրէն ապրիլ անցեալը, բայց այդ անցեալի սխալները սրբագրել, միասնականութեամբ յառաջ նայինք՝ զօրացնելով պետականութեամբ կազմակերպուած մեր հայրենիքը։ Բայց առանց կազմակերպեալ Սփիւռքի ոչ մէկ տեղ կրնանք հասնիլ։ Հետեւաբար կը կրկնեմ Վեհափառ Հօր պատգամը, թէ միացեալ ուժերով պարտաւոր ենք ստեղծելու նոր կայծ մը, որ մեր արժէքաւոր հայորդիներուն եւ ժողովուրդին ջանքերով կու գայ։ Սիրելի՛ դոկտ. Աբէլ Մանուկեան, Վեհափար Հօր հայրական օրհնութեան եւ գնահատանքին հետ պիտի ուզեմ իմ եւ ներկաներուն սրտագին մաղթանքները փոխանցել ձեզի, այս սուրբ տօնական օրերուն, մեր Տիրոջ Աստուածայայտնութեան, այլ խօսքով՝ Ծնունդի եւ Մկրտութեան առիթով, մաղթելով ձեզի քաջառողջ երկար կեանք, որովհետեւ կը հաւատամ, որ դուք տակաւին շատ գործեր պիտի նուիրէք ազգին, որովհետեւ անոնց մղիչ ուժը ձեր սէրը եւ անսակարկ հաւատքը եղած է մեր ժողովուրդին եւ հայ ազգին հանդէպ։ Վստահ եղէք, որ մեր ժողովուրդին զաւակները երախտագիտութեամբ պիտի դիմաւորեն ձեզ»։

Վերջաւորութեան սրտի յուզումնալից խօսքով հանդէս եկաւ Տ. Աբէլ քհնյ. Մանուկեանը, որ նախ որդիական մասնաւոր շնորհակալութիւն յայտնեց Նորին Ս. Օծութիւն Տ.Տ. Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետին, յանձին Տ. Կոմիտաս արք. Օհանեանի իր հայրական օրհ­նութիւնն ու գնահատանքը փոխանցելուն համար։ Նոյնպէս՝ Հոգեւոր Տիրոջ՝ գերերջանիկ Տ. Ռաֆայէլ Պետրոս ԻԱ․ պատրիարքին, սրբազան եւ հոգեշնորհ հայրերուն, հայ քաղաքական կուսակցութիւններու՝ Հայ Յեղափոխական Դաշնակ­ցութեան, Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութեան, Ռամկավար Ազա­տական Կուսակցութեան, ազգային կազմակերպութիւննե­րու պատ­­­ուարժան ներկայացուցիչներուն, ինչպէս նաեւ ընդհանրապէս բոլոր ներկաներուն շնորհահանդէսը պատուելու իրենց մասնաւոր ուշադրութեան եւ գնահատելի ներկայութեան համար։ Ան ըսաւ.« Վախճան բանիս, առանձնայատուկ շնորհակալութիւն կը յայտնեմ տիար Ահարոն Շխրտըմ­եանին այսօրուան շնորհահանդէսը յոգնատանջ եւ անձնդիր աշխատանքով ու գրեթէ առանձին կազմակերպելուն, համակարգելուն եւ, ահաւասիկ, զայն բացառիկ յաջողութեամբ պսակելուն համար։ Առանց իր կազմակերպչական աշխատանքին, նուիրումին եւ յարատեւութեան, ստու­գապէս, անկարելի պիտի ըլլար ի հեռաստանէ իրականացնել նման լուրջ ձեռնարկի մը գոր­ծադրումն ու յաջողութիւնը։  

 Ամէն ինչ, որ չի պահպանուիր, ենթակայ է մոռացութեան եւ կորուստի: Առկայ գիրքերուն նպատակն է մոռացութենէ եւ կորուստէ փրկել այն իրադարձութիւն­ները, որոնք տեղի ունեցած են մեր ժողովուրդի բազմադարեան պատմութեան մէջ։

Ո՞վ պիտի համատեղէ եւ ներկայացնէ Հայոց Ցեղասպանութեան վերաբերեալ այն հարիւրաւոր փաստաթուղթերը, որոնք կը պահպանուին Զուիցերիոյ քան­թոնալ եւ պետա­կան արխիւներուն մէջ։ Հարցում մը, որ վաղուց կը չարչրկէր միտքս ու կը ծանրաբեռնէր խիղճս։

Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակը հանդիսացաւ այն բարեպատեհ առիթը, որուն նա­խասեմին ուխտեցի հանգամանօրէն անդրադառնալ զիս չարչրկող հարցումին՝ պատրաստելով գիրք մը, որուն հասցէակիրը պէտք է ըլլար ոչ ան­պայման հայ ընթերցողը, այլ միա­նշա­նակ օտարը՝ գերմանախօս, անգլիախօս, ֆրանսախօս կամ ինչո՞ւ չէ նաեւ թուրք ընթեր­ցասէր հասարակու­թիւնը։ Այս առաջադրանքէն մեկներով՝ «Մարդկու­թեան վկա­նե­րը» գիրքս ունեցաւ երեք հրա­տարակութիւն՝ 2015-ին գերմաներէն, 2018-ին անգլերէն եւ 2022-ին ֆրան­սերէն լեզուներով։

Պատմական անուրանալի փաստերը կը վկայեն, որ 1895/96-էն մինչեւ 1915/16 թուա­կան­ները, ընդամէնը 20 տարիներու ժամանակամիջոցի մը ընթացքին, Օս­մանեան կայս­րու­թեան քաղա­քական արիւնկզակ վերնախաւը յաջողեցաւ բնա­ջնջել ամբողջ ազգ մը, հրոյ եւ սրոյ ճարակ դարձնել հնաւանդ քաղաքակրթու­թիւն մը՝ մահացու հարուած հասցնելով նախ անոր մտաւո­րական, ապա քա­ղաքական մտքի փայլուն ներկայացու­ցիչներուն, հուսկ ժողովուրդին՝ Արեւ­մտեան Հայաստանի եւ Կիլիկիոյ ամբողջ տա­րած­քով։ Թշնամին շատ լաւ գիտէր, թէ ազգ մը անճիտելու համար հարկ էր միաժա­մանակ ի սպառ ջնջել անոր ստեղծած քաղաքակրթութիւնը, մշակութային ժառան­գութիւնը, բայց մասնաւո­րաբար հաւաքական յիշողութիւնը, որ հայ ժո­ղովուրդին հազարամ­եակ­ներու պատմութի՛ւնն իսկ է։

Ամէն անգամ, երբ ինքզինքիս հարց կու տայի, թէ այս դժնդակ ժամանակներուն մէջ արդեօք իմաստ մը ունի՞ ընդհանրապէս պարապիլ գրական-ստեղծագոր­ծական կամ պատմագիտական աշխատանքներով, հրապարակել գիրքեր հետզհետէ առաւել եւս նօսրացող ընթերցասէր հասա­րակութեան մը համար։ Ինքնահարցա­դրումներուս պատասխանը միշտ պարզ ու մեկին եղած է. ցեղասպան թշնամին իր հա­յաջինջ ծրագրով միայն այն ժամանակ կը յաջողի, երբ բնաջնջել կարենայ ցեղաս­պա­նուած ժողովուրդի մը ժառանգորդ­ներուն հաւաքական յիշողութիւնը, այսինքն՝ պատ­մութիւնը։ Ուստի պէտք է գրել, պէտք է ոչինչ խնայել՝ պատմական դէպքերն ու դէմքերը, իրադարձու­թիւնները թէկուզ իրենց ամենատխուր եւ սահմռկեցուցիչ փաս­տերով ճշմար­տութեան լոյսին տակ պարզելու նպատակով։

Մահու աքսորի ճամբաներուն, Տէր Զօրի մահահոտ անապատին մէջ ալեզարդ ծերու­նիներն ու խլեակներու վերածուած մայրերը հայ ցեղը փճացումի ենթար­կող թուրք եւ քուրդ հրէշը ի զուր անիծեցին՝ ըսելով.

«Պատիժս ընդ Կայէնի կրեսցէ, ընդ Յուդայի պատժեսցի, ի Քրիստոսէ անմասն մնասցէ եւ մեր մեղաց պարտական լիցի յահագին դատաս­տանին»։

Միեւնոյն է, համայնաջինջ քանդումին, հրէշաւոր մոլուցքին զոհ դարձան հայոց մշակու­թային ժառանգութեան գոհարները՝ վանքերն ու եկեղեցիները, տաճար­ներն ու դպրութեան կեդրոն­ները։ Քանդուեցան հայ աճիւններ հովանաւորող խաչքարերը, պղծուեցան ու կողոպտուեցան սրբանուէր սպասները, ձեռագիր աւետարաններն ու հայ մտքին փառահեղ կոթողները՝ Ագա­թանգեղոսներու, Փաւստոսներու, Կորիւններու, Փարպեցի­ներու, Եղիշէներու, Խորենացիներու, Նարեկացիներու, Շնորհալիներու եւ այլ մատենա­գիրներու բիւրաւոր մատեան­ներ հրոյ ճարակ դարձան թուրք եւ քուրդ խու­ժանին ձեռ­քով՝ մարմնին հետ նաեւ սպաննելու համար հայ ցեղին սիրտը, ջնջել կա­րենալու համար հայոց պատ­մական յիշողութիւնն ու հայութեան մասին յի­շատակի մը վերջին նշոյլը։ Ուստի պէտք է գրել վառ պահելու համար մեր ազգային հաւաքական յիշողութիւնը, որովհետեւ ան մեր պայքարի փողփողուն դրօշն է, մեր արդար պահանջատի­րութեան անխորտակելի ու զօրեղ զէնքն է»։

Ապա տեղի ունեցաւ գինեձօնի արարողութիւնը մասնակցութեամբ թեմիս բարեխնամ Առաջնորդ Սրբազան Շահէ Արք. Փանոսեանի, Գերշ. Տ. Կոմիտաս Արք. Օհանեանի, Գերապայծառ Տ. Գէորգ եպս. Ասատուրեանի, Հ. Մեսրոպ վրդ. Հայունիի, Պետ. Երեսփոխան տիար Յակոբ Բագրատունիի, Ս.Դ.Հ.Կ. Կեդրոնական Վարչութեան անդամ տիար Ալեք Քէօշկէրեանի, փրոֆ. դոկտ. Աշոտ Մելքոնեանի, Երուանդ Փամպուքեանի, տիկին Սեդա Մարկոսեան-Խտըշեանի, տիար Ահարոն Շխրտըմեանի եւ հատորներուս հեղինակ՝ դոկտ. Աբէլ քհնյ. Մանուկեանի։

Գինեձօնի արարողութեան յաջորդեց հիւրասիրութիւն եւ գիրքերու մակագրութիւն: Հեղինակին ցանկութեան համաձայն գիրքերու վաճառքին ամբողջ հասոյթը փոխանցուեցաւ «Զուարթնոց» Յատուկ Բարեսիրական Կեդրոնին:

 Ներկաները լիացած բաժնուեցան լեցուն սրահէն եւ հիւրասիրութեան ընթացքին, պահ մը անջատուելով առտնին մտահոգութիւններէն, ուրախ մթնոլորտի մը մէջ շարունակեցին մտերմիկ զրոյցը»:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում