Իրանի խորհրդարանի նախագահը Թուրքիայի և Ադրբեջանի խորհրդարանների նախագահների հետ հանդիպումից հետո հայտարարել է, որ Իրանը դեմ է ռեգիոնում միջազգային սահմանների աշխարհաքաղաքական փոփոխությանը: Թեհրանը այդ մասին հայտարարում է ոչ առաջին անգամ, բայց պարբերաբար:
Հերթականը եղել է խորհրդարանների նախագահների հանդիպումից հետո, որ կայացել է հունվարի 9-ին: Իրանը հազիվ թե կրկնի այդօրինակ հայտարարությունները ինքնանպատակ: Դրանց հաճախակի կրկնությունը, այդ թվում հունվարի 9-ի եռակողմ հանդիպումից հետո, թերևս հուշում է, որ Իրանի հետ պարբերաբար ընթանում են քննարկումներ, որոնք թերևս ենթադրում են նաև սահմանների փոփոխության հարց: Այլապես, Թեհրանը պարբերաբար չէր անդրադառնա դրան և չէր շեշտի իր դիրքորոշումը: Ինչ կոնֆիգուրացիայով, կամ քաղաքական ինչ տրամաբանությամբ է քննարկվում հարցը, բարդ է ասել, սակայն իրանյան կրկնվող հայտարարությունները հուշում են, որ քննարկում կա: Առայժմ չկա Իրանի համաձայնությունը՝ առնվազն սահմանների որևէ փոփոխություն ենթադրող տարբերակների հարցում: Եթե այդ քննարկումները սակայն շարունակվում են համառորեն, կնշանակի, որ այլ տարբերակ չի էլ դիտարկվում և առաջարկները աներկբա ենթադրում են սահմանային վերաձևում:
Անկասկած է նաև, որ այդ քննարկումները վերաբերում են նաև հայ-իրանական սահմանին: Հարցն այստեղ այն է, թե արդյո՞ք միայն հայ-իրանական սահմանին, թե՞ նաև Իրանին առնչվող այլ սահմանների: Կամ, կարող են արվել առաջարկներ, երբ Իրանը սահմանային այլ ուղղություններում կարող է ստանալ մի բան, որը նրան կբերի հայ-իրանական սահմանին առնչվող հարցում փոխզիջումների կամ այսպես ասած կարմիր գծերից նահանջի:
Միևնույն ժամանակ, այդ հնարավոր քննարկումները ներկայումս ուշադրության են արժանի Սիրիայի հարցում ռուս-թուրքական քննարկումների ֆոնին, որոնք միտված են Էրդողան-Ասադ հանդիպում կազմակերպելուն, ինչն առաջացնում է Իրանի դիրքորոշման հարց: Որքանով է այդ եռակողմ գործընթացը ընդունվում Իրանի մոտ, որը Սիրիայի հարցում Աստանայի եռակողմ ձևաչափի երրորդ կողմն է: Իսկ հնարավո՞ր է արդյոք, որ Իրանին «առաջարկվի» որևէ «փոխանակման» տարբերակ՝ Սիրիա Կովկասի դիմաց պայմանական տրամաբանությամբ: Իհարկե չենք կարող բացառել ոչինչ, քանի որ մեծ խաղը ընթանում է բավականին մեծ ճակատով: Հայաստանի համար սկզբունքային հարցն իհարկե այն է, թե Իրանը որքան հաստատակամ կարող է գտնվել Կովկասի իր կարմիր գծերի հարցում: Մյուս կողմից, այդ հարցում Իրանի հետ սերտ աշխատելու անհրաժեշտությամբ հանդերձ, Հայաստանը չի կարող իրավիճակը թողնել լոկ Իրանի հաստատակամության հույսին:
Հունվարի 10-ին Երևանում և Բաքվում ուշագրավ զուգադիպությամբ տեղի են ունեցել առաջին դեմքերի ասուլիսներ, որոնց ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ բացառվում է Հայաստանի տարածքով արտատարածքային միջանցքի գոյությունը, իսկ հաղորդակցություն Հայաստանը պատրաստ է ապահովել թեկուզ վաղը, իսկ Ալիևը հայտարարել է, թե այսպես կոչված «զաննգեզուրյան միջանցքը» գործելու է, ուզի Հայաստանը, թե՝ ոչ: Եթե դուրս բերենք այս հայտարարություններում անկասկած, անխուսափելի առկա տեղեկատվա-քարոզչական տարրերը՝ որոնք անշուշտ առկա են ցանկացած քաղգործչի հայտարարությունում, ապա թե Փաշինյանի, թե Ալիևի ասուլիսում հնչած ելույթներում արտահայտվել է առնվազն մեկ ընդհանուր պարագա, միտք՝ հաղորդուղիների աշխատանքը աշխարհաքաղաքական նոր իրողությունների պահանջ է: Իհարկե Նիկոլ Փաշինյանն այդ մասին արտահայտվել է հայ-թուրքական հարաբերության առնչությամբ խոսքում, սակայն թեման դիտարկելով հենց ընդգրկուն ռեգիոնալ համատեքստում: Ըստ ամենայնի, ներկայումս իրավիճակը մտել է աշխարհաքաղաքական իրողությունների պահանջի «գինը» սահմանելու և բաշխելու վճռորոշ փուլ:
