Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը տարածել է տեղեկություն, ըստ որի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավար Սամանթա Փաուերի հետ: «Հեռախոսազրույցի ընթացքում ՀՀ ԱԳ նախարարն ԱՄՆ ՄԶԳ կառավարչին է ներկայացրել դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհի` Լաչինի միջանցքի արգելափակման հետևանքով ահագնացող հումանիտար իրավիճակը: Նախարար Միրզոյանը շեշտել է, որ Ադրբեջանի գործողություններն ուղղված են Լեռնային Ղարաբաղում 120 հազար արցախահայությանն էթնիկ զտմանը ենթարկելուն: Ընդգծելով, որ Ադրբեջանը կոպտորեն խախտում է 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած իր պարտավորությունները` ՀՀ ԱԳ նախարարը կարևորել է միջազգային հանրության հստակ քայլերը` ուղղված Լաչինի միջանցքի բնականոն աշխատանքի վերականգնմանը և հումանիտար աղետի կանխարգելմանը»:
Հայաստանի արտգործնախարարի եւ ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավարի հեռախոսազրույցը արժանի է ուշադրության ոչ միայն պարզապես Արցախի ապաշրջափակման ուղղությամբ դիվանագիտական ջանքի առումով: Նախ, ուշադրության է արժանի փաստը, որ խոսքը մի կառույցի ղեկավարի հետ Հայաստանի արտգործնախարարի զրույցի մասին է, որը կարծես թե որեւէ առումով ներգրավված չէ արցախյան խնդրին առնչվող գործընթացներում: Ըստ այդմ, պետք է ենթադրել, որ այստեղ առանցքայինը հենց ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավար Սամանթա Փաուերի գործոնն է, եւ ոչ այնքան նրա ղեկավարած կառույցի, թեեւ հասկանալի է, որ ԱՄՆ ՄԶԳ ամերիկյան արտաքին քաղաքականության գործիքակազմի կարեւոր մեխանիզմներից է: Այդուհանդերձ, ի՞նչ դեր կարող է ունենալ այդ մեխանիզմը ստեղծված իրավիճակում, երբ դրա համար կան թե ամերիկյան, թե միջազգային այլ կառուցակարգեր, քան ՄԶԳ-ն:
Հայաստանն իհարկե փորձում է թերեւ օգտագործել բոլոր հնարավորությունները, ու թերեւս այդ համատեքստում արժե դիտարկել նաեւ արտգործնախարարի զրույցը Սամանթա Փաուերի հետ, որն ամերիկյան գործադիր իշխանության համակարգում թերեւս կարող է համարվել Հայաստանի նկատմամբ իրապես բարեկամական տրամադրվածությամբ եւ վերաբերմունքով գործիչներից մեկը, ինչն իհարկե իր հերթին ունի բավականին խորքային պատճառներ: Ինչպես առիթ եմ ունեցել հիշատակելու, երբ Սամանթա Փաուերը նշանակվում էր ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավար, որ իռլանդուհի Փաուերը Թրամփի վարչակազմի պաշտոնամուտից հետո թողնելով ՄԱԿ-ում ԱՄՆ մշտական ներկայացուցչի պաշտոնը, կարճ ժամանակ անց ներգրավվեց Ավրորա Միջազգային մրցանակաբաշխության հանձնախմբի կազմ: Ի դեպ, Ավրորա մրցանակաբաշխությունը ինչպես հայտնի է հիմնել են Արցախի ներկայիս պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանը, ամերիկահայ գործարար Նուբար Աֆեյանը եւ Վարդան Գրեգորյանը:
Հատկանշական է նաեւ, որ ՄԱԿ-ում ԱՄՆ ներկայացուցիչ Փաուերը 2015 թվականին ԱՄՆ այն ժամանակ փոխնախագահ Ջո Բայդենի հետ մասնակցում էր Վաշինգտոնի գլխավոր տաճարում՝ հայերի ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված արարողությանը, որին ներկա էր նաեւ Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը: Այդ ամենն իհարկե չպետք է դառնա հիմք մտածելու, թե Փաուերի անձնական դիրքորոշումը կամ վերաբերմունքը վճռորոշ ազդեցություն ունի ամերիկյան քաղաքականության վրա, որը վարում են Սպիտակ տունն ու պետքարտուղարությունը: Այդուհանդերձ, Փաուերը անշուշտ կարող է առնվազն խորհրդատվական օգտակարություն ունենալ ստեղծված բարդ իրավիճակում արդյունավետ աշխատանքի համար, որ շատ կարեւոր է Հայաստանին: Առավել եւս, որ մինչ դիվանագիտական կարիերան, 1979 թվականին իննամյա տարիքում Իռլանդիայից ծնողնների հետ ԱՄՆ մշտական բնակության տեղափոխված Փաուերը 1993-96 թվականներին որպես լրագրող լուսաբանել է Բալկանյան կոնֆլիկտները, պատերազմ՝ ամերիկյան մի շարք հեղինակավոր պարբերականների համար:
Այսինքն, Փաուերը գործիչ է, որը ունի կոնֆլիկտների լուսաբանման, հետեւաբար կոնֆլիկտային իրողություններին եւ դրանց քաղաքական ընկալումներին առնչվող շոշափելի փորձ: Առավել եւս, որ Փաուերը իրավունք է ուսումնասիրել Հարվարդի համալսարանում եւ ունի իրավունքի դոկտորի կոչում: Նա հեղինակ է նաեւ մարդու իրավունքի վերաբերյալ մի շարք գրքերի, որտեղ այդ հարցերը քննարկվում են նաեւ միջազգային կոնֆլիկտների համատեքստում: 2004 թվականին Թայմ ամսագիրը Փաուերին դասել էր աշխարհի ամենաազդեցիկ մարդկանց շարքը: Անկասկած է, որ ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավարը Հայաստանի համար բավականին արժեքավոր գործընկեր է, ինչը հանգամանք է, որն անշուշտ բոլորովին պետք չէ գերագնահատել՝ ի վերջո նա չէ, որ որոշում է ԱՄՆ շահերն ու քաղաքականությունը, բայց գործոն, որն առկա բարդ իրողություններում անկասկած կարող է լինել օգտակար:
