Հայաստանում գնաճը շարունակում է մնալ բարձր և չհամակարգված «դիրքերում»։ Քաղաքացիներն ադադար բողոքում են, որ գնաճի պատճառով մի կերպ են «ծայրը ծայրին» հասցնում և շատ բաներից իրենց և իրենց ընտանիքի անդամներին զրկում են։ Չնայած առկա մեծաթիվ դժգոհություններին, ոչինչ չի փոխվում։ Սրան էլ իր հերթին գումարվում է նաև դոլար-դրամ տարարժույթի տատանումներն ու աշխարհաքաղաքական կտրուկ փոփոխությունները։ «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում տնտեսագետ Կարեն Սարգսյանն ասաց, որ, օրինակ, ԱՄՆ-ում փոքր և միջին բիզնեսի համար նախատեսված ծրագրերը՝ միտված են հարկային արտոնությանը, ոչ թե գնաճի կարգավորմանը, քանի որ տնտեսական վատ պայմաններում այդտեսակ բիզնեսները կտուժեն, այսինքն՝ հարկերի նվազեցումն անհավասար պայմաններում, բերելու է՝ տնտեսության մեջ գումարի զանգվածի մեծացման, որն էլ գնաճ է առաջացնելու։ Երբ դիտարկում ենք Հայաստանի օրինակը, տեսնում ենք, որ սա խիստ պայմանավորված է՝ համաշխարհային գնաճով, որն ավելի թեժացավ հետկովիդյան շրջանում և ռուս-ուկրաինական պատերազմից հետո։ Սննդակիր և էներգակիր ընկերությունները հասկանալի պատճառներով գնացին թանկացման և համաշխարհային տնտեսության մեջ հիմնական ապրանքատեսակների գները կտրուկ բարձրացան։
Հայաստանը ներկորղ երկիր է, հետևաբար այդ բարձր գնաճը՝ մեր երկրի վրա ևս անդրադառնալու էր, ընդորում, ավելի մեծ չափով, քանի որ Հայաստանն ունի նաև լոգիստիկ խնդիրներ, որն էլ իր հերթին նոր ծախսեր է ենթադրում։ Պետք է նշել, որ դրամի արժևորման միտումները, ըստ կանխատեսվածի, պետք է զսպեր գնաճը, սակայն քանի որ հաշխարհային շուկայում դոլարային գնանշումները բարձրացել են, չեզոքացվում է դրամի արժևորման դրական ազդեցությունները, որոնք կարող էին լինել, եթե համաշխարհային շուկայում կտրուկ գնաճ չլիներ։ Պարզ է դառնում, որ դոլար-դրամ հարաբերակցությունն այս պարագայում՝ էական դեր չունեցավ գնաճի զսպման համար, սակայն հարկ է նշել, որ չարժևորման դեպքում, գնաճն ավելի բարձր կլիներ, քան կա հիմա ու դա միանշանակ է։ Տնտեսագետի ընդգծմամբ՝ Կենտրոնական բանկի վարած քաղաքականությունը՝ ևս գնաճը զսպող գործոն է, և, իհարկե, սա մեծապես ազդում է ներքին պահանջարկի վրա, սակայն Հայաստանում գնաճին նպաստում է նաև արտաքին պահանջարկը, որն էլ որոշակի խնդիրներ է առաջացնում։ Վերաբնակեցված ռուսները հավելյալ գնաճ են առաջացնում, քանի որ դա իրենից ենթադրում է հավելյալ պահանջարկ մեր տնտեսության համար։ Եթե վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը զսպում է մեր քաղաքացիների և կազմակերպությունների պահանջարկը որոշ չափով, ապա օտար երկրից եկածներն՝ իրենց բերած արտարժույթը փոխանակում են և դրա հաշվին նպաստում գների բարձրացմանը, և, եթե համաշխարհային շուկայում ինչ-որ չափով գնանկում լինի․ դա էական ազդեցություն չի ունենա Հայաստանի վրա՝ պայմանավորված այս հավելյալ պահանջարկով, հատկապես՝ սննդամթերքի, առաջին անհրաժեշտության պարագաների և անշարժ գույքի շուկայի մասով։
«Գնաճի զսպման քաղաքականությունը հիմնականում Կենտրոնական բանկի կառավարման տիրույթում է։ Կառավարությունն անուղղակիորեն հարկաբյուջետային քաղաքականության միջոցով կարող է խստացնել հենց այդ քաղաքականությունը, որի ազդեցությունն իր հերթին երկար ժամանակ է պահանջում ու կարճ ժամանակում տնտեսությունը դա կարող է զգալ։ Կառավարության հարկաբյուջետային քաղաքականության կոշտացումը՝ պահանջելով մեկ տարի կամ ավել ժամանակ, դանդաղ գործելով, կարող է արդյունքներ տալ, սակայն այս պարագայում Կառավարությունը պետք է հարկերը բարձրացնի և իր ծախսերը կրճատի, իսկ դա բացասական հետևանքներ կարող է ունենալ՝ հարվածելով առկա տնտեսական աճին։ Պետք է հիշել, որ այդ աճը ժամանակավոր գործոնների ազդեցությամբ է պայմանավորված և հնարավոր է, որ կարճ ժամանակ անց այդ գործոնները չեզոքանան ու տնտեսությունը հայտնվի բավականին ծանր վիճակում, ընդորում, եթե այդ ժամանակ՝ հարկաբյուջետային քաղաքականությունը կոշտացած լինի։ Գների մասով Կառավարության միակ լծակը․ դա Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովն է՝ որպես ինքավար մարմին, որը կարող է գների անհիմն բարձրացումը վերահսկել և թույլ չտալ, որ տարբեր մրցակցային անհամաձայնություններ լինեն։ Այս պահի դրությամբ այլ բան հնարավոր չէ, մնացածը ԿԲ-ի ձեռքերում է»,- նշում է Սարգսյանը։
