Հայաստանի կառավարությունը կարծում է՝ Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը անորոշ ժամանակով հետաձգելը ճիշտ է։ Հաջորդ տարվա բյուջեի նախագծի քննարկման համար խորհրդարան եկած վարչապետ Փաշինյանը հայտարարեց՝ առաջարկը ռուսական կողմից է հնչել, հիմնավորումն էլ, որ այս պահին օբյեկտիվորեն չկա հնարավորություն գտնել կողմերի համար ընդունելի կարգավիճակ, ուստի իրենք պաշտպանում են տեսակետը։
«Կա երեք կոմպոնենտ հարցի՝ Լեռնային Ղարաբաղի հայության անվտանգություն, իրավունքներ և կարգավիճակ: Դուք նկատել եք, որ հետագայում ընթացս մենք կարգավիճակ բառը որպես այսօրվա ամենօրյա լուծման խնդիր փորձել ենք մի կողմ դնել: Ինչո՞ւ։ Հենց այս տեսլականի բերումով, որովհետև մենք համաձայն ենք եղել, համաձայնել ենք ռուսաստանցի մեր գործընկերների հետ, որ այդ թեման հիմա չարժե գնալ և փորձել լուծել, որովհետև դա կբերի անխուսափելի ճգնաժամի», – ասաց նա:
Ալիևի հետ վերջին բանակցությունների ընթացքում, ըստ Փաշինյանի, հայկական կողմը պնդել է, որ Սոչիի եռակողմ հայտարարության մեջ հղում կատարվի ռուսական հայտնի առաջարկներին, որոնցով, ըստ իշխանավորների, կարգավիճակի հարցի քննարկումն անորոշ ժամանակով հետաձգվում է։ Ու չնայած Փաշինյանի այս պնդումներին, թե Ռուսաստանն ու Հայաստանը ինչ-որ պահի Ղարաբաղի կարգավիճակի հարց քննարկելուն կողմ են, Սոչիի եռակողմ հայտարարության մեջ Լեռնային Ղարաբաղի մասին որևէ հիշատակում չկար։
«Նաև ռուսաստանցի մեր գործընկերների հորդորով փորձել ենք ավելի ճկուն լինել իրավիճակը փակուղային չդարձնելու համար», – նկատեց վարչապետը:
Քաղաքագետ Դավիթ Հարությունովի կարծիքով՝ խնդիրն այն է, թե կարգավիճակն ինչ տեսքով է գրվում․ «Եթե դա Հայաստանի ու Ղարաբաղի համար բարենպաստ տարբերակ է, իհարկե ցանկալի կլիներ, որ այդ կարգավիճակը ֆիքսվեր։ Բայց հիմա հասկանալի է, որ տարածաշրջանում ուժերի հարաբերակցությունն այնպիսին է, որ անհնար է պատկերացնել, որ Ադրբեջանը համաձայնի հայկական կողմի համար բարենպաստ տարբերակին։ Այդ տեսակետից իհարկե թե՛ Հայաստանի ու թե՛ Արցախի շահերից բխում է, որ հարցը որքան հնարավոր է սառեցվի, որովհետև եթե ստորագրվում է տարբերակ, որն Ադրբեջանի համար է բարենպաստ՝ հասկանալի է, որ դա վտանգավոր է, չի բացառվում, որ Արցախից բնակչության արտահոսք լինի։ Երկրորդն էլ՝ Ադրբեջանն ինչ-որ փուլում հիմնվելով իր համար բարենպաստ իրավիճակի վրա, կարող է պարզապես պահանջել, որ խաղաղապահները դուրս գան ու փորձի տարածքը գրավել»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ըստ Հարությունովի՝ այս պահին հաշվի առնելով, թե Ադրբեջանն իրենից ինչ է ներկայացնում՝ դժվար է պատկերացնել, որ հայերն այդ երկրում ապրեն․ «Պարզ է, որ Ադրբեջանն իր առջև խնդիր է դնում տարածքն իր վերահսկողության տակ վերցնել։ Եթե խոսենք վտանգների մասին, ապա այդ անորոշությունն է, որ այդքան էլ լավ չի։Բնականաբար դա ավելի լավ է, հայերը կկարողանան ռուս խաղաղապահների վերահսկողության տակ ապրել Արցախում, քան թե որ լինի խաղաղության պայմանագիր այն ձևակերպումով, որն Ադրբեջանն է ուզում և որը կնպաստի նրան, որ հայերը այդ տարածքում ստիպված լինեն չապրել, այդ տարածքը հայաթափվի»։
Քաղաքագետը նշում է՝ ամեն բան կախված է նրանից, թե ինչ է կատարվում «հողի վրա»․ «Եթե Արցախում կա ուժ, որը կարող է հայ բնակչության անվտանգությունն ապահովել՝ իրենք այնտեղ կարող են ապրել։ Փաստացի մինչև 2020 թվականն էլ նույն իրավիճակն էր՝ կարգավիճակը որոշված չէր, բայց հայերն այնտեղ ապրում էին, որովհետև ռազմական առումով վերահսկվում էր հայկական զինուժի կողմից։ Հիմա եթե լինի ուժ, որը վերահսկի՝ հայերը կարող են անորոշ ժամանակով այնտեղ ապրել։ Ես որքան հասկանում եմ Փաշինյանի ասածներից՝ խոսքն ինչ-որ պայմանավորվածության մասին չէ, դա ավելի շուտ ցանկությունների դաշտում է։ Ռուսաստանը հիմա չունի այն լծակները, որ Ադրբեջանին պարտադրի համաձայնել այդ տարբերակի հետ։ Եթե ռուսական կողմն այդ հնարավորությունն ունենար՝ կապահովեին դա, բայց այս պահին դա չկա։ Մենք խնդիր ունենք ոչ միայն այն հարցի հետ, որ դժվար է պատկերացնել, որ Ադրբեջանը կհամաձայնի այդ տարբերակին, այլ կա ավելի լուրջ հարց՝ իրենք ճնշում են գործադրում, որ իրենց համար բարենաստ ձևակերպումը տեղ գտնի պայմանագրի մեջ, որն իրենք օգտագործելու են որպես հիմք՝ հետագայում մեր տարածքը հայաթափելու համար։ Այսինքն՝ իրենք հող են նախապատրաստում, որ պահանջեն խաղաղապահների դուրս բերումը, երբ նրանց ժամկետն ավարտվի»,-եզրափակեց նա։
