«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Հելսինկյան նախաձեռնություն-92» Լեռնային Ղարաբաղի կոմիտեի համակարգող, խաղաղության և մարդու իրավունքների միջազգային մրցանակների դափնեկիր Կարեն Օհանջանյանը։
-Պարոն Օհանջանյան, Պրահայում կայացած քառակողմ հանդիպման արդյունքում որոշվեց ԵՄ քաղաքացիական առաքելություն տեղակայել Հայաստանի ու Ադրբեջանի հետ սահմանի երկայնքով։ Ի՞նչ դիտարկումներ ունեք այդ որոշման մասին, ի՞նչ է այն ենթադրում, ինչպե՞ս դրան կարձագանքի Մոսկվան։
–Ես շատ դրական եմ վերաբերում նման որոշմանը, թեև պետք է նշեմ, որ հարցը դեռ ամբողջությամբ լուծված չէ, քննարկման փուլում է։ Բայց հակամարտող կողմերն արդեն սկզբունքային համաձայնության են եկել, այժմ տեխնիկական համաձայնագիր է ընթանում, որը որոշ ժամանակ կպահանջի ԵՄ քաղաքացիական առաքելություն տեղակայելու համար։ Ռուսաստանն, իհարկե, հիացած չէ նման որոշումով։ Կարծում եմ, որ հենց քաղաքացիական առաքելություն ուղարկելու որոշումը՝ ռազմականի փոխարեն, ենթադրում է Ռուսաստանի հնարավոր արձագանքի որոշակի դիտարկում։ Քաղաքացիական առաքելությունը փոխզիջում է. Սա, կարծում եմ, հաշվի են առել և՛ Ադրբեջանի և՛ Հայաստանի ղեկավարները։
-Ադրբեջանի նախագահը նաև նշել է, որ նախատեսում են շարունակել ոչ պաշտոնական շփումները Ստեեփանակերտի հետ․ Սրանով նա փաստորեն հաստատել է, որ Ստեփանակերտի հետ թեկուզ ոչ պաշտոնական, բայց շփումներ կան։ Ի՞նչ եք կարծում՝ առաջիկայում հնարավո՞ր է Բաքու-Ստեփանակերտ ուղիղ երկխոսություն։
–Անկասկած, Ադրբեջանի և ԼՂՀ ուժային կառույցների ներկայացուցիչների միջև շփումը տեղի է ունենում ոչ պաշտոնական մակարդակով։ Այլ կերպ լինել չի կարող, անհրաժեշտ է լուծել մի շարք հումանիտար ու տնտեսական հարցեր, ինչպիսիք են գազամատակարարման ապահովումը, էլեկտրահաղորդման գծերի ու հաղորդակցությունների անխափան շահագործումը։ Թշնամու հետ շփումն անհրաժեշտ է, և դա ամենևին չի ենթադրում զիջումներ ազգային նշանակության հարցերի շուրջ։ Հարկավոր է շփվել հակառակորդի հետ և հաստատել աշխատանքային վստահելի կապեր, հատկապես, եթե թշնամիդ քո հարևանն է։ Դուք պետք է խոսեք ձեր հարևանի հետ: Ի դեպ, չեմ թաքցնում, որ մոտ ապագայում վերսկսելու եմ իմ խաղաղապահ գործունեությունը, վերսկսելու եմ շփումը ադրբեջանական հանրության, քաղհասարակության հետ։ Սա անհրաժեշտ է խաղաղ գոյակցության, պետականության երկու տարբեր գաղափարախոսությունների ու հայեցակարգերի համակեցության համար։
-Խաղաղության պայմանագրի ստորագրումից հետո ի՞նչ ճակատագիր է սպասվում Արցախին, ի՞նչ կարգավիճակ կունենա նա, այն դեպքում, երբ Ալիևը շարունակում է հայտարարել, որ Ղարաբաղի հայերն իրենց քաղաքացիներն են ու նրանց վերաբերյալ նա Հայաստանի հետ այլևս խոսելիք չունի։
-Մեզ համար սա նորություն չէ։ Մենք մտադիր չենք հրաժարվել հռչակված անկախության կերտման ընթացքից։ Եվ մենք կօգտագործենք բոլոր հնարավոր ռեսուրսները, որպեսզի օրինականացնենք Ադրբեջանից մեր անկախությունը միջազգային իրավունքի շրջանակներում, և կհասնենք դրան, երբ Ադրբեջանն ինքը ճանաչի այդ իրողությունները։
