ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը հոկտեմբերի 4-ին հեռախոսազրույց է ունեցել Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ: Ընդ որում՝ հարկ է ընդգծել, որ հեռախոսազրույցը տեղի է ունեցել եռակողմ ձևաչափով, այլ կերպ ասած՝ ԱՄՆ պետքարտուղարը խոսել է համաժամանակ, ինչը գործնականում խոսում է հեռախոսազրույցի բանակցային բնույթի մասին: Դրան նախորդել էր գերիների տեղեկությունը, որ ադրբեջանական կողմը Հայաստան է վերադարձրել 17 գերիների, որոնք գերեվարվել էին սեպտեմբերի 13-14-ի մարտական գործողությունների հետևանքով: Գերիների վերադարձը տեղի է ունեցել ԱՄՆ միջնորդությամբ, ինչը ողջունել է Հայաստանի վարչապետը՝ թվիթերյան գրառումով՝ նաև հույս հայտնելով, որ միջազգային գործընկերների օգնությամբ հնարավոր կլինի առաջընթաց արձանագրել նաև ռեգիոնալ խաղաղության հարցում:
Մինչ այդ, Վաշինգտոնում տեղի էր ունեցել ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի ազգային անվտանգության հարցերի խորհրդական Ջեյք Սալիվանի միջնորդությամբ հանդիպում Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղարի և Ադրբեջանի նախագահի օգնականի միջև: Գերիների վերադարձի պայմանավորվածությունը ձեռք էր բերվել հենց Սալիվանի հովանու ներքո կայացած Գրիգորյան-Հաջիև հեռախոսազրույցի ընթացքում: Երևանն այդ մասին հայտարարեց ավելի ուշ՝ հոկտեմբերի 3-ին, դրա նախորդ օրը Ժնևում տեղի ունեցած Միրզոյան-Բայրամով արտգործնախարարական բանակցությունից հետո: Հայաստանը այդ բանակցությունից հետո հայտարարեց, որ Ադրբեջանը Վաշինգտոնում պարտավորվել էր վերադարձնել 17 գերիներին մինչև սեպտեմբերի 30, սակայն չի կատարել այդ պարտավորությունը: Եվ ահա, հոկտեմբերի 4-ին Բաքուն վերադարձնում է գերիներին, ինչը հիմք է տալիս եզրակացնելու, որ Երևանի հայտարարությունից հետո Վաշինգտոնը ձեռնարկել է իր հովանու ներքո ձեռք բերած պայմանավորվածության իրագործում ապահովելու քայլեր՝ այդ կերպ նաև պահպանելով արդյունավետ միջնորդի վարկը: Անկասկած է սակայն, որ ԱՄՆ միջնորդությամբ բանակցային գործընթացում գերիների վերադարձը հարցերից ընդամենը մեկն է, որը թերևս մեծ հավանականությամբ շաղկապված է օրակարգի մյուս կետերին: Իսկ գլխավորը, անշուշտ, այն է, թե ԱՄՆ միջնոորդական արդյունավետությունն ինչպիսին կլինի իրավիճակի երկարաժամկետ կայունացման և քաղաքական գործընթաց ձևավորելու համար:
Էնթոնի Բլինքենի հեռախոսազրույցը կամ հեռախոսային բանակցությունը Արարատ Միրզոյանի և Ջեյհուն Բայրամովի հետ, գործնականում աշխատանք է այդ ուղղությամբ, և գործնականում թերևս գերիների վերադարձի շուրջ պայմանավորվածության հարցի և Ժնևում Միրզոյան-Բայրամով հանդիպման շարունակություն: Տրամաբանությունը հուշում է, որ պետք է լինի հաջորդ պայմանավորվածության հարց, կամ միջնորդը պետք է դնի այդ հարցը: Ո՞րն է դա, և ավելի շուտ ո՞ւմ առաջ է այն: Հեռախոսազրույցի մասին Երևանի տարածած հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ եռակողմ հեռախոսազրույցի ընթացքում Արարատ Միրզոյանը վերահաստատել է ՀՀ ինքնիշխան տարածքից ադրբեջանական ԶՈւ դուրսբերման, Ադրբեջանում ապօրինաբար պահվող հայ ռազմագերիների շուտափույթ հայրենադարձման ու հրադադարի ռեժիմի անվերապահ պահպանման անհրաժեշտությունը: Շեշտվել է ուժի կամ ուժի կիրառման սպառնալիքի միջոցով խնդիրների կարգավորման անընդունելիությունը: Նոր ագրեսիաների կանխարգելման համատեքստում ընդգծվել է սահմանային իրավիճակի մշտադիտարկման և վերահսկման միջազգային մեխանիզմների ներդրման կարևորությունը: Հեռախոսազանգի ընթացքում զրուցակիցները մտքեր են փոխանակել Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի մշակման ու Ստեփանակերտի և Բաքվի միջև քննարկումների մեխանիզմի ստեղծման վերաբերյալ:
