Սեպտեմբեր 24‒27, քաղաքամայր Երևանում գումարվեց Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակյան Կուսակցության 22-րդ Համագումարը, որ զուգադիպում էր Կուսակցության հիմնադրության 135-ամյակին: Աշխարհի 14 երկրները և Հայաստանի կուսակցական միավորները ներկայացնող ավելի քան 70 պատգամավորներ քննարկեցին հայ ժողովրդի առջև ներկայիս ծառացած խնդիրներն ու մարտահրավերները, ինչպես նաև Կուսակցության ներքին կյանքին առնչվող հարցերը:
Ժողովականները առաջին հերթին դատապարտեցին Ադրբեջանի նախահարձակ գործողությունները Հայաստանի սահմաններից ներս, միաժամանակ գոհունակություն հայտնելով հայոց բանակի ցուցաբերած դիմադրության՝ ի գին մեծ զոհողությունների:
Քննարկումների արդյունքում որդեգրվեցին տասնյակից ավելի բանաձևեր՝ հստակեցնելով Կուսակցության դիրքորոշումները հայ ժողովուրդը հուզող տարբեր հարցերի շուրջ:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՆԵՐՔԻՆ ԿՅԱՆՔ
Համագումարը արձանագրեց, որ ժողովրդավարության ամրապնդման գործընթացում Հայաստանը արդեն իսկ արձանագրել է լուրջ ձեռքբերումներ, արժանանալով միջազգային ընտանիքի բարձր գնահատականին ու նեցուկին: Համագումարը գտավ, որ ամեն գնով պետք է պայքարել, որ այդ գործընթացը հետընթաց չարձանագրի:
Համագումարը դրական գնահատեց նաև վերջին տարիներին տեղի ունեցած տնտեսական բարեփոխումները, մենաշնորհների վերացումը, փտածության դեմ պայքարը, նոր աշխատատեղերի ստեղծումը և կարիքավոր խավերին հատկացվող նպաստների բարձրացումը, որոնց հանրագումարը պիտի նպաստի արտագաղթի դանդաղեցման և ապագան Հայաստանի հողի վրա տեսնելու ձգտումներին:
Համագումարը կարևորեց նաև Հայաստանի դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների անհրաժեշտությունը և մտահոգություն հայտնեց նրանց դանդաղ ընթացքի վերաբերյալ:
Համագումարը իր խոր մտահոգությունը հայտնեց երկրի ներքին քաղաքական կյանքը լարված պահելու փորձերի կապակցությամբ և գտավ, որ Հայրենիքի դիմագրաված լրջագույն և ճակատագրական մարտահրավերները կարելի է հաղթահարել բացառապես միասնական ջանքերով:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՐՏԱՔԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Համագումարը ողջունելի գտավ Հայաստանի իշխանությունների վարած բազմաբևեռ արտաքին քաղաքականությունը և կարևոր նկատեց այդ հարաբերությունների առավել ամրապնդումը այն բոլոր պետությունների հետ, որոնք կսատարեն Հայաստանի անկախության, կնպաստեն ժողովրդավարության ամրապնդման և պատրաստ են թիկունք կանգնելու Հայաստանի տարածքային ամբողջականության ու ինքնիշխանության:
Համագումարը կոչ արեց դաշնակից պետություններին և կառույցներին հանձնառու լինել Հայաստանի անվտանգության և տարածքային ամբողջականության պաշտպանությանը ուղղված իրենց պարտավորություններին, որոնցից թերացումը հայ ժողովրդի մոտ իրավացիորեն առաջացնում է տարակուսանք և զայրույթ:
Համագումարը վերահաստատեց այն համոզումը, որ Հայաստանի անկախության և հողային ամբողջականության պահպանման միակ երաշխավորը մնում է հայկական ուժեղ և արդիականացված բանակը՝ իր թիկունքին ունենալով միասնական հայ ժողովուրդը:
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՐՑԻ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ
Քննարկելով Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգավորման գործընթացի ներկա իրավիճակը, Համագումարը վերահաստատեց այն համոզումը, որ Լեռնային Ղարաբաղի հարցը պետք է լուծվի ազգերի ազատ ինքնորոշման իրավունքի միջազգային սկզբունքի հիման վրա՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակից ներս:
Համագումարը կարևորեց նաև Արցախի Հանրապետության` բանակցային գործընթացի լիիրավ կողմ դառնալու անհրաժեշտությունը: Այս առիթով, Կուսակցությունը ողջունեց Արցախի պետական ղեկավարության և ազատատենչ ժողովրդի իր հողին կառչած մնալու որոշումը:
ՀԱՅԱՍՏԱՆ-ՍՓՅՈՒՌՔ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Համագումարը կարևորեց Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունները ավելի գործնական դարձնելու և Սփյուռքի ներուժը ավելի արդյունավետ կերպով օգտագործելու անհրաժեշտությունը, մասնավորապես Հայաստանի Հանրապետության կենսական ոլորտները ղեկավարող գերատեսչություններից ներս սփյուռքահայ մասնագետների ներգրավումով: Այդ առնչությամբ, առաջնահերթ է Սահմանադրության 148-րդ հոդվածի վերանայումը՝ վերացնելու համար անհարկի խոչընդոտները:
Համագումարը քննարկեց նաև Սփյուռքի ընդհանուր իրավիճակը և իր մտահոգությունը հայտնեց Միջին Արեւելքի հայ գաղութներում տիրող տնտեսական և ապահովական ճգնաժամերի վերաբերյալ ու գտավ, որ անհրաժեշտ է ամեն գնով կանգուն պահել այդ գաղութները և կանխել դրանց դատարկումը: Իսկ, հակառակ դեպքում, արտագաղթել ցանկացողներին ուղղորդել դեպի Հայաստան: Այդ առումով, Համագումարը մի անգամ ևս կարևորեց համազգային ջանքերով դեպի հայրենիք ներգաղթի համապարփակ ծրագիր մշակելու անհրաժեշտությունը, որի գլխավոր նպատակը պետք է լինի ներգաղթող հայ ընտանիքների համար բավարար պայմանների ստեղծումը, որպեսզի նրանք մշտապես հաստատվեն հայրենի հողի վրա:
ՀԱՅԱՍՏԱՆ-ԹՈՒՐՔԻԱ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
22-րդ Համագումարը քննարկելուց հետո Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունները, դրական գնահատեց Հայաստանի և Թուրքիո միջև ընթացող բանակցային գործընթացը և անհրաժեշտ նկատեց երկու հարեւան ու ինքնիշխան պետությունների միջև բնականոն և կանխատեսելի հարաբերությունների գոյացումը այն պայմանով, որ բանակցությունները տեղի ունենան առանց նախապայմանների, և որպես բարի կամքի դրսևորում՝ Թուրքիա առաջին հերթին բացի իր իսկ կողմից փակած սահմանը:
Համագումարը շեշտեց, որ բանակցությունների գործընթացը բացարձակապես չի նշանակում Թուրքիո նկատմամբ հայ ժողովրդի արդար պահանջներից հրաժարում և այս հարցը բանակցային սակարկության առարկա չի կարող դառնալ:
Ս.Դ.Հ.Կ. Կենտրոնական Վարչություն
3 Հոկտեմբեր, 2022
