«Իրավիճակը բարդ է. Ռուսաստանի՝ տարածաշրջանից զգալիորեն դուրս գալը լարվածության նոր աղբյուր է ստեղծում Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերություններում։ Լարվածություն, որը կարող է Հայաստանի համար արագ վերածվել գոյաբանական սպառնալիքի։ Այս հարցերը պետք է լուծվեն հաջորդաբար: Միաժամանակ, պետք է հստակեցնել, որ միջազգային իրավունքից շեղումները կունենան անմիջական հետևանքներ։ Ես մտադիր եմ այս հարցերը բարձրացնել եվրոպացի, ինչպես նաև ամերիկացի զրուցակիցներիս հետ իմ շփումներում»,- հունական մամուլին տված հարցազրույցում հարավկովկասյան իրադրության մասին հայտարարել է Հունաստանի արտաքին գործերի նախարար Նիկոս Դենդիասը, որը սեպտեմբերի 27-ին՝ ի դեպ 44-օրյա պատերազմի երկրորդ տարելիցի օրը, աշխատանքայյին այցով ժամանել էր Հայաստան:
Հունաստանի արտգործնախարարն անում է ուշադրության արժանի հայտարարություն, նշելով, որ Կովկասում ներկայիս անկայունությունը փաստացի Ռուսաստանի թուլացման հետևանք է: Ինչ է սա նշանակում, հնարավոր է մեկնաբանել տարբեր կերպ, սակայն Հունաստանի նախարարի խոսքը փաստացի այն մասին է, որ հարավկովկասյան ռեգիոնում առաջանում է անվտանգության վակուում, որը կարող է լցվել թուրքական ուժով: Համենայնդեպս, եթե նա խոսում է այն մասին, որ ռուսական թուլացման հետևանքը կարող է լինել ապակայունացումն ու Հայաստանի համար գոյաբանական սպառնալիքը, ապա դա նշանակում է վակուումի «համալրում» թուրքական ազդեցությամբ: Այլապես, ինչի՞ց պետք է լինի գոյաբանական սպառնալիք Հայաստանի և հայ ժողովրդի համար:
Նիկոս Դենդիասը նշում է, որ մտադիր է այդ հարցերը բարձրաձայնել ամերիկացի ու եվրոպացի գործընկերների հետ հանդիպումներում: Հատկապես ինչ շեշտադրման մասին է խոսքը, պարզ չէ, որովհետև Հունաստանի նախարարի արտահայտությունը խոսում է այն տրամաբանության օգտին, որ Աթենքը Վաշինգտոնի ու եվրոպական մայրաքաղաքների իր գործընկերների հետ պետք է քննարկի Հարավային Կովկասում անվտանգության վակուումը այլ ուժով լցնելու, կամ Ռուսաստանի դիրքերի թուլացումը կանխելու հարցեր, որպեսզի վակուումը չլցվի թուրքական ուժով:
Եթե Հունաստանն այդ հարցում առարկայական և շոշափելի օժանդակություն ցուցաբերի Երևանին՝ այդ վակուումի արդյունավետ կառավարման տեսանկյունից, ապա դա կլինի թերևս հայ-հունական հարաբերության շոշափելի ձեռքբերում: Որովհետև, կա թերևս խնդրի մյուս կողմը: Այն է, եթե Հունաստանի նախարարը խոսում է այդ հարցերի մասին՝ Թուրքիայի հետ Հունաստանի քաղաքական քննարկումների և առևտրի հեռահար նպատակով, ապա դա Հայաստանից պետք է պահանջի չափազանց զգուշություն, հույն-թուրքական սուր հակադրության «մանրադրամի» վիճակում չհայտնվելու համար:
Մեծ հաշվով, Նիկոս Դենդիասը իրապես բավականին բաց տեքստով բացահայտում է հարավկովկասյան անվտանգության համակարգի խորքային ռիսկերը և այն, թե որ սսուբյեկտը ինչ աջակցություն կցուցաբերի Հայաստանի համար այդ ռիսկերի կառավարման գործին, զգալիորեն կախված է նաև հենց Հայաստանի աշխատանքից: Այդ առնչությամբ արդյոք Երևանն ու Աթենքը քննարկել են կոնկրետ մեխանիզմներ կամ գաղափարներ, որոնք Հունաստանն իր հերթին կարող է քննարկել ԱՄՆ ու եվրոպական գործընկերների հետ՝ հարավկովկասյան անվտանգության վակուումը լցնելու, վակուում թույլ չտալու համար: Դա, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ եվրոպական գործընկերներն օրինակ ներկայումս լրջորեն դիտարկում են ձմռան շեմին Եվրոպայի էներգետիկ վակուում թույլ չտալու, և ռուսական գազի բացակայության հետևանքով առաջացող վակուումը նաև ադրբեջանական գազով լցնելու տարբերակները:
Ընդ որում, այդ առնչությամբ, հոկտեմբերի 1-ին գործարկվեց Հունաստան-Բուլղարիա միջհամակարգային գազամուղը, որի բացմանը՝ Եվրահանձնաժողովի ղեկավարից բացի մասնակցեցին նաև Հունաստանի վարչապետ Միցոտակիսն ու Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը:
