Օգոստոսի 25-ին Կիրգիզիայի մայրաքաղաքում տեղի ունեցած ԵԱՏՄ վարչապետների հավաքին հրավիրված էր և մասնակցում էր նաև Ադրբեջանի վարչապետ Ասադովը: Մեծ հավանականությամբ հենց այդ մասնակցության հարցն էր դրանից օրեր առաջ՝ օգոստոսի 17-ին տեղի ունեցած հեռախոսազրույցների առանցքային թեմաներից մեկը: Իսկ խոսքը ՌԴ վարչապետ Միխայիլ Միշուստինի Երևան և Բաքու կատարած հեռախոսազանգերի մասին է, որոնց ընթացքում նա խոսել էր Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանի և Ադրբեջանի վարչապետ Ասադովի հետ: Անկասկած է, որ Երևանը չի խոչընդոտել Ադրբեջանի վարչապետի ներկայությանը, սակայն այստեղ հարցը բնականաբար լոկ այդ ներկայությունը չէ, այլ լայն իմաստով ԵԱՏՄ-Ադրբեջան հետագա հարաբերությունը: Թեման պարբերական աշխուժությամբ շրջանառվում է տարիներ շարունակ, հիմնականում իհարկե փորձագիտական մակարդակում, թեև մեծ հավանականությամբ ոչ առանց Մոսկվայի և Բաքվի համաձայնության:
Կիրգիզիայում տեղի ունեցած հավաքին Ադրբեջանի վարչապետի մասնակցությունը կարծես թե առաջինն է պաշտոնական շրջանառության մակարդակում: Սակայն, արդյո՞ք այդ դրվագը հաստատում է մինչ այդ փորձագիտական մակարդակում շրջանառված վարկածը, որ արցախյան հարցում Ադրբեջանի պահանջները բավարարելու միտված ռուսական քաղաքականության «գինը» Ադրբեջանի անդամակցումն է Եվրասիական միությանը: Այն, որ Մոսկվայի համար դա ցանկալի հեռանկար է թե քաղաքական, թե տնտեսական իմաստով, կասկածից վեր է: Ավելորդ է թերևս խոսել, թե Ադրբեջանի հետ ինտեգրացիոն գործընթացը այդ առումով որքան ավելի է կարևոր դարձել ՌԴ համար ուկրաինական պատերազմի, արևմտյան պատժամիջոցների ֆոնին: Սակայն, արդյո՞ք Բաքուն տվել է այդպիսի խոստում և գնալու է իրականացման, թե՞ այդուհանդերձ փորձագիտական վարկածները այլ են, իսկ իրականությունը՝ շատ ավելի բարդ ու բազմաշերտ: Մեծ հավանականությամբ գործ ունենք երկրորդ տարբերակի հետ, այսինքն բարդ, բազմաշերտ իրականության, որտեղ դերակատարները, մոտիվները շատ ավելի են, քան կարող է թվալ առաջին հայացքից: Ադրբեջանը հազիվ թե ունենա ԵԱՏՄ անդամակցության շահագրգռություն, թեև խաղալ այդ թեմայով Ռուսաստանի «կայսերական զգացմունքների» հետ Բաքուն դեմ չի լինի, այդ առումով ձգտելով նաև նորանոր «գին» կորզել Ռուսաստանից՝ հայերի հաշվին:
Մյուս կողմից սակայն, ռուս-ադրբեջանական եվրասիական ինտեգրացիայի որևէ հեռանկար կախված է Հայաստանի ձայնից, հետևաբար Երևանն էլ իր հերթին կարող է և թերևս պետք է մտածի այդ ձայնի գինը բարձրացնելու մասին: Այդ թվում թերևս օգտվելով գուցե հանգամանքից, որ հարցը գտնվում է նաև Արևմուտքի, մասնավորապես ԱՄՆ ուշադրության կենտրոնում: Կիրգիզիայում Ադրբեջանի վարչապետի ԵԱՏՄ «հյուրընկալության» ֆոնին որոշակի նոր լույսի ներքո կարող է դիտարկվել Մինսկի խմբի համանախագահության, Արցախի հարցի չլուծվածության մասին ԱՄՆ ակնարկները: Վաշինգտոնն արդյո՞ք Բաքվին զգուշացնում է Եվրասիական «սիրախաղի» հնարավոր հետևանքի մասին, ձգտելով հետ պահել Ադրբեջանին, թե՞ հակառակը՝ այդ ակնարկներով կարող է Բաքվին ավելի մղել դեպի «եվրասիականություն», կառուցելով շատ ավելի բարդ խաղ՝ այդ միությունում «թյուրքական տարրի» ուժեղացման միջոցով, որպես «սեպ» թե ռուս-իրանական, թե ռուս-չինական, թե ռուս-հնդկական ուղղությունների միջև:
