Հայաստանի բոլոր երեք նախագահների կողմնակիցները խորապես համոզված են, որ ծանր և բարդ իրավիճակից Հայաստանի ելքը հենց իրենց առաջնորդն է: Այդպես համոզված են Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմնակիցները: Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքական ուժի և գործչի կողմնակից վստահ է, որ հենց իր ուժն է իրավիճակից ելքը, այլ ոչ թե նախկին նախագահները կամ ներկայիս վարչապետը: Սա հայաստանյան իրավիճակի ընդհանուր նկարագրությունն է, որ գուցե փոքր ինչ չափազանցված է, գույները խտացված, բայց այդպես է մեծ հաշվով: Եվ մեծ հաշվով էական էլ չէ՝ այդ խմբերից որևէ մեկը իրավացի է ամբողջապես, կամ զգալիորեն, թե ոչ: Ինքնին այդ իրավիճակը Հայաստանի համար փակուղային է, որովհետև այն որևէ լուծման համար ենթադրում է բացարձակ կամ գերիշխող միատարություն: Իսկ քանի որ այդպիսի իրավիճակի հեռանկարը բացառված է գործնականում, ստացվում է փակուղի՝ ամեն մի հանրային շերտ շարունակելու է որոնել իր ճշմարտությունից բխող ելքն ու տոտալ մերժման ենթարկել մնացյալ ամեն ինչ: Դա փակուղի է նրանով, որ ինքնին որևէ շերտ չունի այն աստիճանի դոմինանտություն՝ սկսած թվաքանակից, մինչև որակական դոմինանտությունը, որը թույլ կտա դառնալ հասարակական-քաղաքական գործընթացնների լոկոմոտիվի դեր, թելադրել ընթացք, որը զերծ կլինի քաոտիկ ներազդեցության ռիսկերից: Անգամ թավշյա հեղափոխությունից հետո ստեղծված այդպիսի իրավիճակը չունեցավ տևականություն, մի շարք սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ պատճառներից ելնելով: Ներկայումս իրավիճակը այդ տեսանկյունից շատ ավելի բարդ է և առավել խնդրահարույց է այն, որ կա բարդության շարունակության միտում:
Տեսականում որևէ ընտրական հեռանկարում մեծ չէ գործող քաղաքական իշխանության այսպես ասած ավելի համոզիչ ընտրական ցուցանիշի հավանականությունը: Միևնույն ժամանակ, էլ ավելի պակաս է ներկայիս քաղաքական դասավորության մյուս դերակատարների ավելի համոզիչ ցուցանիշի հնարավորությունը: Այլ կերպ ասած, ներքաղաքական ուժերի հարաբերակցության շրջանակը ընդհանուր առմամբ չունի էական որակական փոփոխության բավարար ներուժ: Սա հղի է տեղապտույտով, քաղաքական ստագնացիայով: Եվ դրա խորքային պատճառներից մեկն այն է, որ «սեփական «լիդերային» ճշմարտության մոլուցքը» ոչ միայն այսպես ասած շարքային ընտրողներ ներառող երևույթ է, այլ գործնականում ընդհուպ ակադեմիական միջավայրեր, որոնք իրենք պետք է ծանր վիճակում դառնային հասարակական նոր որակի զարգացումների լոկոմոտիվ, դուրս բերեին հանրությանը իրադրության գնահատման և լուծումների մշակման նոր հարթություն, որտեղ ելքի փնտրտուքը ոչ թե անձի, այլ բովանդակության խնդիր է, որի շուրջ պետք է միավորվեն անձինք: Ընդ որում, բովանդակություն, որի համար բոլորովին պարտադիր չէ քաղաքական գաղափարախոսականությունը: Նախ անհրաժեշտ է բովանդակություն, որը կմիավորի քաղաքական մրցակցայնության և համակեցության կանոնների, մշակույթի և կառուցվածքի շուրջ, հետո նոր միայն դրա շրջանակում կբաժանի գաղափարախոսականության դաշտերով, որտեղ արդեն տարբերություններն ու ընդհանրությունները կկարգավորվեն քաղաքագիտական տրամաբանության ու կանոնների շրջանակում: Այդ ամենը շատ բարդ քաղաքական ռեֆորմի խնդիր է, որը ցավոք այսօր ունի շատ ավելի «բնական թշնամիներ», քան «բնական դաշնակիցներ»: Սակայն, անգամ այդ քիչ «բնական դաշնակիցները օրակարգ ձևավորելու և առաջ մղելու հարցում աչքի չեն ընկնում ջանքերը մեկտեղեկու բավարար նախանձախնդրությամբ և նախաձեռնողականությամբ:
