Ռուսաստանի դեսպանատան՝ ՀՀ ԱԳՆ-ին ուղղված նոտան Սուրմալուի իրադարձությունների հետ կապված արժանացավ հասարակական-քաղաքական լայն քննարկման։
Հայաստանում հայտարարված սգո օրերին Ռուսաստանի դեսպանատունը ցավակցելու փոխարեն իր բողոքի նոտայի մեջ նշել էր, թե վրդովված են «տեղական տեղեկատվական տարածքում շրջանառվող ցինիկ նյութերից, որոնք հայհոյախառն ու կեղծ մեղադրանքներ են պարունակում ռուսական կառույցների հասցեին՝ այս տարվա օգոստոսի 14-ի «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնի տարածքում տեղի ոնեցած ողբերգությանը ներգրավվածության համար»։
Ռուսաստանցի հայտնի քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը հայկական լրատվամիջոցին տված հարցազրույցում, ըստ էության, շարունակել է դեսպանատան տարածած հաղորդագրության տրամաբանությունը՝ մասնավորապես նշելով, թե Ռուսաստանը դժգոհ է Հայաստանի իշխանությունների ինֆորմացիոն քաղաքականությունից։
Մեկ այլ ռուսաստանցի քաղաքագետ Ստանիսլավ Տարասովն էլ մեզ հետ զրույցում նշել էր, թե Մոսկվային մտահոգում է Հայաստանում առկա ռուսաֆոբիան, որի պատասխանատուն, ըստ նրա՝ Հայաստանի իշխանություններն են։
Կրեմլին մոտ կանգնած ռուսաստանցի վերլուծաբանների մտահոգությունները պատահական չեն և անկասկած է, որ կան որոշակի դժգոհություններ Հայաստանի գործող իշխանությունների վարած արտաքին քաղաքականությունից։
Քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանի կարծիքով՝ եթե իրենք նման մտահոգություններ ունեն, թող աշխատեն դրանց պատճառները վերացնել․ «Մենք ռուսների նկատմամբ միշտ բարյացակամ ենք եղել։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Ռուսաստանի փրկության համար հայ ժողովուրդը 300․000-ից ավել զինվորի կյանք է զոհել։ Իրենք պետք է դադարեցնեն Հայաստանի շահերն իրենց ձեռնտու ձևերով Ադրբեջանին ու Թուրքիային զոհաբերել։ Իրականում եթե դաշնակից են՝ թող կատարեն դաշնակցային պարտականությունները։ Եթերում էլ թող դադարեցնեն հոգեբանական-տեղեկատվական տեռորը Հայաստանի ու նրա իշխանության հանդեպ»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ըստ Շիրինյանի՝ Հայաստանի Հանրապետությունը թավշյա հեղափոխությունից հետո անդարձ վերցրել է ժողովրդավարական զարգացման ուղին և որևէ մեկին չի արտոնել վերահսկել իր խոսքի ազատությունը, ինչը որ սահմանված է Սահմանադրությամբ ու օրենքներով․ «Թող սովորեն Հայաստանից օրինակ վերցնել՝ ինչպես կարելի է լինել խոսքի ազատության ջատագով՝ անգամ այն դեպքում, երբ տեղեկատվական շատ հոսքեր կարգավորվում ու կազմավորվում են Ռուսաստանի կողմից»։
Եզրափակելով Շիրինյանն ասաց․ «Ծագումով այն հայերին, որոնք ռուսական տեղեկատվական օլիմպոս են բարձրացել՝ պետք է պարտադրեն Հայաստանի նկատմամբ չլինել թշնամական։ 1967 ՄԱԿ-ի կոնվենցիայով նման քննարկումները դիտվում են օտար պետության ներքին գործերին միջամտելու բացահայտ փորձ։ Իրենք դրա իրավունքը ոչ մի ձևով չունեն»,-եզրափակեց քաղաքագետը։
ԳԽ պատգամավոր Ազատ Արշակյանի կարծիքով՝ մեզ սաստում են, սպառնում․ «Մենք էլ գիտենք, որ իրենք վատություն անել գիտեն՝ մի անգամ 918 թվականին զորքերը հավաքեցին ու գնացին, իրենց իսկ սկսած պատերազմում ռազմաճակատը լքեցին, դրա հետևանքները ծանր եղան։ 2020 թվականին Թուրքիայի հետ միասին զորքեր մտցրեցին ու կործանեցին մեր երկիրը։ 1990 թվականի հունիսի 12-ին լքեցին Սովետական Միությունը,հեռացան, մենք մնացինք մենակ մեր հոգսերի ու ու խնդիրների հետ դեմ՝ դիմաց։ Հիմա դա են հիշեցնում՝ ասում են ձեզ համար շատ անհարմար ժամանակ թիկունքից ձեզ կխփենք։ Իրենց խոսնակները, ազդեցության ագենտները՝ Լազարևյան, Գրիբոյեդովական պուտինյան խոսնակներ են, սկսել են իրենց պատրոնի շահերը ներկայացնել»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Մեր զրուցակցի խոսքերով՝ անելիքը մեկն է՝ կերտել ազատ, անկախ Հայաստան, մեր երկին տեր կանգնենք ՝ինչպես 1900 հռչակագրի օրերին։ Չենք վախենում՝ ո՛չ ձեր մնալուց, ո՛չ էլ լքելուց»։