Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանն օրերս Մոսկվա կատարած աշխատանքային այցի ընթացքում մասնակցել էր նաև Բանակ 2022 ռազմաարդյունաբերական ցուցահանդեսին, որտեղ ըստ հաղորդագրության ծանոթացել էր ռուսական նորագույն ռազմատեխնիկայի նմուշներին: Խոսել այն մասին, թե զինուժի համալլիր արդիականացման գերխնդրի, հետպատերազմական վերականգնման հրամայականի առաջ գտնվող Հայաստանի համար ինչ կարևորություն ունի սպառազինության համալրումը, նշանակում է չխոսել ոչինչ:
Միաժամանակ, պատերազմի ծանր ու դառը հետևանքը ցույց տվեց, թե տեխնոլոգիական ինչ անջրպետ է առկա հայկական զինուժի սպառազինական հագեցածության և հայկական պետականության անվտանգությանը մարտահրավեր ներկայացնող շրջանակների միջև ոչ միայն քանակական, այլ նաև տեխնոլոգիական իմաստով: Հայաստանը բախվեց հինգերորդ սերնդի լայնամասշտաբ պատերազմի, մինչև այսօր արդեն պետք է պատրաստվի նոր բնույթի մարտահրավերների: Բայց, այդ ամենով հանդերձ առավել էական է դառնում հարցը, թե այդ խնդիրները լուծելու գործում Հայաստանի համար որքանով կարող է օգտակար լինել Ռուսաստանը: Եվ առանցքայինն այստեղ ամենևին միայն այն չէ, որ Ռուսաստանն ինքը գործընկերային ու դաշնակցային է դիտարկում այն սուբյեկտներին, որոնք Հայաստանի հանդեպ ունեն թշնամական դիրքավորումներ: Թեև, դա ինքնին արդեն իսկ հսկայական և անկյունաքարային հանգամանք է, նկատի առնելով և այն, որ այդ սուբյեկտների հետ իր հարցերը Ռուսաստանը «պատմականորեն» լուծում է նաև հայկական անվտանգության հաշվին:
Անգամ այդ կարևորագույն հանգամանքից զատ, ինքնին հարց է ռուսական սպառազինության որակը և կենսունակությունը, եթե այն բախվում է իրապես համակարգված և արդիական հակառակորդի, մասնավորապես այնպիսին, ինչպիսին եվրաատլանտյան մոդելով պատրաստված զինուժը: Այդ պայմաններում Ռուսաստանի սպառազինական ներուժի աստիճանը երևում է ուկրաինական պատերազմական թատերաբեմում, որտեղ Ռուսաստանը ունենում է սպառազինության հսկայական կորուստ: Ասել իհարկե, որ Ռուսաստանի բոլոր զինատեսակներն են մեծ իմաստով անկենսունակ, այդպես չէ, սակայն նաև հարկ է արձանագրել, որ Հայաստանը չի կարող սպառազինվել լոկ հրթիռային կամ օդատիեզերական ներուժով, ինչի վրա ներկայումս հիմնվում է ռուսական ամբողջ ռազմական օպերացիան:
Հետևաբար կասկածից վեր է, որ Հայաստանի սպառազինական արդիականացումը, և թերևս ընդհանրապես զինված ուժերի արդիականացումը պահանջելու է «դիվերսիֆիկացված» քաղաքականություն: Այստեղ անշուշտ անհրաժեշտ է արձանագրել, որ ռազմավարական իմաստով առաջնային շեշտադրման ենթակա պետք է լինի սեփական ռազմաարդյունաբերության զարգացման խնդիրը: Միաժամանակ, այդ առնչությամբ հիմնականում պաթետիկ խոսակցություններից դուրս պետք է նկատել, որ գործնական մակարդակում այդ խնդրի լուծումը պահանջում է տարիների աշխատանք և հետևաբար, Հայաստանը դեռևս երկար ժամանակ իր ռազմական համալրումը իրականացնելու է ձեռքբերովի սպառազինությամբ: Ու այստեղ պահանջվում է առավելագույն «դիվերսիֆիկացվածություն», որն ինքնին իհարկե քաղաքական լուրջ խնդիր է, բավականին նուրբ խնդիր, սակայն կարևորագույն անհրաժեշտություն: Այդ համատեքստում էլ անհրաժեշտ է դառնում Ռուսաստանի հետ աշխատանքը, լուծելու համար «քաղաքական խանդի» բարդ խնդիրը, երբ մի կողմից հնարավոր չէ շրջանցել Ռուսաստանն իր շահերով և «կարգավիճակով», մյուս կողմից հնարավոր չէ Հայաստանի համար կարևորագույն խնդիրները լուծել առանց նոր գործընկերների հետ հարաբերության շոշափելի ընդլայնման: Ցավոք սրտի միջազգային իրադրությունը չի զարգանում դեպի այդ խնդրի լուծման ավելի բարենպաստ մթնոլորտ, այլ շարժվում է հակառակ ուղղությամբ, էլ ավելի նեղացնեկով մանևրի հնարավորությունն այդ գործում: Այդ հանգամանքը թերևս անհրաժեշտ է դարձնում խնդրի լուծման գործում նորանոր կարողություններ ներգրավելու անհրաժեշտությունը, այդ թվում թե Հայաստանի, թե սփյուռքի հասարակական-քաղաքական շրջանակներից:
