Նիկոտինը կարող է ծխելը թողնելու լուծում լինել։ 1976թ․-ին պրոֆեսոր Մայքլ Ռասսելը, ով հանդիսանում է ծխելու կախվածության ուսումնասիրության նախաձեռնողներից մեկը, նշել է․ «Մարդիկ ծխում են նիկոտինի համար, բայց մահանում են խեժից»:
Սիգարետի ծխի մեջ հազարավոր քիմիական նյութերն կան, որոնք դրա օգտագործումը մահացու են դարձնում:
«Ծխող մարդկանց շրջանում առողջական խնդիրների հիմնական պատճառը ոչ թե նիկոտինն է, այլ քիմիական նյութերի այս թունավոր խառնուրդը։ Դրանք հանգեցնում են առողջական լուրջ հետևանքների ներառյալ՝ թոքերի հիվանդություններ, թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդությունն և քաղցկեղը», – ասվում է ԱՄՆ Սննդամթերքի ու Դեղորայքի Վերահսկողության վարչության (FDA) կայքում:
Այս թունավոր նյութերը (ածխածնի մոնօքսիդ, ֆորմալդեհիդ, ամոնիակ, ջրածնի ցիանիդ, մկնդեղ և այլն), որոնք ընդհանուր առմամբ հայտնի են որպես խեժ, արտադրվում են ծխախոտի չոր տերևի այրման արդյունքում և այնուհետև ներշնչվում ծխողի կողմից:
Չնայած նրան, որ նիկոտինը մեծ կախվածություն է առաջացնում, այն չէ ծխելու հետ կապված հիվանդությունների հիմնական պատճառը: Ինչպես կոֆեինը, այն սննդանյութ է, որն ունենում է խթանիչ և հանգստացնող ազդեցություն: Այն նաև ծխելը թողնելու գործընթացում բժիշկների կողմից նշանակվող հիմնական բաղադրիչն է:
«Սիգարետի ծխի տոքսիններն են, որ առաջացնում են ծխելու հետ կապված հիվանդություններ և կարող են հանգեցնել մահվան, այլ ոչ թե նիկոտինը», – ասվում է նիկոտինային փոխարինող թերապիայի (NRT) ինհալատորի տեղեկատվական թերթիկում»։
Ցավոք, նիկոտինի մասին շատ ապատեղեկատվություն և սխալ պատկերացումներ կան: ԱՄՆ Քաղցկեղի ազգային ինստիտուտի Health Information National Trends Survey-ում (HINTS) հարցվածների ավելի քան 57%-ը սխալմամբ պատասխանել են, որ «ծխելու հետևանքով առաջացած քաղցկեղի պատճառը սիգարետում առկա նիկոտինն է»:
«Կախվածությունը բարդ խնդիր է և չի լուծվում նիկոտինի դեմ պատերազմով», – նշում է Սպառողների ընտրության կենտրոնը։
Վաշինգտոնում տեղակայված սպառողների շահերի պաշտպանության խումբը կարծում է, որ նիկոտինը չի կարող լինել միակ պատճառը, որ այդքան շատ մարդիկ չեն կարողանում թողնել ծխելը:
«Եթե նիկոտինը կախվածության միակ պատճառը լիներ, ապա յուրաքանչյուր ծխող, ով օգտագործում է նիկոտինային սպեղանի, պետք է կարողանար անմիջապես թողնել ծխելը», – նշել է սպառողների շահերի պաշտպանության խումբը: «Ակնհայտ է, որ դա այդպես չէ: Ծխողների կախվածությունը հիմնված է նիկոտինի, ծխի այլ բաղադրիչների և այսպես կոչված «ծխելու ծես»-ի վարքագծի համակցման վրա»:
Խոսելով Շվեդիայում տարածված «սնյուս» կոչվող անծուխ ծխախոտային արտադրանքի ազդեցության մասին՝ ծխախոտի դեմ պայքարի փորձագետ, պրոֆեսոր Դեյվիդ Սուենորը նշում է, որ նիկոտինը կարող է նվազագույն ռիսկերով մատակարարվել ծխի և վնասակար քիմիական նյութերի հեռացվելու դեպքում։
Նա նկարագրում է նիկոտինի դեմոնիզացիան, որը նման է «խոլերայի դեմ պայքարին խմելու ջրի վրա հարձակվելու միջոցով: Ըստ էության, մենք պարզապես պետք է կենտրոնանանք օրգանիզմից աղբը հանելու վրա»։
Հենց այստեղ է ի հայտ գալիս ծխելու վնասակարության նվազեցման գաղափարը (THR): Սա հանրային առողջության ռազմավարություն է, որի նպատակն է ապահովել ավելի անվտանգ այլընտրանքներ՝ նվազեցնելու ծխելու հետևանքով առաջացած վնասը և նիկոտին մատակարարել այն մարդկանց, ովքեր չեն կարող կամ չեն ցանկանում ինքնուրույն թողնել ծխելը: Ավելի քիչ վնասակար նիկոտին մատակարարող սարքերը, ինչպիսիք են էլեկտրոնային սիգարետը (վեյփ) և ծխախոտի տաքացման համակարգերը վնասի նվազեցման տարբերակներ են։
Ըստ ԱՀԿ տվյալների Հայաստանի բնակչության մոտ 23%-ը ծխող են, որոնցից 49,9% տղամարդիկ են:
Գործընկերական նյութ
Աղբյուրը՝ cnnphilippines.com
