Գերմանիայի արտգործնախարար Անաբելա Բալոկը ՆԱՏՕ-ի համար մարտահրավեր է որակել ՌԴ և Իրանի նախագահների հետ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի համատեղ լուսանկարը, որ հրապարակվել է հուլիսի 19-ինն Թեհրանում կայացած եռակողմ հանդիպման շրջանակում: Գերմանիայի արտգործնախարարի անհանգստության բուն պատճառը, սակայն թերևս Թեհրանում չէ, այլ Ստամբուլում, որտեղ հուլիսի 22-ին տեղի ունեցավ քառակողմ մի միջոցառում: Խոսքը ուկրաինական հացահատիկը այդ երկրի սևծովյան նավահանգիստներով դեպի միջազգային շուկա տեղափոխելու համաձայնագրի մասին է, որ ստորագրել են ՌԴ-ն, Ուկրաինան,, ՄԱԿ-ը և Թուրքիան: Ընդ որում, հատկանշական է, որ Թուրքիան ու Ռուսաստանը այդ համաձայնությունը «մոդերացրել» և ստորագրել են պաշտպանության նախարարների մակարդակով, իսկ ՄԱԿ-ը՝ Գլխավոր քարտուղար Գուտիերեշի: Ուկրաինան մասնակցել և ստորագրել է ենթակառուցվածքների նախարարի մակարդակով: Չնայած դրան, փաստացի խոսք է գնում ավելի քան 150 օր շարունակվող ուկրաինական պատերազմի ընթացքում առաջին անգամ փաստաթղթավորված համաձայնության մասին, որի շրջանակում առկա են Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և ՄԱԿ ստորագրություններ:
Անկասկած է, որ այդ հանգամանքը ավելին է, քան պարենայինը, թեև իհարկե խոսքը միջազգային պարենային անվտանգության մասին է, հետևաբար անշուշտ դա կարևորագույնն է, որ կարող է լինել, քանի որ առնչվում է միլիոնավոր մարդկանց ճակատագրին: Սակայն, տեղի ունեցածը դե ֆակտո նաև ռազմա-քաղաքական ակտ է, որով անուղղակի, հարաբերական, պայմանական, սակայն փաստացի միջազգային համաձայնության մակարդակով՝ ընդհուպ ՄԱԿ մակարդակով որոշակիորեն լեգիտիմանում է Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժումը, հանուն Ուկրաինայից հացահատիկի դուրսբերման: Եվ այստեղ հարց է առաջանում, նույնիսկ, իսկ միթե՞ աշխարհը սովի էր մատնվելու միայն ուկրաինական հացահատկի դեֆիցիտով, թե՞ հարցը դրամատիզացվել է հենց քաղաքական նկատառումներով՝ այն էլ բավականին հեռուն տանող հաշվարկների: Եվ թերևս այդ հաշվարկների առկայությունն է նաև, որ Էրդողանի, Պուտինի և Ռայիսի լուսանկարով օրեր անց աննհանգստացրել է Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարարին: Ստամբուլի համաձայնությունը փաստացի արձանագրում է Թուրքիայի միջնորդական հատուկ դերը:
Անկասկած է, որ այդ հանգամանքը չէր լինի, եթե աշխատանքին աշխուժորեն ներգրավված չլիներ Միացյալ Նահանգները: Այդ համատեքստում չափազանց հատկանշական է դառնում Նահանգների ԿՀՎ տնօրենի այցը Կովկաս, որին փաստացի անմիջապես հաջորդում է ռուսական հետախուզության ծառայության ղեկավարի այցը ռեգիոն՝ Հայաստան և Ադրբեջան: Դրան զուգահեռ տարածվում են տեղեկություններ ու վարկածներ, որ Կովկասն այդ կերպ դարձել էր ԱՄն ու ՌԴ հատուկ ծառայությունների շփման գոտի: Ընդ որում, պետք է նկատել, որ դա բոլորովին աննախադեպ երևույթ չէ՝ շփումը, և այդպիսի չբարձրաձայնվող շփումների մասին հայտնի է դառնում պարբերաբար: Այստեղ է գուցե նաև գեևմանական այն աշխուժության պատճառը, որ Բեռլինը դրսևորում է մասնավորապես Հայաստանի նկատմամբ: Վերջին շրջանում Հայաստան է ժամանել Գերմանիայի մի քանի պատվիրակություն, բավականին աշխույժ է դեսպանը, ընդամենը օրեր առաջ Երևանում էր Գերմանիայի Բունդեսթագի փոխնախագահի գլխավորած պատվիրակությունը: Ուկրաինական պատերազմի համատեքստում Թուրքիայի միջնորդական դերի ամրագրումը անշուշտ մտահոգիչ է Եվրոպայի առաջատարի ամրագրումն ունեցող Գերմանիայի համար, հատկապես այն ֆոնին, որ չի ստացվում պատերազմում միջնորդական դեր ստանձնելու և այդ կերպ Եվրոպայի համար տագնապալի շարունակությունը կանխարգելելու կամ կառավարելու գերմանական փորձը: Արդյո՞ք Բեռլինը նույնպես Հայաստանում փնտրում է շփումներ Մոսկվայի հետ:
