Միացյալ ազգերի կազմակերպությունը հրապարակել է համաշխարհային զեկույց ժողովրդագրական իրավիճակի վերաբերյալ: Ըստ այդ զեկույցի 2023 թվականին Հնդկաստանը ժողովրդագրական ցուցանիշով կգերազանցի Չինաստանին: Երկու երկրները կհատեն 1,4 միլիարդ բնակչության սահմանը: Համաձայն զեկույցի, ընդհանուր առմամբ սակայն ժողովրդագրության համաշխարհային դինամիկան կարձանագրի նվազում, իսկ բնակչության համաշխարհային աճի տեմպը բավականին բարձր կմնա այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք Կոնգոն, Եգիպտոսը, Եթովպիան, Տանզանիան, Հնդկաստանը, Նիգերիան, Պակիստանն ու Ֆիլիպինները, որոնցում կծնվի աճող բնակչության կեսը: Ժողովրդագրական հարցը հատկապես բաց նյարդ է Հայաստանի համար: Հայտնի է, որ 2018-ից հետո կառավարությունը ձևակերպեց նպատակ՝ 2050 թվականին հասնել 5 միլիոն բնակչության: Դրանից առաջ Սերժ Սարգսյանը ձևակերպել էր 2040-ին 4 միլիոնի հասնելու նպատակը: Ներկայումս այդ մասին խոսվում է քիչ, թեև իհարկե դա այդքան էլ վատ չէ, որովհետև ժողովրդագրական խնդիրների լուծումը ոչ թե խոսքն է, այլ գործը: Ասել, թե չի արվումմ, կլինի սխալ: Կառավարությունը բարձրացնոում է երեխայի ծննդի համար հատկացվող վճարների չափը, փորձում իրականացնել այլ սոցիալական ծրագրեր, որոնք կխթանեն ծնելիությունը: Իհարկե այդ ծրագրերի ուղիղ էֆեկկտը ամենևին բացարձակ երաշխավորված չէ, և առավել ևս միայն ծնելիության միջոցով գործնականում անհնար է հասնել ժողովրդագրական սահմանված նպատակներին:
Անկասկած է, որ անհրաժեշտ է նաև բնակչության ներհոսք, լինի հայրենադարձության, թե՞ այլ ազգերի ներկայացուցիչների: Այստեղ էլ իհարկե առաջանում է խնդիրների, անելիքների, նաև ռիսկերի և մարտահրավերների մի նոր շերտ, առաջացնելով հարցերի նոր խումբ: Այդ ամենին ավելանում է այն, իհարկե բացարձակապես բեռի կամ արգելապատների իմաստով, որ հայաստանյան հասարակական-քաղաքական կյանքի որակն ու բովանդակությունը ոչ միայն չեն նպաստում ժողովրդագրական խնդիրների լուծման շուրջ նվազագույնը արդյունավետ մասնագիտական քննարկումների ծավալմանն ու լուծումների մշակմանը, այլ իրենց բնույթով ու տրամաբանությամբ նույնիսկ հակաժողովրդագրական են: Եվ այստեղ պատասխանատվությունը գործնականում հավասարապես կրում են գրեթե բոլոր դերակատարները, հազվադեպ բացառություններով: Եվ, գուցե հնչի տարօրինակ, սակայն ներկայիս իրավիճակում այստեղ չափազանց մեծ խնդիր ստեղծում է նախկին կառավարող համակարգ-ընդդիմությունը, որն իր գործունեության հիմքում դրել է մի սկզբունք՝ «որքան առավել վատ պատկեր ներկայացվի ապագայի համար, այդքան առավել ինտենսիվ կմաշվի քաղաքական իշխանության քոքը»: Սա բոլորովին չի նշանակում, թե նվազում է ժողովրդագրական հեռանկարների համար քաղաքական մեծամասնության պատասխանատվությունը: Պարզապես, դրա աներկբա առկայության ֆոնին, այսպես ասած քաղաքական ընդդիմություն-նախկին կառավարող համակարգը առաջ է քաշել գործունեության մի սկզբունք, որն իր բնույթով ստվերում է թողնում հարցի համար գործող իշխանության պատասխանատվությունը, Հայաստանի համար գլխավոր մարտահրավերը զոհաբերելով ներքաղաքական կոնյուկտուրային, չի բացառվում իհարկե՝ նաև արտաքին «խթանիչների» բերումով:
