Ուկրաինական պատերազմը կվերածվի Արևմուտքի և Ռուսաստանի դիմացկունության պայքարի, օրերս հայտարարել էր ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը, նշելով, որ Եվրոպայի համար սա դիմանալու մարտահրավեր է ու եվրոպացիները անցնում են կամքի փորձություն: Բայդենի հայտարարության աշխարհաքաղաքական, տնտեսա-քաղաքական և ռազմա-քաղաքական շերտերը անշուշտ բազմազան են: Դրանք քննարկում ենք տարբեր առիթներով, և իհարկե քննարկումները կշարունակվեն, քանի որ շարունակվում է աշխարհակարգային տրանսֆորմացիայի մեծ ընթացքը:
ԱՄՆ նախագահի հայտարարության համատեքստում թերևս դիտարկելի է նաև մեկ այլ հարց: Իսկ որքա՞ն կդիմանա Հայաստանը, որը ուղիղ իմաստով ուկրաինական պատերազմի մասնակից կամ անմիջական կողմ չէ, սակայն էապես զգում է այդ պատերազմի բերած տարաբնույթ մարտահրավերները՝ տնտեսությունից մինչև անվտանգության ամենանուրբ հարցեր: Դրանք չափազանց նեղացնում են Հայաստանի ճանապարհը, վերածելով այն արահետի, որով պետք է անցնել այնպես, որպեսզի պետությունը չդառնա Արևմուտք-Ռուսաստան փոխադարձաբար մաշող պատերազմի նոր թատերաբեմ, թեկուզ պրոքսի կամ հիբրիդային պատերազմի: Ցավոք սրտի, Հայաստանը չունի այդ նեղ ու բարդ արահետով անցնելու և ուժային երկու բեվեռների միմյանց մաշող և միմյանց դիմացկունություն փորձող պայքարում, նրանց՝ այդ կողմերի հետ հարաբերության նվազագույն անհրաժեշտ տարբերակվածություն ապհովելու երկարաժամկետ ինստիտուցիոնալ կարողություններ:
Հայաստանի քաղաքական մանևրի միակ գործիքը շարունակում է լինել ներկա-նախկին դիմակայությունը, ընդ որում ավելի ու ավելի կասկածելի էֆեկտիվությամբ: Հայաստանն ունի երկարաժամկետ քաղաքական կենսունակությամբ օժտված նախաձեռնությունների անհրաժեշտություն, երկարաժամկետ հաշվարկների և պլանավորման վրա կառուցված քաղաքական նախագծերի կարիք: Սա ենթադրում է թե քաղաքական, թե բիզնես, թե նաև մասնագիտական շրջանակների ինտենսիվ կոոպերացիա, որը հանրահաճ հռչակագրերի փոխարեն կզբաղվի հանրությանը ներկայացվող շատ կոնկրետ առաջարկների մշակմամբ, որոնք կկառուցվեն հանրային ներառականության սկզբունքի հիման վրա և այդ սկզբունքը կբերեն գործնական լուծումների դաշտ: Հայաստանում քաղաքականությունը վերածվել է անարժեք ցիկլի: Քաղաքական զարգացումներում չի ծնվում ոչ մի արժեք, փոխարենը ոտնատակ են լինում արժեքային բազմաթիվ հեռանկարներ: Անիվի ընթացքը պետք է փոխել: Սրանից է կախված լինելու հարցի պատասխանը, թե որքան կդիմանա Հայաստանը, եթե Արևմուտքի և Ռուսաստանի միմյանց մաշելու գործընթացը ծավալվի տարիներ:
