«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ավիացիոն հարցերով փորձագետ Նավիկ Խաչատրյանը
Պարոն Խաչատրյան, Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդի (ԱՆԻՖ) և «Էյր Արաբիա» ընկերության համատեղ նախաձեռնությամբ A320 օդանավի որակավորված 18 նոր օդաչուներն օրերս ավարտել են ուսուցումը։ Դասընթացները անցկացվել են Արաբական Միացյալ Էմիրություններում՝ Շարժայում, պրոֆեսիոնալ հրահանգիչների կողմից: Ինչպե՞ս եք գնահատում թե վերապատրաստման գործընթացը, թե ազգային փոխադրող «ՖլայԱռնա»-ի առաջին քայլերը:
Շատ բարձր եմ գնահատում, որ ավարտել են դասընթացը և ունեն համապատասխան վկայագիր, որ համարվում են օդաչու: Երբեք Հայաստանը չի ունեցել այսպիսի հնարավորություն, որ իր օդաչուները այդպիսի դասընթաց անցնեն, դա ծախսերի հետ է կապված: Այս պահին ճիշտ չի լինի ասել, որ օդաչուներն անցել են իրենց պարտականությունների կատարմանը, որովհետև դեռ օդանավ չկա, մոտ ապագայում երևի կլինի: Մենք հիմա գնում ենք ավիացիոն ճիշտ ճանապարհով, որն ընդունված է միջազգային ավիացիայում՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխան: Այսինքն ամենասկզբից ամենակարևորը ավիացիոն կադրերն են, համար մեկ կադրը ավիացիայում օդաչուն է, երկրորդը բորտ ուղեկցորդուհիներն են, որոնք նույնպես պատրաստվել են Շարժայում: Նրանք այնտեղ շատ լավ կենտրոն ունեն, որտեղ ավիացիոն կադրերի կրթությամբ են զբաղվում: Ես ինքս դա տեսել եմ «Արմավիայի» ժամանակ: Միջազգային բոլոր չափանիշները պահպանվում են, այլ կերպ չի էլ կարող լինել: Ավիացիայում հսկողությունն ու վերահսկողությունը շատ խիստ է: Ենթադրում եմ, որ օդանավերը և տեխնիկական սպասարկումը նույնպես միջազգային չափանիշների ներքո է:
Երկար տարիներ անց Հայաստանը կրկին ունենալու է իր ազգային փոխադրողը, բայց շատերն ասում են, որ այնքան էլ այդպես չէ: Դուք ի՞նչ տեսակետ ունեք այս հարցում:
Ես այս հարցում վերապահումներ ունեմ, որովհետև IKAO-ի կանոններում գրված է, որ ազգային փոխադրողը երկրի միակ կամ հիմնական փոխադրողն է, որը ստեղծում է շուկա: Որքան էլ լավն է «ՖլայԱռնան», մերն է, բայց ազգային փոխադրողը, այսպես ասած, կոչում է, ինքը պետք է աշխատի, շուկա ձևավորի, որից հետո նոր պետության կողմից իրեն շնորհվի այդ կոչումը: Իսկ հիմա ոնց որ բռնցքամարտի 1/8 եզրափակչում ասես՝ ես հաղթողն եմ ու մենամարտես, բայց հնարավոր է՝ պարտվես: Ոչ, պետք է հասնես եզրափակիչ, այնտեղ էլ հաղթես, նոր կլինես հաղթող: Իսկ հիմա իրենց ասվում է, որ իրենք ազգային փոխադրող են: Դու չես կարող նոր ավիաընկերություն լինել, գալ իջնել Եվրոպայում կամ որևէ այլ տեղ ու ասել՝ վայ, սա հայկական ազգային ավիափոխադրող է: Պետք չի նոր հեծանիվ հորինել, թող ավիաընկերությունը կայանա, գոնե մի 2 տարի շահագործվի, շուկա ձևավորի, նոր դրանից հետո թող իրեն շնորհեն Հայաստանի ազգային փոխադրողի կոչումը: Մեզ մոտ լրիվ հակառակն է: Կարծում եմ՝ սա ինչ-որ չափով ներելի է, բայց օրենքի տառին չի համապատասխանում:
Այսինքն՝ դեռ վա՞ղ է հայտարարել, որ մենք ազգային ավիափոխադրող ունենք:
Մենք իրավունք չունենք հայավարի նման շնորհներ տալ, պետք է ցույց տալ, որ «Ֆլայ Արնան» ունակ է շուկա ձևավորելու, որ ինքը լավագույնն է եղած ավիաընկերությունների մեջ, շուկայի մեծ մասն ինքն է ձևավորում: ԻԿԱՕ-ն ասում է, որ ազգային փոխադրողը կարող է լինել ոչ միայն միակը, այլ նաև հիմնական փոխադրողը: Այսինքն կարող են լինել մի քանի ավիաընկերություններ, բայց հիմնականը լինի «ՖլայԱռնան»: Իսկ հիմա դեռ ոչ մի փուլ չի անցել, բայց ասում են հաղթողն ինքն է, բա որ եկավ ու չհաղթեց, մեդալը հե՞տ են տալու: