Ասել, որ Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև կոշտ դիմակայությունը և ուկրաինական պատերազմը էլ ավելի են բարդացրել Հայաստանի համար առանց այդ էլ ծանր խնդիրը՝ վարել բևեռների միջև հնարավորինս հավասարակշիռ քաղաքականություն, ըստ էության նշանակում է չասել ոչինչ: Դեռևս ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնամուտի օրերին, ելնելով նրա և վարչակազմի առանցքային պաշտոնյաների հայտարարություններից կարծիք հայտնեցի, որ վարվելու է Ռուսաստանի շուրջ օղակը առավել սեղմելու քաղաքականություն, ինչը առավել նեղացնելու է Հայաստանի մանևրի հնարավորությունը: Մինչդեռ, Հայաստանը ըստ էության չունի այդ մանևրին, առավելագույն հավասարակշռության ձգտելու այլընտրանք:
Բառի բուն իմաստով այլընտրանք իհարկե միշտ էլ կա, խորքային առումով սակայն խնդիրն այն է, որ այս կամ այն բևեռի ուղղությամբ այլընտրանքը Հայաստանի համար հղի է լրջագույն մարտահրավերներով ու խնդիրներով, հատկապես մի իրավիճակում, երբ գործնականում առկա է միջազգային մեծ տուրբուլենտություն և շատ բարդ է գնահատել, թե ի վերջո այն որ կետում և ուժերի հարաբերակցության ու բաժանարար գծերի ինչ դասավորությամբ է կանգ առնելու: Այդ իրավիճակում Հայաստանի ճկունության խնդիրը գործնականում լոկ պետական քաղաքականության համար պատասխանատու ուժի խնդիր չէ, այդ ուժի առաջնային և անբեկանելի պատասխանատվությամբ հանդերձ:
Բանն այն է, որ, չնայած Հայաստանի հանդեպ ֆիզիկական լայնածավալ գրոհի բացակայությանը, իրավիճակը անվտանգային սպառնալիքի բնույթի առումով այնպիսին է, որ պահանջում է հասարակական-քաղաքական ամբողջ օրգանիզմի նույնքան հավաքականության պատասխանատվություն, որքան կպահանջվի պատերազմի՝ արտաքին հարձակման պարագայում: Սա բոլորովին չի նշանակում, որ այդ օրգանիզմի բոլոր բաղադրիչներն ու սեգմենտները պետք է սկսեն մտածել ու գործել նույն կերպ, ինչպես թշնամուն հետ մղելու հարցում: Անգամ թշնամուն հետ մղելու հարցում կարող են լինել տարբեր մոտեցումներ: Խնդիրն այն է, որ հասարակական-քաղաքական օրգանիզմի պատասխանատվությունը պահանջում է այդ օրգանիզմի կենսագործունեության որակական փոփոխություն: Ըստ այդմ, հասարակական-քաղաքական համակեցության յուրաքանչյուր բջիջ, կառույց, միավոր, սեգմենտ որպես առաջնային նպատակ պետք է իր առաջ դնի այդ խնդիրը՝ ոչ թե համընդհանուրին փոխելու, այլ հենց իր գործունեության և վարքագծի շրջանակում որակական փոփոխություն, արդիականացում իրականացնելու առումով: Հայաստանում հասարակական-քաղաքական կենսագործունեության տրամաբանությունը հիմնված է ոչ թե համաշխարհային մեծ վերափոխումներին համահունչ արդիականացման գաղափարի առանցքով, այլ հակառակը՝ հետադեմ արժեքների, դրանք տարաբնույթ նենգափոխումների կամ պարզապես սոցիալ-տնտեսական ու քաղաքական տարաբնույթ տեղեկատվա-քարոզչական «մակաբուծության» խոպանի վերածելու, հասարակական առաքինությունների փոխարեն արատների վրա գործելու մտայնության առանցքով, այդ իրավիճակից «շեղվող» հազվադեպ բացառություններով: Հայաստանի խնդիրների լուծումն այդ տիրույթում և այդ բանաձևով չփնտրելու պարագայում, արտաքին տիրույթում լուծում ստանալու կամ գտնելու մասին խոսակցությունները կարող են լինել պարզապես ժամանակի և էներգիայի վատնում, եթե իհարկե չեն տեղավորվում «սոցիալ-քաղաքական» «մակաբուծության» վերը նկարագրված նպատակների և մոտիվների շրջանակում:
