Բրյուսելում ԵԽ նախագահ Շարլ Միշելի միջնորդությամբ ապրիլի 6-ին տեղի ունեցած Փաշինյան-Ալիև հանդիպումը Հայաստանի հասարակական, քաղաքական տարբեր շերտերում և բևեռներում արժանացել է բազմաբնույթ արձագանքի: Այդ շարքում ուշադրության արժանի դրսևորումներից մեկը թերևս այն «ներդաշնակությունն» է, որ նշմարվում է Հայաստանի՝ արմատական ընդդիմադիր տրամադրվածությամբ շերտերի և ադրբեջանական պրոպագանդայի որոշակի նշանային սեգմենտների «գնահատականներում» կամ եզրահանգումներում: Խոսքն այն մասին է, որ երկուստեք արձանագրվում է, թե Բրյուսելի հանդիպումն այսպես ասած «հակառուսական» շարժ էր, Ռուսաստանի թիկունքին արված գործողություն, կամ Ռուսաստանի ազդեցությունից դուրս գալու «ճեղքում»: Ահա, հայաստանյան որոշակի շրջանակներում և ադրբեջանական պրոպագանդայում եղած «նարատիվների» հերթական զուգակցումն է, որ գրավում է ուշադրություն: Սա իհարկե ոչ այնքան հիմք է տալիս խոսելու ինչ որ «դավադիր համաձայնության» մասին, քավ լիցի՝ չկա այդ մասին դատելու որևէ փաստ, որքան տալիս է մտորելու հիմք, որ այդուհանդերձ կա երկու ճյուղավորումով գնացող՝ մեկ կենտրոնից եկող «նարատիվ»: Իսկ այդ կենտրոնը կարող է լինել հենց Ռուսաստանում, որտեղ ներկայումս էլիտաների չափազանց սուր պայքար է հատկապես ուկրաինական ռազմարշավի ֆոնին, ինչը բավականին ցցուն արտահայտումներ է ունենում անգամ ռուսական դաշնային քարոզչամիջոցների եթերում կազմակերպվող քննարկումներում:
Ռուսաստանի էլիտաների, տնտեսա-քաղաքական խմբերի մի զգալի մաս գործնականում կտրված է Կրեմլից և այնտեղ տիրող տրամադրվածություններից, գտնվելով անհասկանալի վիճակում: Միաժամանակ, բոլորն են պատկերացնում, որ Արևմուտքի ահռելի ծավալի պատժամիջոցների, փաստացի արևմտյան աշխարհից կտրվելու հետևանքով Ռուսաստանի ներքին կյանքում լինելու են հիմնարար վերադասավորումներ, ինչը նշանակում է, որ «պլանի տակ» կարող է հայտնվել վերնախավային ցանկացած խումբ: Մյուս կողմից իհարկե, այդ պարագայում առաջանում է մեկի հաշվին մյուսի հնարավոր «վերելքի» տարբերակ: Այլ կերպ ասած, Ռուսաստանում կա նոր ժամանակի յուրօրինակ «Սմուտայի» ժամանակահատվածի մեծ հավանականություն, որի մոտիվներն ու պատճառներն իհարկե զգալիորեն նման, միաժամանակ զգալիորեն տարբեր են նախորդի՝ պատմական «Սմուտայի» փուլից, որ ռուսական պատմության էջերում տեղ գտավ 1598-1613 թվականներին, ինչը սակայն գործնականում չի փոխում դրա թե տնտեսական ու քաղաքական, թե հոգեբանական ազդեցության մարտահրավերները, ռիսկերը, իսկ որոշների համար էլ անկասկած հնարավորությունները: Սրվող այդ ներքին զգացումներն ու վերնախավային պայքարը անխուսափելիորեն տարածվելու են նաև ՌԴ սահմաններից դուրս, Ռուսաստանի համար կենսական նշանակության գոտիներում, որոնց շարքում է Կովկասը Հայաստանով, որոշակիորեն տարբեր, սակայն կարևոր՝ Ադրբեջանով, և իհարկե հայ-ադրբեջանական խնդրով: Ահա այստեղ է, որ «նոր ռուսական Սմուտայի» սպասումը իր ազդեցությունը կթողնի նաև այն քարոզչական «նարատիվների» տեսքով, որ առկա են թե Հայաստանում, թե Ադրբեջանում:
Դրանց հիմքում խոշոր հաշվով հետևյալ միտքն է, որ Հայաստանը «փախչում» է Ռուսաստանից և պետք է անել առավելագույնը՝ դա թույլ չտալու համար: Իսկ այդտեղ առաջ է գալիս այն վերնախավային ուժերի պահանջարկը, որոնք «կապահովեն» թույլ չտալը, այդ թվում նաև Ադրբեջանի միջոցով: Աշխարհը փոխվում է, և այդ փոփոխությունը կարող է հիմնավորապես փոխել իրավիճակը ընդհուպ այն «եվրասիականության» շրջանագծով, որ վերջին տասնամյակում փորձում էին առաջ մղել և ՌԴ քաղաքականության առանցք էին դարձրել ռուսական տնտեսա-քաղաքական, փորձագիտական վերնախավի զգալի շերտեր, այդ ամենի դիմաց առատորեն վարձատրվելով նաև Ադրբեջանում: Աշխարհի մեծ վերափոխումներն ու ռուսական «նոր սմուտայի» հեռանկարը սպառնալիք է այդ «գաղափարախոսությանն» ու դրա վրա «մակաբուծողներին», որ իրավիճակը կարող է բերել Կրեմլում քաղաքական մոտեցումների վերանայման, այդ թվում նաև կովկասյան ուղղությամբ ՌԴ քաղաքական մարտավարության «ռեվիզիայի» վտանգի: Այդ ուժերի համար վտանգը չեզոքացնելու առանցքային գործոն է Հայաստանի ամեն մի քայլը «Ռուսաստանի դեմ» ներկայացնելը:
