«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Բազմազգ Վրաստան» նախաձեռնության ղեկավար, վրացահայ քաղաքական մեկնաբան Առնոլդ Ստեփանյանը։
-Պարոն Ստեփանյան, վերջին օրերին հայ-վրացական հարաբերություններում ակտիվություն է նկատվում։ Նախ՝ տեղի ունեցավ երկու երկրների արտգործնախարարների զրույցը, ապա Հայաստանը ԱԺ նախագահը ոչ պաշտոնական այցով եղավ Թբիլիսիում։ Այսօր արդեն Վրաստան կայցելի ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը: Աշխարհում տեղի ունեցող իրադարձությունների համատեքստում ինչպե՞ս եք գնահատում և ինչքանո՞վ եք կարևորում երկկողմ օրակարգի աշխուժացումը։
-Հիմա տուրբուլենտ շրջան է և անհրաժեշտ է կրկնապատկել ու եռապատկել, առհասարակ ակտիվացնել երկկողմ հարաբերությունները։ Հատկապես այն իրավիճակում, երբ սառեցված հակամարտությունները ցանկացած պահի կարող են բռնկվել՝ դա շատ կարևոր է։ Այն պարագայում, երբ Հայաստանն ու Վրաստանը ունեն տարբեր արտաքին քաղաքական օրակարգեր, այստեղ ամենակարևորը իրար լավ հասկանալն է, միմյանց քայլերն ու ծրագրերը կանխատեսելը։ Այս համատեքստում էլ պետք է փորձել անել այնպես, որ մի երկրի քաղաքականությունը չլինի ի վնաս մյուսի։ Հիմա ամենակարևորը անցնել այդ տուրբուլետության շրջանն առանց կորուստների։
-Կոնկրետ այս փուլում Հայաստանն ու Վրաստանն ունե՞ն ընդհանուր շահեր։
-Ես կարծում եմ, որ և՛ Հայաստանում և՛ Վրաստանում այժմ նպատակը կայունության պահպանումն է, նաև պահպանել այն իրավիճակը, որ այսօր Հայաստանում ու Վրաստանում առկա է։ Հիմա խոսել այն մասին, որ ավելի լավ կարող է լինել՝ կարճաժամկետ ապագայում հնարավոր չէ, բայց պետք է փորձել այս իրավիճակից դուրս գալ առանց հավելյալ կորուստների։ Երկարաժամկետ ապագայում իհարկե կարող ենք խոսել որոշ հեռանկարների մասին, բայց ոչ հիմա, որովհետև ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչ է տեղի ունենում այնտեղ, որտեղ պատերազմ է։
-Արցախում առկա այս իրավիճակն ինչքանո՞վ է Վրաստանի անհանգստությունների տիրույթում։
-Իհարկե Վրաստանն անհանգստացած է նրանով, ինչ տեղի է ունենում Արցախում։ Դա այնքան էլ լոկալ հակամարտություն չէ, կարող են ներգրավված լինել այլ աշխարհաքաղաքական խաղացողներ ևս։ Իհարկե Վրաստանին անհանգստացնում է այդ հարցը, որովհետև ներգրավվածությունն այսպես թե այնպես Վրաստանին ևս առնչվում է։ Բացի նրանից, որ պատերազմը մարդկային կորուստներ է բերում, այն իր ազդեցությունն է ունենում նաև տարածաշրջանի անվտանգության վրա, ինչն էլ ազդում է մարդկանց սոցիալական վիճակի վրա։ Մենք դեռ ապրում ենք համաճարակային իրավիճակում, ու հավելյալ խնդիրներ ոչ ոքի պետք չեն։
-Հիմա, երբ Ռուսաստանը միջազգային մեկուսացման մեջ է ու Հայաստանը որոշակի այլընտրանքներ փնտրելու կարիք ունի, հնարավո՞ր է Վրաստանը դառնա դեպի արևմուտք ու Եվրոպա տանող պատուհան։
-Վրաստանը մշտապես, դեռևս անկախության հաստատումից ի վեր Հայաստանի համար զուտ աշխարհագրորեն հանդիսանում է ճանապարհ դեպի Եվրոպա։ Իսկ քաղաքական տեսանկյունից կարծում եմ Հայաստանն ինքն էլ գլուխ հանում է՝ ինչքանով կարողանում է։ Հայաստանը հիմա շրջանակների մեջ է ու մի քայլ աջ ու ձախ անելը բարդ է։ Ցավոք սրտի Հայաստանը չունի մանևրելու լայն դաշտ ու այստեղ հարցն այն չէ, թե Վրաստանն ինչքանով է դրան նպաստում կամ ոչ, այլ թե Հայաստանն ինչքանով է դրան պատրաստ։ Այսօր Հայաստանը համագործակցում է արևմուտքի հետ ճիշտ այնքանով, ինչքանով կարողանում է՝ ելնելով առկա իրականությունից։ Հայաստանի համար բավականին փոքրացել են արտաքին քաղաքական մանևրելու հնարավորությունները՝ պատերազմից հետո։ Դրանից հետո էլ շատ լայն չէին, բայց հիմա ավելի է փոքրացել։ Հիմա կարճաժամկետ ապագայում խոսել այն մասին, որ որևէ երկիր կարող է դառնալ Հայաստանի համար միջնորդ՝ դեպի արևմտյան աշխարհ, բավականին բարդ է այս փուլում։ Չնայած եթե Հայաստանի քաղաքական վերնախավը սկսի մտածել երկարաժամկետ՝ երկու-երեք սերունդ այն կողմ հեռանկարով և ոչ միայն կարճաժամկետ, ապա այդ դեպքում հնարավոր է ճիշտ շեշտադրումներ անել ու մտածել, որ Հայաստանն առաջիկայում կարող է լինել արևմտյան արժեքների մի մասնիկը։
